چهارشنبه ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ شماره ۱۲۳۶

وقایع استان به اهمیت توسعه فرهنگی و تبعات ناگوار بیگانگی نامزدهای انتخاباتی مجلس شورای اسلامی حوزه انتخابیه شهرستان اراک، خنداب و کمیجان با این محور در جامعه می پردازد

بادکنک زیبا

کوروش دیباج

آنچه در مفهوم فرهنگ اهمیت دارد باورهای ذهنی و ارزشی است که می توان در روابط اجتماعی انسان هابصورت رفتار و کنش مشاهده کرد. توسعه فرهنگی منجربه خود باوری جامعه شده است، و این مسئله خود درشکل گیری و هویت فرهنگی جامعه نقش مهمی را ایفاء می کند. توسعه فرهنگی در قالب اهمیت دادن به ارزش های محلی و ملی، باید بتواند از طریق برنامه ریزی های فرهنگی و اجتماعی به نیازهای معنوی و مادی افراد جامعه خود پاسخ دهد. سیاست فرهنگی از جمله مفاهیم مرتبط با توسعه فرهنگی است که در چند دهه اخیر به آن توجه شده است؛ هدف این پدیده پیشرفت و پویایی نوین و نظام مند جامعه است. از بعد دیگردرحوزه مطالعاتی توسعه فرهنگی باید توجه به ارتباط بین فرهنگ و تکنولوژی کرد؛ غالباً توسعه تکنولوژی مناسب با فرهنگ یک جامعه باعث رشد و آگاهی درآن فرهنگ شده است. توسعه فرهنگی به حفظ رویکرد های ملی و بومی جامعه نسبت به صنایع و دستاورد های فرهنگی توجه می کند،که بی ارتباط با مسئله تکنولوژی هم نیست.جهانگردی و توسعه فرهنگی هم به نوعی در رشد هویت های فرهنگی بومی و ملی موثر است، بخش دیگری از عناصر و لوازم توسعه فرهنگی جوامع از طریق جهانگردی و گردشگری شکل می گیرد. جهانی شدن زندگی افراد جوامع را به سمت غربی گرایی یا به عبارتی آمریکایی شدن اشاعه می دهد.توسعه فرهنگی از طریق تقویت فرهنگ های بومی و ملی باعث این گردیده است که در بحث جهانی شدن نوعی ناهمگونی و تنوع را در دنیا ارتقاء دهد. وقایع استان در رصدی که از شعارهای نامزدهای انتخاباتی مجلس شورای اسلامی حوزه انتخابیه شهرستان اراک، خنداب و کمیجان انجام داد متوجه شد اکثر آنان هیچ برنامه و اولویتی برای توسعه فرهنگی این شهرستان ها و استان ندارند و حتی برخی از آنان به شعارهایی رو آورده که در حیطه وظیفه نمایندگی نیست از این رو در گفتگو با سـید محمد الحسـینی، جامعه‌شناس و دبیر انجمن جامعه‌شناسی ایران شعبه دفتر اراک در گفتگو با وقایع استان کشوربه اهمیت توسعه فرهنگی و تبعات ناگوار بیگانگی نامزدهای انتخاباتی مجلس شورای اسلامی حوزه انتخابیه شهرستان اراک، خنداب و کمیجان با این محور در جامعه پرداخته که در ذیل از نظر می گذرانید.
الحسینی اظهار کرد: کشور ما یک کشور درحال‌توسعه است و این درحال‌توسعگی عواقب مهمی همچون توجه به عینیات و نادیده‌گیری ذهنیات را به همراه دارد. به گفته یکی از فیلسوفان بزرگ انسان باعقل خود بهشت را می‌سازد ولی با عشق به آن ذهنیت می‌دهد، متأسفانه جامعه ما بالاخص مردم شهر اراک که در یک شهر صنعتی زندگی می‌کنند خیلی خوب توانسته‌اند باعقل بهشت را برای دیگران ترسیم کنند ولی هیچ‌وقت سعی نکرده با عشق به آن زینت داده و زندگی اجتماعی را برای خود و دیگران لذت‌بخش کنند. این مسئله ناشی از یک پیشینه عمیق تاریخی است به عقیده بنده برخی افراد خودشان را بالاتر، برتر، عاقبت‌اندیش‌تر از دیگران در جامعه می‌دانند یعنی از هدف زندگی مردم و مدیریت اجتماعی جامعه، فقط کشف یک سری قوانین عمومی را می‌دانند و با خود می‌پندارند حقیقت مطلق همانی است که آن‌ها تشخیص داده و مسیر هستند این عقیده‌ها را به‌زور به مردم جامعه انتقال دهند.
وی ادامه داد: این بحث فقط مختص زندگی اجتماعی و افراد نیست بلکه جامعه ما هم در تربیت و نظام آموزشی با همین مشکل و نقص روبرو است، یعنی در نظام آموزشی با یک فردی روبرو هستیم که سر کلاس می‌رود و با خود فکر می‌کنند پدر است و باید دیگران را تربیت کند و آن دانایی، آموزه‌ها و ذهنیت‌های خودش را به‌عنوان یک پارادایم تصور می‌کند، پارادایمی که شاخص حق و باطل است. در هم‌چین جامعه‌ای واقعیت اجتماعی شبیه اشیا می‌شود یعنی ما هر چیزی را که می‌خواهیم بسنجیم و تشخیص دهیم باید آن را تثبیت کرده و با حواسمان آن را موردسنجش قرار دهیم.
نوعی انباشتگی اندیشه در جامعه وجود دارد که باعث عدم توسعه فرهنگی شده است
الحسینی تصریح کرد: نتیجه این‌چنین تربیتی، مدیریت و حاکمیتی دقیقاً منجر به‌جامعه‌ای می‌شود که از معرفت‌ها دینی و مذهبی که بخش عمده‌ای از جامعه و عمده‌ای از فرهنگ ما را تشکیل می‌دهد نوعی انباشتگی ایجاد می‌کند که این انباشتگی بر روی ثمر، کیفیت و لذت‌بخشی برای افراد جامعه ندارد. نوعی انباشتگی اندیشه در جامعه وجود دارد و هیچ شریان بخشی در زندگی اجتماعی مردم ندارد در حقیقت می‌توان گفت نوعی زوال است که هیچ فرقی نمی‌کند به همین خاطر علم و دانش خصوصاً علوم انسانی در جامعه از فرهنگ و جامعه ما خارج و خود را منزه کرده است، یعنی فهم مردم یک‌چیز است، علم چیز دیگر بیان می‌کند درحالی‌که تمام منابع دینی، پیشینه فرهنگی و تاریخی ما و قانون اساسی کشور تأکید زیادی بر این دارد که انسان یک موجود خلاق، کنشگر و فهیمی که در برابر تصمیمات خود مسئول است و عواقب آن را خواهد دید.
جامعه عقب افتاده با سیمای ظاهری مناسب هستیم
این جامعه‌شناس گفت: در منابع دینی، احادیث، روایت ما و … به این خلاق، کنشگر و فهیمی تأکید زیادی می‌شود ولی به‌نوعی حاکمیت، نظام اداری و مدیریتمان دقیقاً برعکس آن عمل می‌کند، یعنی افراد در جامعه ما که مدیر می‌شوند بیشتر سعی می‌کنند یک اثر فیزیکی از خود به‌جا بگذارند که تا آخر عمر خویش از آن اثر فیزیکی به‌عنوان عملکرد مثبت وی در دوران مدیریتش یاد کنند ولی درزمینه نرم‌افزاری هیچ کاری آن مدیر انجام نمی‌دهد و درواقع از اهمیت زمینه نرم‌افزاری در توسعه جامعه و کشور اطلاع ندارد به همین دلیل ازلحاظ فرهنگی، ثبت جریانات و عینانی که در جامعه هستیم به‌قدر کفایت عقب‌افتاده و این عقب‌افتادگی باعث شده جامعه سیمای ظاهری مناسبی داشته ولی به‌شدت آسیب‌پذیر بوده و همچون بادکنک بسیار زیبایی است که به‌راحتی می‌توان آن را ترکاند.
دبیر انجمن جامعه‌شناسی ایران شعبه دفتر اراک با تأکید بر اینکه نمایندگان مجلس هم به‌عنوان یکی از متولیان مدیریت جامعه دقیقاً باید برآمده از رویکرد معرفتی انتقادی یا تصویری باشند، گفت: دلیل این امر بدین خاطر است چون آنان نمایندگان بنده و افراد جامعه هستند به همین خاطر باید آنان برآمده از دغدغه‌های فرهنگی افراد جامعه باشد، درصورتی‌که در طول دوره‌های اخیر مجلس شورای اسلامی شاهد عکس این قضیه هستیم و نمایندگان خودشان را قاضی قراردادند.
الحسینی ادامه داد: نمایندگان به‌جای اینکه مشارکت، کنشگری و فهم عمومی مردم را تحریک کنند و با مردم در ارتباط باشند و گفتار و منش آنان را تشخیص بدهند صرفاً به دنبال دیکته کردن نسخه‌هایی هستند که بنا بر اقتضائات خودشان از هر لحاظی به دست آورند، می‌توانند این کار را انجام دهند. همین امر باعث می‌شود که ازلحاظ فرهنگی به‌نوعی دچار پس‌ماندگی شده و این پس‌ماندگی فرهنگی را در انتخاب اشتباه و مشکل مردم هم می‌توانیم تشخیص دهیم.
نمایندگان مجلس بیشترین وظیفه‌شان در حوزه فرهنگی است
وی تأکید کرد: نمایندگان مجلس بیشترین وظیفه‌شان در حوزه فرهنگی است و باید این سؤال را از خود پرسید چرا زمانی که استان مرکزی یک‌سوم نخبگان و مشاهیر علمی و اجتماعی کشور را در خود تربیت‌کرده ولی هم‌اکنون نمی‌تواند؟ مردم این استان درگیر بازیچه‌هایی هستند که این بازیچه‌ها نه به نفع دین نه به نفع و دنیایشان است و در تشخیص درست متاسفانه مردم استان مشکل‌دارند و از این مشکل بسیاری از نامزدهای انتخابات مجلس در استان مرکزی بالأخص شهر اراک با تیزبینی حسن استفاده برای خودشان و سوءاستفاده ازنظر مردم را انجام می دهند دلیل این امر بدین خاطر است که مدیریت فرهنگی این کشور معیوب است، اگر مدیریت فرهنگی ما ایراد نداشت کارخانجات شهر اراک دچار مسئله و آسیب نمی‌شدند.
دبیر انجمن جامعه‌شناسی ایران شعبه دفتر اراک تصریح کرد: ما سعی کرده‌ایم بهشت را باعقل خود بسازیم که البته خیلی هم موفق نبوده‌ایم ولی آنچه خیلی مهم بوده عشقی بوده که باید به این بهشت تزریق می‌شده و این عشق با زبان فرهنگ امکان‌پذیر است و زبان فرهنگ خیلی از مسائل و مشکلات جامعه را حل خواهد کرد. اگر یک مدینه فاضله را برای خود ترسیم کنیم که در آن‌همه آدم‌ها به‌راحتی می‌توانند برای نیازهایشان یک پاسخ پیدا کنند، می‌توانند اهداف متناسب با خودشان را ترسیم کرده و به آن دست پیدا کنند و با صلح و دوستی کنار هم زندگی کنند، مادامی‌که در تمام مراحل اداری جامعه آدم‌ها خلاقیت و کنشگری خودشان را از دست بدهند و خود را اسیر ساختار بدانند در این جامعه هیچ تحولی به وجود نمی‌آید و از آن جامعه‌ای هیچ تمدنی استخراج نمی‌شود.
وظیفه نمایندگان این است با مردم نشست‌وبرخاست داشته و معنای مشترک ذهنی آنان را کشف کنند
این جامعه‌شناس گفت: نمایندگان استان مرکزی برای توسعه فرهنگی و اجتماعی استان خود باید به متن جامعه برگردند، جامعه و هستی که در آن شکل‌گرفته با تمام تفاوت‌هایی که در مناطق مختلف شهری و شهرستانی وجود دارد، متنی است که شکل‌گرفته و شناخت این متن بسیار مهم است. نمایندگان مجلس این شناخت را باید از طریق ارتباط با مردم کسب کند نه از طریق مطالعات عینی، خارجی و اسناد و مدارکی از سازمان و نهادهای مختلف به دست می‌آورند. شاید عده‌ای در این رابطه نقد کنند که این نوع شناخت فرصت زیادی را می‌طلبد ولی وظیفه نمایندگی همین است که به مردم نشست‌وبرخاست کنند و معنای مشترک ذهنی آنان را کشف کنند و بتوانند از طریق خودشان و فن‌های مختلفی که وجود دارد به این مشترک ذهنیت و شناخت دست پیدا کنند.
عدم شناخت صحیح مردم اراک از وظایف ننمایندگان مجلس باعث شده برخی نامزدهای انتخاباتی بی هیچ شرم و حیایی از آن ها به نفع خود استفاده کنند
وی ادامه داد: متأسفانه شناخت مردم از وظیفه مهم نمایندگان ورای به نامزدهای اصل بر اساس این معیارها حلقه مفقوده جامعه ما است و به‌نوعی مردم با این عدم شناخت صحیح کنار آمده و به‌نوعی غفلت در حق خود می‌کنند، یعنی نامزد انتخاباتی مجلس خیلی راحت و بدون هیچ شرم و حیایی زمان تبلیغات انتخاباتی در بین مردم حاضر می‌شود و به‌ظاهر وظایف نمایندگی که همان نشست‌وبرخاست با توده‌های مختلف مردم است را انجام می‌دهد ولی پس از راه‌یابی به مجلس شورای اسلامی تبدیل به قاضی سنگ دلی می‌شود که برای مردم نسخه می‌پیچد. این فن و شیوه در عرصه نمایندگی نه در راستای ارزش‌های فرهنگی است و نه قانون اساسی به آن اشاره‌ای کرده و نه منجر به تحول و اتفاق خاصی نمی‌شود.
الحسینی اظهار کرد: توسعه فرهنگی در استان مرکزی شروع‌شده و رشد سازمان‌های مردم‌نهاد در اراک خیلی زیاد دیده می‌شود و مثبت است ولی رویکرد اکثر این سازمان‌های مردم‌نهاد که در اراک شکل‌گرفته به شکل پوزیتیویستی و به‌نوعی از بالا به پایین اداره می‌شود یعنی این سازمان‌های مردم‌نهاد سعی می‌کنند دیدگاه خودشان را به مردم منتقل کنند یا اینکه به‌شدت ارتباط پیدا می‌کنند با مؤسسات حکومتی و از آن‌ها خط می‌گیرند.
نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی حوزه انتخابیه شهرستان اراک دغدغه هایشان چهل سال پیش است
این جامعه‌شناس ادامه داد: نامزدهای انتخاباتی مجلس شورای اسلامی شهر اراک و استان مرکزی وقتی به شعارهایشان نگاه می‌کنیم هنوز دغدغه‌هایی دارند که ۴۰ سال قبل در راستای تبعیض، عدالت، ا اقتصاد و صنعت و … است و متأسفانه دغدغه‌های فرهنگی بنده کم در شعارهای نامزدهای مجلس در شهر شاهد بوده‌ام و گاهی اوقات هم این تلاش هم از سمت مردم معیوب است یعنی به‌جای اینکه مردم به دنبال ایجاد تشکل‌هایی باشند و در این تشکلات سعی کنند آدم‌های مثبت و نقطه اندیشه و متفکری را بگردند و پیدا کنند این اتفاق نمی‌افتد و همین افراد با همان ویژگی‌های نسخه‌پیچی، قاضی و… به مجلس ورود پیدا می‌کنند که قطعاً ورود این افراد به‌عنوان نماینده توسعه فرهنگی را برای شهر اراک، استان مرکزی و کشور همراه نخواهد داشت.
الحسینی بیان کرد: وقتی رزومه نامزدهای انتخابات مجلس در شهر اراک را بررسی می‌کنیم تأکیدشان بیشتر بر مدیریت کلان است و به‌زور هم که شده این نامزد سعی می‌کند این تجربه مطرح کند که انگار این مدیریت کلان باعث انقلاب و رشد عظیمی شده است و حالا می‌خواهد آن را ادامه دهد ولی در مورد ارتباط فرهنگی و برنامه فرهنگی فعلاً هیچ برنامه‌ای از سوی نامزدها مشاهده نشده است.
نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی حوزه انتخابیه شهرستان اراک برایشان توسعه فرهنگی این شهرستان و استان اهمیتی ندارد
وی در پاسخ به این سؤال که علت اینکه نامزدهای انتخاباتی مجلس شورای اسلامی شهر اراک توسعه فرهنگی و برنامه‌های حول این محور را در شعارها و برنامه‌های خود مورد اهمیت قرار نمی‌دهند، چیست؟ پاسخ داد: این عدم اشاره و اهمیت نامزدها به این محور مهم دلایل بسیار زیادی دارد یکی به دلیل ضعف در حوزه معرفت‌شناختی این نامزدها برمی‌گردد، دلیل دیگر ما در تمام ابعاد زندگی خود سعی می‌کنیم تفکیک قائل شویم از محصلی که با خود فکر می‌کند اول باید تحصیلاتش را به اتمام برساند و سپس به حرفه‌آموزی و اشتغال فکر کند و یا دانشجویی که ادامه تحصیل و ازدواج هم‌زمان را قبول ندارد تا مسائل حکومتی واداری که باید اول اقتصاد درست شود تا در وهله بعد به توسعه فرهنگی توجه شود این موارد تفکیک‌های بی‌موردی است که علیرغم این موارد باید در کنار یکدیگر به‌طور متوازن به آن پرداخته و مورد اهمیت قرار گیرد ما به‌شدت آن را جدا و تفکیک می‌کنیم.
این جامعه‌شناس در پایان بیان کرد: دلیل دیگر ناآگاهی مردم است و شاید ناآگاهانی افرادی که شیفته قدرت و یا احساس تشخیص برای کسب این کرسی‌ها رادارند و دلیل دیگر بیگانگی نامزدها با توسعه فرهنگی و اهمیت به حوزه فرهنگی شهر و استان خود برمی‌گردد به مسئله فرا فرهنگی و این‌که نقش فرهنگ در اداره جامعه و ارتباط مردم یا بی‌تأثیر می‌دانند و یا به آن باور و اطمینان قلبی ندارند