یکشنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۰  شماره ۱۴۷۷

سوسن پرور بازیگر اراکی برای فیلم بوتاکس یک جایزه بین المللی دیگر کسب کرد

اکرمِ سوسن

علی امیدی

سوسن پرور بازیگر اراکی حالا دیگر در سینما حرف های فراوانی برای گفتن دارد. وی که متولد ۱۳۵۴ در اراک است کار خود را با بازیگری در تئاتر و تلویزیون آغاز کرد.
پرور برای اولین بار در سال ۱۳۷۲ بازی در تئاتر را آغاز و در سال ۱۳۸۷ با سریال بزنگاه ساخته رضا عطاران به شهرت رسید.
تا چندی پیش در کارنامه وی تنها کسب چند جایزه نه چندان مطرح به چشم می خــورد ولی در ماه های اخیر و پس از بازی در فیلم سینمایی بوتاکس شاهد کسب دو جایزه معتبرجهانی توسط وی بودیم.
سوسن پرور در جشنواره ایتالیایی فیلم «تورینه سینه‌فست» جایزه بهترین بازیگر زن را برای بازی در «بوتاکس» اولین تجربه بازی وی در قالب یک نقش جدی و غیرکمدی، از آن خود کرد. این اولین جایزه سینمایی سوسن پرور در طول کارنامه کاری بیست ساله‌اش بود.
سوسن پرور در پیام ویدیوی خود برای جشنواره پس از تشکر از هیات داوران، کاوه مظاهری (کارگردان) و سروش سعیدی و مهدخت مولایی (هم‌بازی‌های او) و عوامل «بوتاکس»، گفت: «این جایزه زمانی به دست من می‌رسد که دنیا خوشحال نیست، بنابراین من هم مثل دنیا خیلی خوشحال نیستم. ممنون که با این جایزه باعث خوشحالی من شدید. امیدوارم یک روزی یک جشنواره‌ای باشد که بی‌بهانه به تمام مردم دنیا جایزه بدهد، به خاطر مهربانی و به خاطر خیلی چیزهایی که شاید فراموش‌شان کرده‌ایم. تا این‌جوری تمام دنیا خوشحال باشند.»
پس از آن، همین چند روز پیش بود که وی برای بازی در این فیلم بهترین بازیگر جشنواره بین المللی فیلم پکن بخش مسابقه فیلم های اول نیز شد. در بیانیه هیات داوران این جشنواره آمده است: سوسن پرور در نقش اکرم توانسته کاراکتری اسطوره ای خلق کند که با جهان درونی پیچیده اش سرنوشتی متفاوت از دیگران را رقم می زند.

درباره سوسن پرور
حرفه اصلی پرور بازیگری و کارگردانی است که البته سابقه کارگردانی کار تصویر ندارد بلکه در تئاتر کارگردانی را تجربه کرده است.وی لیسانس ادبیات نمایشی و فوق لیسانس کارگردانی تئاتر دارد.
از مهم‌ترین آثار سوسن پرور می‌توان به بازیگری در سریال بزنگاه، سریال روزگار قریب و سریال سفر در خانه اشاره کرد.
سوسن پرور نخستین بار در تلویزیون حضور یافته و سال ۱۳۸۶ در سریال روزگار قریب به کارگردانی کیانوش عیاری بازی کرده است. گرچه موفقیت این اثر نسبت به آثار شاخص بعدیش مانند سریال بزنگاه، بیشتر نبود اما تجربه خوبی برای سوسن پرور محسوب می‌شود و همکاری با هنرمندانی همچون مهدی هاشمی، شهاب کسرائی، ناصر هاشمی و کاوه آهنگر را تجربه کرد.
سوسن پرور در سال ۱۳۸۷ دوره‌ی پرتلاشی را در عرصه سینما و تلویزیون گذراند و در اثر مهمی بازی کرده است. اثر مهم سوسن پرور در این سال، بازیگری در سریال بزنگاه به کارگردانی رضا عطاران محسوب می‌شود.
شاید یکی از مهم‌ترین بخش‌های بیوگرافی سوسن پرور بازی در سریال بزنگاه بوده است. سوسن پرور سال ۱۳۸۷ سریال بزنگاه نقش مهمی بازی کرده است که توانست با مهارت خود، آن نقش و همچنین خودش را میان مخاطبان تلویزیون مطرح کند. او در این سریال با رضا عطاران همکاری داشته است. سوسن پرور توانست با بازی در سریال بزنگاه تجربه بازیگری موفقی برای خود رقم بزند و همکاری در کنار بازیگرانی نظیر رضا عطاران، مرجانه گلچین، حمید لولایی و هنگامه حمیدزاده بر تجارب او افزود.
در این سال‌ها سوسن پرور با هنرمندان بسیاری تجربه‌ی کار داشته است اما جالب است بدانید که در میان بازیگران مهران رجبی با ۳ مرتبه، عباس جمشیدی‌فر با ۳ مرتبه، ماهان عبدی با ۳ مرتبه، عباس محبوب با ۳ مرتبه و احمد پورمخبر با ۳ مرتبه بیشترین همکاری را با سوسن پرور داشته‌اند.
یکی از ویژگی‌های حرفه‌ای بیوگرافی سوسن پرور آن هست که در مدت زمان بازیگری خود، هم در تلویزیون و هم در سینما بازی کرده است. سوسن پرور را باید بیشتر بازیگر تلویزیون بدانیم چرا که ۷۴% آثار وی تلویزیونی و ۲۶% آثارش سینمایی است. در واقع سوسن پرور از مجموع ۱۵ اثری که در کارنامه دارد، در بیش از ۱۱ اثر در تلویزیون از جمله سریال کوله پشتی، سریال سفر در خانه، سریال بی بی گندم، سریال شهرک جیم، سریال خوب، بد، زشت، سریال آقا و خانم سنگی، سریال راز کوچه‌ بن‌بست، سریال خنده بازار، سریال روز یلدا شب چله، سریال بزنگاه و سریال روزگار قریب و در آثارسینمایی از جمله فیلم افسانه گل آباد، فیلم رد کارپت، فیلم شرط ازدواج و فیلم طلاق به سبک ایرانی بازی کرده است.
از جوایز و افتخارات سوسن پرور می توان به این موارد اشاره کرد: دریافت جایزه رتبه هنرپیشگی دوم زن در نمایش «بوی دست های پدربزرگ» با ساخته مرتضی رستمی از جشنواره منطقه ای سمنان، دریافت جایزه رتبه نخست هنرپیشگی برای نمایش «بازیخانه» به ساخته علی ایزدی از جشنواره استان مرکزی و جشنواره سمنان، دریافت جایزه رتبه نخست هنرپیشگی از جشنواره دانشجویی منطقه ای فجر همدان برای نمایش «پسرک خیالبافت» با ساخته ی آرش سهرابی و دریافت جایزه رتبه نخست هنرپیشگی برای نمایش «شوک» از جشنواره بین المللی تئاتر کمدی اصفهان.

همه چیز درباره «بوتاکس»
فیلم سینمایی «بوتاکس» اولین ساخته بلند مظاهری در مقام کارگردان است که توانست سیمرغ بلورین بهترین فیلم را از جشنواره جهانی فیلم فجر دریافت کند. مظاهری پیش از این ساخت فیلم‌های کوتاه «موچین»، «سوسک»، «روتوش» و «شهربازی» را در کارنامه حرفه‌ای خود به ثبت رسانده است. از میان فیلم‌های این کارگردان «روتوش» را می‌توان یکی از پرافتخارترین فیلم‌های کوتاه ایران در عرصه بین المللی دانست.
بوتاکس محصول مشترک ایران و کانادا است و بازیگرانی چون سوسن‌پرور، مهدخت مولایی، سروش سعیدی، مرتضی خانجانی و محسن کیانی در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند. در خلاصه داستان آن آمده است: «دو خواهر به نام‌های اکرم و آذر به همه می‌گویند برادرشان به صورت قاچاق به آلمان رفته و از او خبری ندارند. به مرور این دروغ در ذهن اکرم به یک واقعیت تبدیل می‌شود تا حدی که روزها را در انتظار برگشتن برادرش از آلمان طی می‌کند.»
درباره فیلم
به نظر می‌رسد یکی از ویژگی‌های بارز آثار مظاهری، نوع مواجهه با جرم و جنایات خانوادگی باشد کـه پیش تر در «روتوش» و به نوعی متفاوت‌تر در فیلم کوتاه «شهربازی» نیز وجود داشت و حالا در ادامه، «بوتاکس» نیز همین ویژگی را دارد البته به نظر می‌رسد مظاهری این بار با اضافه کردن شاخ و برگ‌های درست به تنه اصلی داستان آن را پخته‌تر و کامل‌تر کرده است. این کارگردان در آثار خود از خصوصیات رایج جرم و جنایت، آشنایی زدایی می‌کند. در شکل کلاسیک، جرم، جنایت، مجرم و جنایتکار هر کدام تعریف مشخصی دارند و در بستر خاصی به نمایش درمی‌آیند. اما در آثار مظاهری، هیچکدام از این شاخصه‌ها وجود ندارد و جنایتکاری به شدت خونسرد در فضایی آرام، سرد و خاکستری معرفی می‌شود. نوع جنایت و شیوه اجرای آن نیز چندان اهمیتی ندارد و نوع برخورد با آن اهمیت پیدا می‌کند.
شکل جدید برخورد با جنایات خانوادگی، پیش از این در فیلم «پرویز» ساخته مجید برزگر نیز وجود داشت. در پرویز، مرحوم لوون هفتوان، هسته اصلی ماجرا را شکل می‌داد و حالا در «بوتاکس»، اکرم با بازی درخشان سوسن پرور، نقطه مرکزی داستان است.
بوتاکس، لحن خونسرد و آرامی دارد و می‌توان آن را نسخه تکمیل شده فیلم کوتاه روتوش دانست. در روتوش شخصیت زن فیلم با قرار گرفتن در موقعیتی پیش بینی نشده دست به اقدامی عجیب علیه همسر خود می‌زند. حالا در «بوتاکس» آذر، خواهر کوچک‌تر که رؤیای پولدار شدن در سر دارد دست به کارهایی می‌زند که قصه را از یک درام خانوادگی به سمت یک تریلر جنایی پیش می‌برد. اما رویاپرداز واقعی فیلم بوتاکس، اکرم، خواهر بزرگ‌تر است که نوعی عقب‌ماندگی ذهنی دارد.
داستان در بوتاکس، به شکل سینوسی روایت می‌شود، یعنی در ابتدا از یک درام خانوادگی شروع می‌شود، سپس به یک تریلر جنایی می‌رسد و دوباره با لحنی کاملاً سرد و خونسرد به یک درام تازه باز می‌گردد.
با آنکه فیلم در لوکیشنی محدود و با تعداد کاراکترهای کم ساخته شده است اما به هیچ وجه کسل کننده نیست و مخاطب به خوبی با آن ارتباط برقرار می‌کند که می‌توان گفت این مساله نتیجه شخصیت پردازی درست و استاندارد است.
فیلم در بخش‌های ابتدایی خود، کدهایی به مخاطب می‌دهد تا او را آماده شوک کند. اما قصه اصلی با سقوط عماد (برادر آذر و اکرم که سودای مهاجرت در سر دارد) از پشت بام آغاز می‌شود و در ادامه، روایت کاملا خونسرد و تکان دهنده کارگردان از مواجهه این دو خواهر با اتفاقی که رخ داده، داستان را شکل می‌گیرد.
بوتاکس که عرصه ورود کاوه مظاهری به فیلم بلند است، راوی داستانی با زوایای بیشتری نسبت به فیلم‌های کوتاه اوست. دوربین در کل فیلم به عنوان شاهد و با فاصله از کاراکترها، قابی ایجاد می‌کند که اتفاقات در آن رخ می‌دهد و در اکثر مواقع، فرم تصویری خوبی ایجاد می‌کند؛ به عبارتی می‌توان گفت دوربین در بوتاکس، قاب‌هایی قصه گو می‌سازد.
پایان‌بندی بوتاکس، بهترین و معقول ترین پایان برای این داستان سینمایی است که بلوغ کارگردان در پرداختن به داستان را نشان می‌دهد. مظاهری با ایجاد فضایی حساب شده، فیلمنامه دقیق و شخصیت پردازی‌های اصولی و استاندارد و همچنین قاب بندی‌های چشمگیر، فیلمی درست و یکپارچه را از دید شخصیت اصلی آن، اکرم، روایت می‌کند.
به نظر می‌رسد بوتاکس نوید ظهور فیلمسازی باهوش و متفاوت در سینمای ایران می‌دهد. تجربه سال‌ها ساخت فیلم کوتاه و مستند کارگردان در سکانس‌های «بوتاکس» به وضوح دیده می‌شود. این فیلم تا کنون در جشنواره‌های مختلف و معتبر جهانی حضور داشته و جوایزی را از آن خود کرده است.
بازیگران «بوتاکس»
بخش مهمی از موفقیت بوتاکس را باید مرهون هوشمندی مظاهری در انتخاب بازیگران آن دانست. او برای موفقیت فیلم خود در گیشه، به سراغ چهره‌های شناخته شده نرفته است بلکه از یک ترکیب بازیگر کمتر شناخته شده استفاده کرده که سوابق تئاتری درخشان دارند و از نظر ظاهر و شیوه بازی، کاملاً متناسب با نقش هستند.
سوسن پرور که در نقش اکرم درخشیده، بیشتر به واسطه حضور در آثار کمدی شناخته شده است، اما مظاهری با انتخاب او برای این نقش، دست به ریسک بزرگی زد که نتیجه مطلوبی داشته است. اکرمی که پرور خلق کرده، کاملا حرفه‌ای، بدون حرکت اضافی و کاملا باور پذیر است. نگاه‌های منجمد و خشک او به خوبی پذیرفته می‌شود و مخاطب با عصیانگری‌های وی به درستی همراه می‌شود.
مهدخت مولایی نیز که سابقه درخشانی در تئاتر دارد، پیش از این با ایفای نقش فروغ در سریال «سیاوش» برای مخاطبان شناخته شد. هرچند حضور در چند فیلم سینمایی همچون «دختر»، «آااادت می‌کنیم» و «سورنجان» را نیز در کارنامه خود به ثبت رسانده است. مولایی نیز بازی استاندارد و به اندازه‌ای را از خود در بوتاکس ارائه داده است. شاید ریز نقشی او، یکی از دلایل انتخاب برای نقش آذر باشد تا انجام جنایت هولناک توسط او برای مخاطب دور از ذهن به نظر برسد.

منتقد هالیوود ریپورتر: بازی سوسن پرور در «بوتاکس» فوق‌العاده است
منتقد هالیوود ریپورتر که فیلم سینمایی «بوتاکس» به کارگردانی کاوه مظاهری را در جشنواره فیلم شانگهای دیده است، در یادداشتی با عنوان «سفری جادویی در یک خانواده یخ زده» درباره این فیلم نوشته است: «این فیلم قصه ۲ خواهر است که می ‌خواهند در خانه ‌شان، بدون حضور برادر بزرگترشان، قارچ ‌های روانگردان پرورش دهند. قصه فیلم در فضایی خاکستری ما بین «کمدیِ غیرمحتمل» و «تراژدی غیرممکن» روایت می ‌شود. «بوتاکس» فیلم سختی است. لحن بی ‌نظیرِ فیلم باعث مقایسه آن با فیلم برادران کوئن می ‌شود، اما به خنده ‌داری آن فیلم نیست.
هنوز هم انتخاب مضمون زنان ایرانی که بدون مردان می‌خواهند رشد کنند شجاعت می­‌طلبد، اما در این فیلم چیز تازه ‌تر انتخاب یک زنِ اوتیستیک با بازی فوق‌العاده سوسن پرور به عنوان شخصیت اصلی قصه است.»
هالیوود ریپورتر در ادامه از فیلم نامه پیچیده و شوخ‌طبعانه کاوه مظاهری و سپینود ناجیان، ترکیب فیلمبرداری خیره ‌کننده حامد حسینی سنگری و طراحی صحنه عادله چراغی برای رسیدن به دنیایی رویایی و شبح­‌گونه و بازی بازیگران تعریف می ‌کند.

«بوتاکس»؛ فیلمی در مرزهایی از توهم، رویا و واقعیت
حمیدرضا کاظمی‌پور/ عضو انجمن منتقدین و نویسندگان سینمای ایران: بی‌شک اصلی‌ترین کاراکتر بوتاکس «اکرم» است و اوست که فیلم را به‌خوبی در مرزهای واقعیت، رویا و توهم قَلت می‌دهد، شخصیتی چندوجهی که کمتر حرف می زند، به شدت نگاه می‌کند، با نگاه‌هایش حرف می‌زند و در سکوت عمل می‌کند.
«اکرم» محور اصلی و نقطه عطف ساخته کاوه مظاهری است و با اینکه فیلم در لوکیشنی محدود و با تعداد کاراکترهای کم ساخته شده است اثر به هیچ‌گاه کسل کننده نمی‌شود و با روایت فیلم درگیر می‌شوی که این درگیری ناشی از شخصیت‌پردازی خوب داستان فیلم است.
نکته بسیار مهمی که در فیلم بوتاکس نمی‌توان از آن چشم پوشید این است که در تولید اثر فیلمساز به شکلی کاملا هوشمندانه نخواسته است که صرفا روایتی واقع گرایانه از داستان فیلم خود ارائه دهد و از طرف دیگر نیز در دام سینمای شبهه‌روشنفکرانه نیز نیفتاده و مسیر بسیار باریکی که روی آن گام بر می دارد، کاملا اندیشیده شده است.
انتخاب سوسن پرور بازیگری که بیشتر به دلیل بازی در آثار کمدی برای مخاطب شناخته شده است ریسک بزرگی بوده که مظاهری کاملا سربلند از انتخاب خود بیرون آمده و به جرات می‌توان گفت اکرمی که سوسن پرور در بوتاکس خلق کرده است کاملا حرفه ای، بدون حرکت اضافی و شدیدا باورپذیر است. آنقدر که حتی به توهم هایش هم شَک نمی کنی، نگاه های منجمد و خشکش را می پذیری و با عصیان گری هایش همراه می شوی…
اکرم در عین تلخی کاملا شیرین از آب آمده است، انگار خود گروتسک است، مَنگ به نظر می‌رسد اما در برابر تحقیر به شدت هوشیار است و واکنش نشان می‌دهد و این ها آن چیزی است که سوسن پرور را در خلق کاراکتر اصلی فیلم موفق نشان داده است.
در پایان باید گفت قطعا بوتاکس فیلمی نیست که مخاطب عامِ سینما را به وجد آورد؛ زیرا فرم، ساختارِ روایت و تکنیک آن دور از فرم رایج سینمایِ مخاطب پسند امروز است اما حرف هایی برای گفتن دارد که نمی توان از کنار آن گذشت.
فیلم سینمایی بوتاکس به کارگردانی کاوه مظاهری و بازی سوسن پرور، مهدخت مولایی، سروش سعیدی، محسن کیانی، مرتضی خانجانی ساخته شده است.
در خلاصه داستان این فیلم آمده است: اکرم و آذر به همه می‌گویند برادرشان قاچاقی به آلمان رفته و فعلا ازش خبری ندارند. به‌ مرور این «دروغ» در ذهن اکرم به یک واقعیت تبدیل می‌شود، تا حدی که شبانه‌روز را در انتظار برگشتن برادرش از آلمان، سپری می‌کند.

رویای شیرین
ملیکا هلالی/ سینماتیکت: بوتاکس روایت دو خواهر و یک برادر است که در خانه‌ی دایی‌شان با یکدیگر زندگی می‌کنند. روزی آذر (مهدخت مولایی) و اکرم (سوسن پرور) به فامیل و دوستانشان خبر می‌دهند که عماد (سروش سعیدی) به قبرس رفته تا از آنجا به آلمان مهاجرت کند. اتفاقی که این دو خواهر از همه پنهان می‌کنند و دلیل رخ دادن آن باعث می‌شود که آن‌ها با مشکلات بیشتری مواجه شوند. قصه‌ی بوتاکس بی‌شباهت به یکی از فیلم‌های کوتاه کاوه مظاهری به نام «رتوش» نیست. در آنجا هم شخصیت زن فیلم با قرار گرفتن در موقعیتی پیش‌بینی نشده به اقدامی عجیب علیه همسرش دست می‌زند. بوتاکس را می‌توان نسخه‌ی تکمیل شده‌ی ایده‌ی فیلم رتوش تلقی کرد. در بوتاکس آذر که رویای پولدار شدن و رهایی از این وضعیت سخت را دارد، دست به کارهایی می‌زند که قصه را از یک درام خانوادگی به یک تریلر جنایی پیش می‌برد و قانونِ حاکم بر زندگی‌شان را با قانون جنگ و انتقام از آن عوض می‌کند. اما عامل اصلی بوجود آمدن این راز و رویا پرداز واقعی در این خانه کسی نیست جز اکرم.
شخصیت اکرم همان ابتدای فیلم که پشت به دوربین با حالتی دست به کمر و در حال تماشای کارتون ایستاده، در واقع دارد انتظار این را می‌کشد تا او را صدا کنند و به سر کار همیشگی خود یعنی انجام دستورات عماد و آذر برگردد. اکرم صدایی در این خانه ندارد. او گوش به فرمان است اما کلمات را می‌فهمد و زبان تحقیر و سرزنش را متوجه می‌شود. این خواهر بزرگتر تنها کسی است که در رویاهایش هنوز می‌خواهد اعضای خانواده در کنار هم زندگی کنند و سختیِ هُل دادن ماشین را به جان بخرد. سوسن پرور با درک صحیح از ویژگی‌های خاص اکرم در رفتارش، به طرز درخشانی توانسته تمام حرکات او را به‌درستی کنترل کند و حتی حس ترحم و دلسوزیِ زاید را به‌خاطر رنجی که می‌برد در مخاطب به‌وجود نیاورد. همان‌طور که اکرم وظیفه‌ی سر و سامان دادن به خانه را دارد، سرنوشت کارکترها و اتفاقات آنجا را نیز قرار است او تعیین کند. کاوه مظاهری با ایجاد فضایی حساب‌شده، فیلم‌نامه و شخصیت‌پردازی‌هایی دقیق و پر از جزئیات و همچنین قاب‌بندی‌هایی چشمگیر فیلمی یک‌پارچه را از دیدِ نقش اصلی آن یعنی اکرم روایت می‌کند. بوتاکس از آن دسته فیلم اولی‌هایی است که تجربه‌ی سال‌ها ساخت فیلم کوتاه و مستند کارگردانش در تک تک سکانس‌ها به وضوح دیده می‌شود. فیلمی که به مخاطب فرصت می‌دهد به تماشای رویاهای شیرین اکرم بنشیند و او را قضاوت نکند.