روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
دوشنبه ۳۱ اردی بهشت ۱۳۹۷ شماره ۸۴۵
***
وقایع استان
رضاحیدری؛ نویسنده و مشاور
***
تنبلی یا اهمال‌کاری یعنی کاری که باید انجام دهیم و آن را به هر دلیلی انجام نمی‌دهیم. تقریباً همه‌ی افراد تا حدودی به تنبلی دچار هستند و فقط میزان آن در افراد مختلف متفاوت است. حتی افراد موفقی که می‌شناسیم هم گاهی اوقات در برخی کارها تنبلی می‌کنند؛ اما چه چیزی سبب شده که این افراد تا این اندازه موفق شوند؟ این افراد به تنبلی خود آگاهی پیداکرده و تا حدود زیادی آن را مدیریت کرده‌اند.
تنبلی در مطالعه
ازجمله مشکلاتی که دانش‌آموزان، دانشجویان و تمامی کسانی که با کتاب و کتاب‌خوانی سروکار دارند با آن درگیر هستند تنبلی کردن به هنگام مطالعه است. به این معنا که افراد معمولاً مطالعه کردن را به تأخیر انداخته و همیشه از این مسئله ناراحت هستند.
در اینجا به بیان چند تکنیک کاربردی می‌پردازیم که امیدواریم عمل به آن‌ها سبب شود تا حدودی تنبلی کردن به هنگام مطالعه برطرف شود.
توقع درست
پرتوقع بودن در رهایی از تنبلی ازجمله عواملی است که سبب می‌شود افراد نتوانند به‌خوبی از دام تنبلی رها شوند. گاهی توقع داریم به‌یک‌باره تنبلی را کنار گذاشته و باانرژی تمام‌کارهایمان را به‌سرعت انجام دهیم؛ اما این کار ناشدنی است. تنبلی عادتی است که در مدت سالیان طولانی در ما شکل‌گرفته است و ترک آن به‌یک‌باره اتفاق نمی‌افتد. پس بهتر است واقع‌بین بوده وسعی کنید کم‌کم از شر این عادت بد خلاص شوید.
تکنیک ۵ دقیقه
بسیاری از کارهایی که از انجام آن‌ها طفره رفته و در آن‌ها تنبلی می‌کنیم را می‌شود با این تکنیک از بین برد. این تکنیک به این معناست که وقتی کاری موردعلاقه‌ی ما نیست و از انجام آن لذت نمی‌بریم را فقط به مدت ۵ دقیقه انجام دهیم. بعد از گذشت ۵ دقیقه اگر علاقه به ادامه‌ی آن کار داشتیم آن را ادامه دهیم و اگر علاقه‌ای نداشتیم آن را رها می‌کنیم.
اگر کاری را دوست ندارید یا حس و حال انجام آن را ندارید فقط تصمیم بگیرید که ۵ دقیقه آن کار را انجام دهید و بعد از ۵ دقیقه هم اگر دوست داشتید کار را قطع کنید.
معمولاً وقتی ۵ دقیقه کاری را انجام می‌دهیم ادامه‌ی آن آسان‌تر شده و احتمال اینکه آن را ادامه دهیم بیشتر می‌شود؛ زیرا شروع هر کاری معمولاً سخت‌ترین قسمت آن کار است و معمولاً افراد از شروع کارها ترس و واهمه دارند. تکنیک ۵ دقیقه به مامی گویند که کار را شروع کنیم تا ترس از شروع آن کار از بین برود.
تعیین جایزه
اگر برای انجام کاری که برایتان سخت است جایزه‌ای تعیین کنید احتمال انجام آن بیشتر می‌شود. به این معنا که با خودتان قرار بگذارید بعد از انجام آن کار، کاری که برایتان لذت‌بخش بوده را انجام دهید.
به‌عنوان‌مثال: می‌توانید با خودتان قرار بگذارید بعد از یک ساعت مطالعه، موسیقی گوش کنید یا خوراکی موردعلاقه‌ی خود را بخورید؛ و یا بعد از اتمام کل کتاب یک ساعت به پارک رفته و در آنجا قدم بزنید.
در دسترس بودن
می‌توانید نسخه الکترونیکی کتابی که می‌خواهید مطالعه کنید را درگوشی موبایل یا لب تاپ خود داشته باشید و هرگاه که حوصله داشتید به‌راحتی به مطالعه آن بپردازید. اینکه نسخه الکترونیکی کتاب همراهتان باشد سبب می‌شود هرزمانی که حال و حوصله مطالعه داشتید و کتاب در دسترستان نبود به‌راحتی مطالعه کنید.
همان لحظه شروع کنید
از تکنیک‌هایی که برای خودم بسیاری مفید بوده این است که هرزمانی که می‌خواهید کاری را انجام دهید و در آن تنبلی می‌کنید همان لحظه مقداری از آن را انجام دهید.
به این معنا که اگر قرار است یک کتاب ۳۰۰ صفحه‌ای را بخوانید و زمانی که تصمیم به خواندن آن گرفته‌اید ساعت ۱۱ شب است باید همان ساعت کار را شروع کنید.
حتی اگر شده یک صفحه از کتاب ۳۰۰ صفحه‌ای را هم در همان ساعت بخوانید کار بزرگی انجام داده‌اید. با انجام این کار مطمئن باشید ادامه‌ی مطالعه آن کتاب برایتان راحت خواهد بود.
این جمله را هم فراموش نکنید که:
بهترین زمان برای کاشتن یک درخت بیست سال پیش بود و زمان بعدی که بهترین زمان است همین الآن است. درخت‌هایتان را بکارید و در آینده بهترین ثمرات را به دست آورید.
فقط کافی است هرزمان که تصمیم به مطالعه و یا هر کار دیگری گرفتید همان لحظه مقداری از آن کار را انجام دهید. حتی اگر شده مقدمات آن کار را هم آماده کنید، بهتر از این است که بخواهید کل کار را به روز دیگری موکول کنید.
معماران ساختمانی به‌خوبی از این تکنیک به نفع خودشان استفاده می‌کنند. به‌عنوان‌مثال زمانی که شما از یک نقاش ساختمانی می‌خواهید که دیوارهای منزلتان را رنگ کند او از این تکنیک استفاده می‌کند. همان روز وسایل و ابزار کارش را به منزل شما می‌آورد و مشغول کار می‌شود. حتی ممکن است فقط یک متر را رنگ بزند یا کارهای زیرسازی را انجام دهد؛ اما کار را شروع می‌کند. با این کار حتی اگر یک هفته هم دیگر به منزل شما نیاید و به سراغ سایر کارهایش برود دیگر شما نمی‌توانید از دیگری درخواست این کار را داشته باشید. به‌اصطلاح خود این عزیزان کار را زخمی کرده‌اند و این کار دیگر برای خود آن‌هاست. ما باید از این تکنیک در جهت درست و در مسیر غلبه بر تنبلی خود استفاده کنیم.
پس از امروز به بعد هر زمان تصمیم به انجام کاری گرفتید همان لحظه مقدمات آن را آماده کرده و مقداری از آن کار را انجام دهید.
مکتوب کنید
تا زمانی که قولی مکتوب نشود ارزشی نداشته و عملی نخواهد شد. اگر با خودتان قرار گذاشته‌اید که فلان کتاب را تا فلان زمان بخوانید بهتر است این قول خود را روی یک برگه نوشته و در محل مطالعه خود قرار دهید. مطمئن باشید که دیدن نوشته و قول خودتان تأثیرگذار است.
البته بهتر است این کار را با لحنی ملایم انجام دهید زیرا اجبار هیچ تأثیری نداشته و نمی‌تواند شمارا به انجام کاری وادار کند.
می‌توانید به این صورت این کار را انجام دهید: این‌جانب ………. به خودم قول می‌دهم (یا دوست دارم) که کتاب ……… را تا تاریخ ………. مطالعه کنم.
به فرد دیگری قول بدهید
گاهی می‌توانید به اعضای خانواده و یا دوستان خود قول بدهید که می‌خواهید فلان کتاب را تا فلان تاریخ مطالعه کنید. از او هم بخواهید در تاریخ مشخص‌شده کار شمارا پیگیری کند. این کار سبب می‌شود تعهد شما نسبت به انجام کار بیشتر شده و به‌نوعی از انجام ندادن کاری که دیگران بر آن نظارت می‌کنند خجالت بکشید.
یک روز خوب
هیچ‌گاه منتظر یک روز خوب و یک شرایط فوق‌العاده نباشید تا مطالعه کنید؛ زیرا هیچ‌گاه چنین موقعیتی پیش نمی‌آید. این هنر ماست که در هر شرایط بتوانیم مطالعه کنیم و به دنبال بهانه نباشیم. پس بهتر است در هر زمان و موقعیتی که هستیم شروع به مطالعه کنیم و خودمان شرایط خوب را بسازیم.
استفاده از زمان‌های مرده
همه ما زمان‌های مرده‌ای داریم که معمولاً کار خاصی در آن‌ها انجام نمی‌دهیم؛ مانند:
– زمانی که در مترو هستیم
– زمانی که در یک صف منتظر هستیم
– زمانی که در خودرو هستیم و به مسافرت می‌رویم.
– زمانی که یک کلاس دانشگاهی به علت عدم حضور استاد تعطیل‌شده است.
– زمانی که در بیمارستان ناچاریم شب را پیش بیمارمان سپری کنیم
با شناسایی این زمان‌ها و برنامه‌ریزی برای مطالعه کردن در آن‌ها می‌توانیم به‌خوبی از این زمان‌ها استفاده کنیم. برای این کار لازم است همیشه کتابی همراه خود داشته و یا در موبایل خود چند نسخه کتاب الکترونیکی داشته باشیم.
