شنبه ۲۲ دی ۱۳۹۷ شماره ۱۰۱۸
***
وقایع استان
مهدیه مهدوی
***
آب آشامیدنی سالم یکی از مهم ترین نیازهای اولیه انسان ها و از الزامات زندگی بشر است از این رو اولویت تامین این آب از اصلی ترین و ابتدایی ترین خواسته های مردم کشورها می باشد؛ از نظر بهداشتی آبی سالم است که شاخصه های بهداشتی و کیفیت استاندارد آزمایشگاهی را داشته باشد اما این استاندارد و سلامت آب از دیدگاه مردم به بی رنگ بودن، بی بو بودن و شفافیت آب بستگی دارد. امــروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی در هــر زمینه ای شاهد تحولات خیره کننده ای هستیم که یکی از این تحولات استفاده از دستگاه های تصفیه آب خانگی است.
دستگاه تصفیه آب که این روزها همه از آن استفاده می کنند و نمی دانند که هیچ فایده ای ندارد و کلی ضرر و عوارض دارد. کیفیت آب آشامیدنی مساله مهمی در سلامت آمار جامعه است و هم اکنون مردم بسیاری از شهرها در منازل خود از سیستم تصفیه آب خانگی استفاده می کنند ولی بی آنکه اطلاعات جامع و دقیقی از استفاده این سیستم ها داشته باشند. استفاده از دستگاه های تصفیه آب نه تنها تاثیر مثبتی بر افزایش میزان سلامت آب شرب ندارد بلکه املاح مفید آب را هم نابود می کند.
دستگاه های تصفیه آب خانگی به دلیل حذف کلر باقیمانده و املاح موجود در آب، کیفیت آب را به مخاطره میاندازند؛ استفاده از دستگاه های تصفیه آب موجب از بین رفتن سختی آب شده و آب را به آب سبک تبدیل می کنداینکه آب مواد معدنی و مفید خود را از دست میدهد.
به همین بهانه گفتگوی با سرپرست دانشگاه علوم پزشکی اراک داشته ایم که در ادامه می خوانید:
دکتر سید محمد جمالیان درگفتگو با وقایع استان اظهار کرد: معایب اصلی دستگاههای تصفیه آب خانگی در یک تحقیق که بر روی ۱۱۰ دستگاه تصفیه آب خانگی در دانشگاه علوم پزشکی اراک انجام شد و بر اساس نتایج حاصل از تحقیقات در سایر مراکز، دستگاههای تصفیه آب خانگی دارای ۱۲ عیب عمده میباشند.
وی ادامه داد: دستگاههای تصفیه آب در مکانیسم رقابتی شیمیائی حذف یونها، ابتدا یونهای مفید (کلسیم، منیزیم، پتاسیم، فلوراید، روی و…) را حذف می کنند تا بتوانند سایر یونهای زیان آور(نیترات نیتریت و…)را به چنگ آورده و حذف کنند. مصرف کنندگان آب دستگاه های تصفیه آب خانگی از کیفیت آب مصرفی خود در عمل اطلاعی ندارند و دستگاه امکان آگاهی برای مصرف کنندگان از آب دستگاه تصفیه را فراهم نمیکند. درحالی که نصب ۲ عدد آنالیزور EC در مسیر آب ورودی و خروجی هزینه زیادی در برابر کل هزینه تمام شده ندارد.
جمالیان افزود: باتوجه به حذف کلر در فیلتر سیاه کربن اکتیو دستگاه تصفیه، شاهد رشد باکتری ها در بخش های دیگر دستگاه تصفیه آب می باشیم. چنانچه در تحقیق مشخص شد که در ۲۲% موارد، آب ورودی به دستگاه سالم بود ولی آب خروجی از دستگاه دارای آلودگی میکروبی بوده است.
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی اراک با اشاره به اینکه مخازن ذخیره آب دستگاهها قابل تشخیص است گفت: متاسفانه پس از مدتی لایه ای از باکتری ها (بیوفیلم) در جداره مخزن مستقر و ایجاد آلودگی و توکسین در آب میکند. این مخزن که گاه سال ها شستشو نمی شوند، در صورت امکان دست کشیدن و یا رویت این لایه لزج به خوبی حس و قابل دیدن است.در صورت وجود باکتریهای آلاینده در آب، در شرایط دمای گرم و مرطوب در زیر ظرفشویی آشپزخانهها (محل نصب دستگاه) و عدم وجود سرعت شستشو در فیلتر و مخزن، باکتری تکثیر یافته و یک باکتری تبدیل به هزاران باکتری میگردد. سیاهی و تیرگی فیلترها که افراد در زمان تعویض فیلتر مشاهده می نمایند عمدتا ناشی از همین تکثیر باکتری هاست.
وی بیان کرد: مشکل دیساسیون و تخریب و تجزیه بافت و پلیمر فیلترها و مواد آلی تکثیر یافته بر روی آنها و راه یابی آنها به آب آشامیدنی نیز مشکل دیگریست که بحث مخاطرات آن نیاز به تحقیق و بررسی بیشتر دارد. تاخیردرتعویض فیلترهای دستگاه تصفیه آب خانگی و عدم کارآیی و راندمان دستگاه مشکل دیگراین دستگاه ها است. در ۲۲% موارد این مشکل مشاهده شد که افراد احساس نیاز به تعویض فیلتر ننموده و یا تعلل نموده و به همان آب خروجی نامناسب عادت کرده اند.
جمالیان گفت: وجود نوعی طعم و بو و حتی تلخی ناشی از حذف کامل املاح و به نوعی دیونیزه شدن آب در آبهای تصفیه شده دستگاههای خانگی و برهم خوردن بالانس یون ها مشاهده و اکثر مصرف کنندگان این تغییر طعم را تجربه و تایید مینمودند ولی کم کم ذائقه آنها به همان آب دستگاه منزل شان عادت و سایر آب ها را نامطلوب تلقی می کنند!
نگاه سازمان جهانی بهداشت WHO به آب آشامیدنی، نگاهی تغذیهای در تامین میکروالمانها و عناصر ضروری بدن است و هرگز منظورازآب آشامیدنی H2O خالص یا بدون یون نیست. آن هم در شرایطی که حذف املاح مفیدی همچون کلسیم، منیزیم، فلوراید، و … برای بدن و جامعهای که درمعرض پوسیدگیهای دندانی و پوکی استخوان (استئوپروز) آنمی، کمبود ید و … قرار دارد، خدمت محسوب نشده و آسیب زاست.
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی اراک تاکیدکرد: خرید و بهرهبرداری از دستگاههای تصفیه آب به نام سلامت و ارتقاء بهداشت صورت میگیرد، در حالی که جز تحمیل هزینه مالی، ثمر دیگری برای خانوادهها ندارد. استفاده از دستگاههای تصفیه آب خانگی مصرف آب را افزایش میدهد. زیرا در عمل، فیلترهای R.O آب را به ۲ بخش آب کم یا بدون املاح، و آب پر املاح تقسیم نموده و آب پر املاح مستقیما به خروجی فاضلاب رفته و مصرف کنندگان آب تبدیل شده به فاضلاب را نمی بینند.
وی در پایان اظهار کرد: دستگاههای تصفیه آب خانگی برای مناطقی که جز آب دریا و یا آب شور، آب آشامیدنی دیگری ندارند و یا آب لوله کشی شهری حاوی نیترات بالا دارند صرفا میتواند یک گزینه باشد. همچنین صرفا برای خوشرنگ بودن چای آن هم در مناطقی که آب آنها (گچ) سختی بالاتر از ۵۰۰ میلی گرم در لیتر داشته باشند، آن هم برای چای و نه نوشیدن مناسب است و در سایر موارد توصیه نمی گردند و مخاطرات و مشکلاتی دارد.