«وقایع استان» بررسی می کند؛ اعتراض مردم نسبت به برخورد با رستوران های فضای باز در اراک /حمله به نشاط شبانه

پنجشنبه ۴ مرداد ۱۳۹۷   شماره ۸۹۴

***

وقایع استان

فرشته غلامی

***

هنگامی که پس از چند سال دوری از اراک وارد شهر شدم فضای شهر را متفاوت تر از پنج، شش سال قبل که در آن زندگی می کردم دیدم، از عنوان کلانشهر که چند سالی آن را با خود به همراه داشت که بگذریم هنگامی متوجه تغییرات شدم که از سوی دوستانم برای یک میهمانی به رستورانی دعوت شدم.
بافت شهر و خیابان ها با آن سالها متفاوت شده بود همین که از خیابان های شهر می گذشتم و به مکان وعده نزدیک تر می شدم، خیابان شریعتی که در آن زمان به این اندازه رشد نکرده بود اکنون کافه ها و رستوران ها در یک قدمی هم قد کشیده بودند و به جرات می توان گفت به بورسی از رستوران ها تبدیل شده و از همه آنها جذابتر وجود صندلی هایی در بیرون از رستوران بود تا مشتری بتواند از فضای بیرون از آن فارغ از بوی غذا و فضای بسته استفاده کند.
عمر رستوران و رستوران داری در ایران شاید به یک قرن هم نرسد اما در یکی دو دهه اخیر روند رو به رشدی داشته و عده کثیری به خصوص از قشر جوان را به سمت خود کشانده وتا آنجا پیش رفته که به عنوان یک شغل جذاب و پر درآمد برای بسیاری از افراد قلمداد می شود. این در حالی است که اکنون بسیاری از رستوران داران در کنار دیگر مشاغل از کسادی بازار گلایه دارند و زمانی این گله مندی به اوج خود می رسد که با اقدامات ابتکاری آنها برای جلب مشتری هم مخالفت می شود. یکی از این اقدمات استفاده از صندلی هایی است که این کافه داران و رستوران داران برای جلب بیشتر مشتری در جلوی مغازه و رستوران خود علم می کنند.
اگرچه مطابق طبق تبصره ۶ ماده ۹۶ قانون شهرداری‌‌ها، اراضی کوچه‌های عمومی‌ و میدان‌ها و پیاده‌روها و خیابان‌ها و به طور کلی معابر و مسیر رودخانه‌ها و نهرها و مجاری فاضلاب شهرها و باغ‌های عمومی‌ و گورستان‌های عمومی‌ و درخت‌های معابر عمومی ‌واقع در محدوده هر شهر که مورد استفاده عموم است، ملک عمومی ‌محسوب می‌شود و در مالکیت شهرداری است و براساس همین قانون، به هیچ واحد صنفی مجوز اشغال سطوح معابر داده نشده‌ است و هیچ یک از کسبه و واحدهای صنفی اجازه ندارند از پیاده‌رو برای گذاشتن میز و صندلی و کالا استفاده کنند.
‌بر اساس قانون، معابر عمومی قابل واگذاری به اشخاص نیستند و سدمعبر تخلفی است که در قانون برای متخلفان آن مجازات سنگینی پیش‌بینی شده و همچنین تعرض به حقوق شهروندی است اما اگر سد معبر یک تخلف است پس نرده های ایمنی U شکل داخل پیاده رو که اقدامی از سوی شهرداری است یــا حتی موتورها و اتومبیل هایی که درون پیاده رو پارک می شوند سد معبر نیست که اینگونه با رستوران داران کــه برای نشاط اجتماعی کوشش می کنند برخورد می شود؟ این در حالی است که بسیاری از رستورانها بدون اینکه حتی یک ریال از شهرداری و دیگر سازمان ذی ربط دریافت کنند مقابل مغازه های خود را برای جلب بیشتر مخاطب گل کاری و تزیین می کنند.
با وجود مخالفت هایی که با این ایده صاحبان رستوران می شود مسئولین امر خود اذعان دارند که این روش یکی از کارهایی است که از سالها پیش در کشورهای اروپایی و توسعه یافته مورد توجه بوده است.
مسئولان امر که دم از عدم امنیت در شهر می زنند از این نکته غافل هستند که رستورانهای فضای باز می تواند امنیت در شهر را تامین کند و آمار جرم و جنایت را کاهش دهد چنانکه پژوهشگران هم گفته اند امنیت در شهرها با حضور جمعیت تامین می شود چرا که عاملی است که کاهش دهنده احتمالی رفتار نامناسب افراد در مکان های عمومی هستند. اگرچه حضور جمعیت در یک خیابان، به تنهایی نمی تواند عامل کـاهش دهنده جرم و جنایت باشد اما سبب می شود خیابان های مملو از رستوران و کافه های باز امنیت عمومی بیشتری را داشته باشند. علاوه بر آن این رستوران ها با ایجاد فضای دلنشین نشاط اجتماعی را در شهر خسته اراک که از کمترین مکان تفریحی هم برخوردار است فراهم می کند و به نوعی به برقراری تعادلی مناسب بین حریم فردی و فضای عمومی ایجاد می کند که فضایی امن از نظر روانی به وجود می آورند چرا اینکه این مکان ها آن هم در شب های طولانی تابستانی می تواند فرد را در خلوت شبانه خود به یک اتاق نشیمن خصوصی تبدیل کند یا اینکه با تماشای رفت و آمد افراد و اتومبیل هایی که با سرعت در آن خلوت شبانه از خیابــان هـــا عبـــور می کنند بپردازد.
کافه ها و رستوران های فضای باز آن هم در خیابان شریعتی که چند سالی است مامنی برای جوانان و خانواده هایی شده که قصد یک شب به یاد ماندنی را دارند اکنون به یک جاذبه تبدیل شده که مسئولان مربوطه با برخورد نا به جای خود قصد برهم زدن این شادی و نشاط و شب های خاطره انگیز را دارد اما در کنار تمام مزایایی که برای این رستوارن ها گفته شد نمی تواند از معایب آن غافل شد که اینگونه رستورانها با برپایی صندلی در کنار کافه خود بالاخص در کنار مناطق مسکونی آلودگی صوتی ایجاد کرده اما آنچه مهم است اندیشیدن به این مسئله است که چه عملکردی برای چه منطقه ای مناسب است و این امر شاید کم هزینه ترین اقدام برای یک شهر باشد که با ابتکار یک صاحب رستوران و یا کافه دار ساکنین یک شهر بتوانند به صحبت و گفتگو و تعامل در مکانی فارغ از محیط بسته و بوی غذا در یک خیابان دعوت کند. این مکان ها هزینه های اقتصادی کمی برای مسئولین شهری به همراه دارد ضمن آنکه می توانند چهره زیبایی به شهر ببخشند البته باید متذکر شد که شکل گیری این مکان ها با چنین برخوردارهای قهری به وقوع نخواهد پیوست و بدون سرمایه گذاری، تقاضای بازار و امنیت سرمایه گذاری و حمایت دستگاه های مسئول انجام پذیر نخواهد بود.
عده ای می گویند حالا صندلی جلوی کافه ها آن هم با این مشکلات ریز و درشت به چه کار می آید و اینها مسائل کاملا فانتزی است اما در واقع این هم مصداقی از حقوق شهروندی است و حقوق شهروندی همان چیزی است که لابه‌لای مشکلات ریز و درشت گم می‌شود و هزار و یک توجیه برایش می‌آورند که‌ای بابا اینجا جهان‌سوم است و این حرف‌ها. معنی‌اش این است که حالا مشکلات جدی‌تر را بچسبید و اینقدر درگیر این مســائل فــانتزی نشوید!
به هر حال حتی اگر این مسئله هم فانتزی باشد مسئولین شهری می توانند در این اوضاع نابه سامان جامعه برای نشاط اجتماعی هم که شده با فراهم آوردن بستر فیزیکی مناسب، پشتیبانی مالی و خدمت رسانی شهری سرمایه گذاران در این امر را یاری کنند تا بلکه نشاط اجتماعی جامعه حتی به مقدار ناچیز بالا رود.