ورزش استان از سـرکوب تا انکار

دوشنبه ۲۴ خرداد ۹۵  شماره ۳۴۳

سرمقاله- نیره یوسفی راد

نظر ورزی درباره ورزش شاید در وهله نخست برای برخی افراد عجیب و غریب به نظر برسد. اما دیرزمانی است که ورزش به عنوان مفهومی چند جانبه جای خود را در میان دانش های علوم اجتماعی و فلسفه های مضاف باز کرده است. بنابراین در اینجا به عنوان نتیجه گیری صرفا بر این نکته تاکید کنیم که منظور از ورزش کنشی است که سبب افزایش مهارت های بدنی در کنشگر اجتماعی با هدف بهبود موقعیت های دیگر ذهنی یا بدنی او و یا با اهداف نمایشی اغلب مستقیما یا غیر مستقیما اقتصادی بشود.
بی شک می توان درباره ورزش، همچون بسیاری پدیده های دیگر که امروز به مثابه پدیده هایی «جهانشمول» و «بدیهی» ما را احاطه کرده اند، تعریفی از نقطه نظر جامعه شناسی و انسان شناسی ارائه داد، اما مایلم از همین ابتدای بحث، بر نکته ای اساسی تاکید کنم که در اینجا همچون سایر مواردی که ما از چنین پدیده هایی سخن می گوئیم، صادق است. نخست آنکه این پدیده ها در فرایندی ساخته شده و شکل گرفته در یک ظرف زمانی- مکانی از سطح یا سطوحی «محلی» به سطوح جهانی تعمیم یافته اند، فرایندی که با رنسانس و اومانیسم آن آغاز شده و با انقلاب های دینی و صنعتی و سیاسی و اطلاعاتی از قرن شانزده تا امروز ادامه می یابند.
از کنار ورزش نمی توان به راحتی گذشت. صنعتی درآمدزا که ترنول مالی آن در کشورهای پیشرفته شاید با بخش های صنعتی برابری کند. از طرفی ارتباطی متقابل میان مردم و ورزش وجود دارد. به گونه ای که مردم ورزش را طلب می کنند و ورزش مردم را. این همپوشانی سبب می شود رشته های ورزشی از جایگاه ثابتی در اجتماع برخوردار شوند و تنها به عنوان فعلی در یک برش از زمان روی ندهند. حال آنکه ورزش، خود می تواند گلیم اش را از آب بیرون بکشد و هزینه های مربوط به خود را از همان مردمی که آن را طلب می کنند در بیاورد. جامعه نیز با ارضای نیازهایی چون اعتماد به نفس جمعی، پویایی و سرگرمی. در طرف دیگر تساوی این معادله چیزی نیست جز افزایش رضایت عمومی با پرداخت هزینه هایی نه چندان زیاد. یک بازی برد برد برای حکومت هاست. اما چرا در جوامع توسعه نیافته این حلقه شکل نمی گیرد؟ نیازی که مردم آن را سرکوب و دولتمردان آن را انکار می کنند. از آنجایی که ورزش در کشور ما مولد هزینه های خود نیست، نهادهای دولتی موظف می شوند علاوه بر نقش مدیریتی در قالب تزریق اعتبار و حمایت های مالی ورزش را سرپا نگاه دارند. اگرچه این حمایت ها هر لحظه در حال رخ دادن است اما بدون نگاهی درست و کارشناسی نتیجه ای جز شکست و دوری از اهداف مذکور برای ورزش در بر ندارد. در نهایت، دل زدگی نهاد ها سبب می شود یا از حمایت های مالی از ورزش دست بکشند و یا بودجه ای فرمالیته برای رفع تکلیف به این امر اختصاص دهند.