شنبه ۱۱ دی ۹۵ شماره ۴۹۴
عباس لعل بار
وقایع استان
چیزی تا پایان سال ۲۰۱۶ باقی نمانده و بزودی شاهد شروع سال جدید میلادی خواهیم بود. در یک سال میلادی گذشته چندین اتفاق و رویداد باعث شد که تمام نگاه ها به سمت آنها جلب شود، پیروزی دونالد ترامپ در آمریکا یکی از مهمترین اتفاقات سال ۲۰۱۶ بود. مدتی پیش هفته نامه اکونومیست مانند بسیاری دیگر از مجلات و نشریات معتبر دنیا از جمله تایم به مهمترین رویدادهای سال ۲۰۱۶ پرداخت. اکونومیست در زارش بیان داشت که دو اتفاق مهم یعنی پیروزی ترامپ در آمریکا و خروج آنگلستان از اتحادیه اروپا در واقع نشان از پیروزی پوپولیست ها در جهان است.
از دیگر اتفاقات مهم ۲۰۱۶، مرگ فیدل کاسترو رهبر انقلاب کوبا و کودتای نافرجام در ترکیه بوده است. به عقیده اکونومیست در جهانی که مدام در حال تغییر است، مجادله و بحث غیرقابل اجتناب است و مورد استقبال، چون در نهایت منجر به زایشی دوباره خواهد شد، لیبرالیسم که در واقع نقطه مقابل پوپولیست است و در سال ۲۰۱۶ بیشترین شکست را متحمل شد باید پاسخی برای بدبینان بیابد. لیبرالها باید راههایی را که تکنولوژی و نیازهای اجتماعی میگشایند کشف کند. بنا به پیشبینی اکونومیست، ثابت خواهد شد که خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و ریاستجمهوری ترامپ پرهزینه و مضر هستند.
از سویی دیگر ایران در سال ۲۰۱۶ میلادی در صدر اخبار رسانه های جهان نیز قرار داشت. به گزارش وقایع استان به نقل از دنیای اقتصاد توافقی که بین ایران و ۶ قدرت جهانی حاصل شد، اقتصاد کشور را از تحریمهایی که سالها گریبان آن را گرفته بود رهانید. نفع رفع تحریمهای ایران تنها متوجه اقتصاد کشور نبود، بلکه تمام اقتصادهای دنیا از آن منتفع میشدند. این موضوع را میتوان در تعدد هیاتهای تجاری و اقتصادیای که بعد از برجام وارد کشور شدند ملاحظه کرد. پس از برجام، اتحادیه اروپا محدودیتهای خود را از تجارت، حملونقل و بیمه ایران برداشته است. با توجه به برداشته شدن این محدودیتها، ایران میتواند درآمدهای ارزی ناشی از فروش نفت خود را تا سال آینده تا مقدار ۱۰ میلیارد دلار افزایش دهد. از طرفی اجرا نشدن تحریمها از سوی آمریکا بهخصوص در بخش بانکی، ارزهای زیادی را به داخل کشور روانه خواهد کرد. بانک مرکزی ایران اعلام کرده است که برداشته شدن تحریمهای بانکی باعث آزادی بیش از ۳۰ میلیارد دلار از داراییهای کشور که در حسابهای کشورهای دیگر مسدود شدهاند میشود.
برجام منجر به این شد که علاوه بر اینکه سال ۲۰۱۶ نام ایران در رسانه ها بارها و بارها تکرار شود بلکه طبق پیش بینی ها در سال ۲۰۱۷ نیز این اتفاق روی خواهد داد.
براساس پیش بینی رسانه های مطرح دنیا یکی از اتفاقاتی که با آغاز سال ۲۰۱۷ و همزمان با آغاز ریاست جمهوری ترامپ در آمریکا روی می دهد بحث درباره برجام و توافق قدرت های غربی با ایران است. رییسجمهوری منتخب آمریکا در طول رقابتهای انتخاباتی خود مواضع بسیار تندی در قبال برجام اتخاذ کرد. او که این توافق را بدترین توافق تاریخ نامیده بود، اعلام کرده بود که در دوران ریاست جمهوریاش آن را پاره خواهد کرد. اما «بیزینس اینسایدر» پیشبینی کرده است که ترامپ، حداقل در اوایل دوران ریاست جمهوریاش، برجام را پاره نمیکند، چرا که این قرارداد یک توافق میان ایران و آمریکا نیست بلکه به غیر از آمریکا ۵ قدرت جهانی دیگر پای آن را امضا کردهاند. بر این اساس، در سال آینده شاهد آن خواهیم بود که اقتصادهای بزرگ دنیا به داد و ستدهای خود با ایران ادامه دهند. به تحلیل این سایت، اگرچه ترامپ برجام را پاره نمیکند، اما فضای مسمومی ایجاد خواهد کرد تا مانع از حضور سرمایه و شرکتهای آمریکایی در ایران شود. با توجه به آخرین گزارش سازمان ملل که حاکی از پایبند بودن ایران به تمام تعهدات برجامیاش است، کشورهای غربی برای ادامه همکاری خود با ایران بیشتر تشویق خواهند شد.
اما یکی دیگر از اتفاقات مهم در سال ۲۰۱۷ در ایران روی خواهد داد و آن انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود. سایت شبکه معتبر روسی، انتخابات ایران را یکی از ۱۰ رویداد مهم جهان در سال ۲۰۱۷ توصیف کرده است. در اقتصاد نیز ایران بنابر پیش بینی اقتصاددانان و کارشناسان جهان شاهد رشد اقتصادی ۵٫۴ درصدی خواهد بود. هر چند این رشد اقتصادی در مقایسه با سالهای ابتدایی دهه نود رشدی بالا محسوب میشود اما در مقایسه با پیش بینی صورت گرفته در خصوص سال جاری میلادی کاهشی در حدود ۰٫۷ درصد را نشان میدهد.
بر اساس این گزارش تورم ایران در سال آینده میلادی تک رقمی و برابر با ۹ درصد برآورد شده است. سال آینده میلادی سالی بسیار با اهمیت برای ایران خواهد بود چرا که انتخابات پیش روی ریاست جمهوری از اهمیت بالایی برای تداوم یا تغییر سیاستهای کنونی برخوردار است. بر اساس پیش بینیهای صورت گرفته سرانه تولید ناخالص داخلی ایران با جمعیت ۸۰ میلیون نفری ۶ هزار و ۱۴۴ دلار خواهد بود. این رقم برای سال ۲۰۱۶ برابر با ۶ هزار و ۱۳۰ دلار برآورد شده بود. اکونومیست در سال جاری میلادی نرخ تورم را ۱۴٫۱ درصد برآورد کرده بود که به نظر میرسد وضعیت بهتر از پیش بینیهای این نهاد معتبر است چرا که از ابتدای امسال تا پایان آبان ماه نرخ تورم تک رقمی و کمتر از ۷ درصد از سوی مرکز آمار ایران برآورد شده است.
بر اساس این گزارش اکونومیست سال ۲۰۱۶ را سالی بسیار مهم برای ایران تلقی و اعلام کرده است این سال به دلیل لغو تحریمها ایران را با موقعیتی تازه روبرو کرده است.
اکونومیست پیشبینی کرده است که روحانی بتواند با پیروزی در انتخابات پیش رو، ریاست دولت دوازدهم ایران را نیز عهده دار باشد. همچنین با توجه به رفع تحریمها به دلیل پایین ماندن بهای نفت، دولت بر جذب سرمایهگذاری خارجی تمرکز خواهد کرد و به تخصصی کردن سریع تولید تا جایی که امکانپذیر باشد، اقدام میکند تا تولید را افزایش دهد. اقتصاد به این اقدامات و افزایش بهای نفت تدریجی با رشدی قدرتمند پاسخ خواهد داد.