مفهوم کودکی

ریحانه میکائیلیان
کارشناس سلامت کودکان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اراک

بعد از جنــگ جهانی دوم در اروپـــا، انجمــن بین المللی ویژه کودکان به منظور حمایت از کودکان بی سرپرست ناشی از جنگ، تشکیل شد و این انجمن به نام انجمن بین المللی ویژه کودکان سازمان ملل نام گرفت و در سال ۱۹۵۳، روز ۸ اکتبر « بعنوان روز جهانی کودک» نام گذاری شد. شعار امسال هفته جهانی کودک «هر کودک نشانی خداست» می باشد و بر این نکته تاکید دارد همانگونه که خداوند انسان را آفرید تا مسیر تکامل را طی کند وظیفه ماست که کودکان این امانات الهی را خوب پرورش دهیم و به او یاد دهیم که چگونه این مسیر را طی کند و با حفظ و ارتقای سلامت او امیدوار باشیم که جامعه آتی ایران جامعه ای سالم و الهی باشد . شعار روزهای این هفته به ترتیب شامل : روزاول « کودک، زیر چترایمان»، روز دوم «کودک درپناه خانواده» ، شعار سومین روز هفته ملی کودک «کودک، محیط زیست و میراث فرهنگی» نامگذاری شده است که بدون شک مهمترین هدف نامگذاری این روز، آشنا نمودن کودکانمان با منابع طبیعی و محیط زیست می باشد تا با حساس کردن آنها نسبت به موضوعات و مشکلات محیـــط زیستی پیرامون محل زندگی شان، از راه حل های ساده آنان سود بجوییم. حفاظت از محیط زیست باید از کودکی آموخته شود . تنها در این صورت است که کودکان موظف می شود تا از یگانه زیستگاهی که در آن زندگی می کنند به بهترین وجه ممکن پاسداری کنند.شعار روز چهارم «کودک ، سلامت و ایمنی» و شعار پنجمین روز از این هفته ملی «کودک و فن آوری های نوین» است که به شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای هوشمند که یکی از پیامدهای انفجار فناوری است اشاره دارد و درعین حال بر این نکته تاکید دارد استفاده از فرصت‌ها برای بهره‌گیری از مواهب فناوری در بردارنده ی آفت‌هایی هستند که سلامت جسمی و روانی فرد و جامعه و در این میان بخصوص کودکان و نوجوانان را در معرض خطر قرار می‌دهند. در حال حاضر همه متفق قولیم که این شبکه‌ها فضایی برای ایجاد روابط بیشتر و افزایش آگاهی فراهم می کند اما نباید فراموش کرد که مهم‌ترین آفت ابزار هوشمند و شبکه‌های اجتماعی‌‌ آن است که جلوی جست و خیز کودکانه و خلاقانه را از آنها می گیرد و در نتیجه آنها را در برابر دنیای واقعی بی سواد (عدم رشد در ابعاد اجتماعی ، عاطفی، شخصیتی و اخلاقی ) بار می آورد. بازی های خشونت بار و مملو از جلوه های قتل و کشتار، کودک را در معرض پرخاشگری غیرقابل مهار، قرار می‌دهد و پرخاشگری نیز یکی از عوامل است که سلامت فرد و جامعه را به شدت تهدید می کند. امروزه بیشتـــر بازی ها به شکست ختم می‌شود که تجربه شکست باعث تخریب حس اعتماد به نفس در کودک می شود لذا اطلاع رسانی، آموزش صحیح از والدین به فرزندان از ضروریات است، استفاده نادرست از وسایل الکترونیک آسیب های جسمی و روانی بسیاری را به همراه دارد که پژوهش های بسیاری نشان داده اند که میزان تماشای تلویزیون و بازی های رایانه ای و کار با ابزار هوشمند، رابطه ی معنی داری با چاقی، فشار خون و کم رشدی یا بد رشدی کودکان دارد. کار با این دستگاه ها به علت کم تحرکی ناشی از استفاده ی زیاد از بازی های رایانه ای براستخوان بندی کودکان، سر و گردن و مچ دستان اثر گذاشته و موجب ناهنجاری رشد و آسیب دائم می شود ، کودکان با استفاده از این وسایل به افرادی درون گرا تبدیل می شوند و این افراد با خارج شدن از فعالیت های گروهی که به صورت درون گرا رشد کرده‌اند به افرادی انزواطلب تبدیل خواهند شد اما مهم ترین مسئله در مورد کودک و نوجوان این است که کودک باید در فعالیت های اجتماعی شرکت کند و با دوستان خود تعامل اجتماعی داشته باشد و سعی کند از محیط اطراف خود الگوهای سازنده را یاد بگیرد، شعار روز ششم «کودک ،کتاب و محصولات فرهنگی» و شعار آخرین روز این هفته ی ملی « مفهوم کودکی» می باشد .