سه شنبه ۱ تیر ۹۵ شماره ۳۵۰
تورم یکی از آشناترین واژهها در علم اقتصاد است. تورم باعث میشود کشورها به دوره های طولانی بیثباتی گرفتار گردند. مقامات بانکهای مرکزی اغلب دوست دارند که به عنوان سردمداران مبارزه با تورم شناخته شوند.
سیاستمداران با وعدههای مبارزه با تورم بر سر کار میآیند و خیلی راحت با شکست خوردن در این مبارزه، از قدرت کنار گذاشته میشوند. در ۱۹۷۴جرالد فورد، یکی از روسای جمهور آمریکا، حتی تورم را دشمن عمومی شماره یک در آمریکا اعلام کرد. پس ببینیم این تورم چیست و چرا این قدر اهمیت دارد؟
تورم، نرخ افزایش قیمتها طی یک دوره زمانی معین است. تورم، معمولا یک سنجه کلی از قبیل افزایش عمومی در قیمتها یا افزایش هزینه زندگی در یک کشور است؛ اما به شکل محدودتری نیز تعریف میشود (تورم کالاهای معین از قبیل غذا یا برای خدمات، از قبیل اصلاح موی سر). تورم در هر جا به کار رود، بیانگر میزان گرانتر شدن مجموعهای از کالاها یا خدمات طی یک دوره معین زمانی معمولا سالانه است.
در صورتی که درآمد اسمی خانوار که به صورت پول رایج دریافت میکند بهاندازه افزایش قیمتها افزایش نیابد، وضع خانوارها بدتر شده است؛ چون آنها حتی موفق به خرید همان سبد کالای سابق نخواهند شد. به عبارت دیگر، قدرت خرید آنها یا درآمد واقعی (که با تورم تعدیل شده است) کاهش مییابد. درآمد واقعی، یک متغیر جانشین برای نشان دادن سطح زندگی است. وقتی درآمدهای واقعی در حال افزایش است، به معنای افزایش سطح زندگی است و برعکس.
در واقعیت امر، قیمت کالاها و خدمات با آهنگ متفاوتی تغییر میکنند. برخی اقلام از قبیل کالاهای تجاری هر روزه تغییر میکنند، سایرین از قبیل دستمزدها بر اساس قراردادهای کاری تثبیت شدهاند که زمان بیشتری طول میکشد تا تعدیل شوند (یا به بیان اقتصادی، «چسبنده» هستند). در محیط تورمی، قیمتهایی که تصادفی و نابرابر افزایش مییابند، قدرت خرید برخی مصرفکنندگان را به شدت کاهش میدهند، که این از دست دادن درآمد واقعی، بزرگترین هزینه تورم است.
تورم همچنین میتواند قدرت خرید را طی زمان برای دریافتکنندگان و پرداختکنندگان نرخهای بهره ثابت مختل سازد. برای مثال یک بازنشسته تامین اجتماعی را در نظر بگیرید که هر ساله مستمریهایش به میزان ثابت ۵ درصد افزایش مییابد. اگر تورم بیشتر از ۵ درصد باشد، قدرت خرید فرد بازنشسته کاهش خواهد یافت.
از طرف دیگر، وام گیرندهای که نرخ بهره ثابت ۵ درصدی برای وام مسکن میپردازد از تورم ۵ درصدی سود میبرد؛ چون نرخ بهره واقعی (نرخ بهره اسمی منهای نرخ تورم) صفر خواهد بود. مادامی که درآمد وامگیرنده همراه با نرخ تورم افزایش یابد بازپرداخت اصل و بهره چنین وامی حتی آسانتر خواهد بود اگر تورم بالاتر باشد. البته درآمد واقعی وامدهنده در این حالت آسیب خواهد دید. هر اندازه که تغییرات تورم، خود را در نرخهای بهره اسمی نشان دهند، برخی قدرت خریدشان را از دست داده و برخی دیگر قدرت خرید بیشتری به دست میآورند.
معضل تورم دردی آشنا برای ایران است که مردم سال هاست با آن دست و پنجه نرم می کنند. معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان مرکزی در رابطه با نرح تورم در استان گفت: نرخ تورم از نیمه دوم سال ۹۲ تاکنون در این استان روند نزولی داشته است.
مسعود اخوان افزود: نرخ تورم این استان در نیمه اول سال ۹۲، عدد ۴۱ درصد اعلام شده که در پایان همین سال به ۳۳ و ۹ دهم درصد رسید، در سال ۹۳ به ۱۲و چهار دهم درصد و در پایان سال ۹۴ به ۹ و هشت دهم درصد کاهش یافت.
وی بیان کرد: نرخ تورم در اردیبهشت ماه امسال در کشور ۱۰ و دو دهم درصد اعلام شد که این نرخ در استان مرکزی به ۹ و دو دهم درصد رسید.
معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان مرکزی ادامه داد: نرخ تورم به معنی ارزانی کالاها و اجناس نیست بلکه به معنای ثبات قیمت ها و جلوگیری از رشد آنها است.
اخوان اظهار کرد: برای تعیین نرخ تورم این استان هر ماهه از بنگاه های اقتصادی (فروش کالا و خدمات) آمارگیری انجام می شود و پس از پردازش از طرف مرکز آمار ایران به صورت استانی و یکپارچه منتشر می شود.
نرخ تورم در استان مرکزی یک درصد کمتر از میانگین نرخ کشوری است.