اعتراف مسئولین به وضعیت بحرانی بازار اراک/پاسکاری

چهارشنبه ۲۷ بهمن ۹۵ شماره ۵۳۱
سمیه انصاری فر
وقایع استان:
بازار تاریخی اراک به عنوان مهم ترین بنا و اثر تاریخی شهر اراک سال هاست که در مرکز توجه قرار دارد، نزدیک به سه سال است که تلاش در راستای بهسازی و مرمت این بنای با ارزش برای ثبت جهانی آغاز شده است؛ ولی شواهد امر نشان می دهد که نه تنها به برنامه های و سیاست گذاری ها در این راستا نزدیک نشده ایم بلکه این روزها خظرات احتمالی نیز بازار را تهدید می کند. تلاش برای بهسازی وضعیت و سر و سامان دادن به آن همیشه مورد بحث بوده است. میراث فرهنگی استان مرکزی به عنوان متولی اصلی چند سالی است که برنامه هایی برای بهسازی و مقاوم سازی بازار ارائه می دهد هرچند در نهایت کمبود اعتبار و همکاری نکردن سازمان های دیگر چون شهرداری و اداره اوقاف همیشه توجیهی بوده است که در این خصوص ارائه شده است؛ بارندگی های اخیر در شهر اراک زنگ خطری بود که نشان داد وضعیت عمرانی بازار بحرانی است، تخریب یکی از مغازه های سرای نوذری و وضعیت نامساعد سقف های بازار که در اثر بارش برف آب به آن ها نفوذ کرده و حتی از بخشی از آن ها آب چکه می کند، وضعیت نامطلوب و در حال فرو ریختن درب ورودی سرای کاشانی که با داربست نگاه داشته شده است و… همه نشان می دهد که وضعیت بازار بحرانی است و در شرایطی که این مکان محل رفت و آمد بسیاری از مردم خصوصا در آستانه سال نو است رسیدگی آن باید یک اولویت باشد.
چکه کردن آب از سقف بازار آن هم در حالی که عملیات مرمت آن در سال های گذشته انجام شد نشان از این دارد که این مرمت ها به صورت تخصصی و اصولی انجام نشده است که در کنار مسدود کردن برخی از ناودان و … از عوامل غیرکارشناسانه دیگری است که انجام شده است. البته نباید از کوتاهی برخی کسبه نیز در نگاهداری بازار چشم پوشید ولی به نظر می رسد در این میان دستگاه های متولی خصوصا میراث فرهنگی وظیفه خطیرتری داشته است و این در مغایرت با آن چیزی است که در راستای ثبت جهانی بازار است.بعد از ریزش سقف یکی از مغازه های سرای نوذری هیات امنای بازار از مسئولین میراث فرهنگی خواستند تا بازدیدی از شرایط کنونی بازار داشته باشند
عضو هیات امنای بازار در این باره به خبرنگار وقایع استان گفت: بعد از ریزش سقف یکی از مغازه های سرای نوذری و با توجه به مشکلات عمرانی دیگری که مجموعه بازار داشت از مدیرکل میراث فرهنگی استان درخواست بازدید از وضعیت بازار را داشتیم.
علی عسگری افزود: بعد از بازدید مدیر کل میراث فرهنگی استان مرکزی و مشاهده شرایط بحرانی و خطرساز بازار جلسه ویژه ای در خصوص بازار از سوی مسئولین ارشد استان برگزار شد.
وی ادامه داد: درخواست هیات امنا و کسبه بازار از مسئولین این است که هم اکنون به جای پاسکاری و پیدا کردن مقصر برای وضعیت کنونی و کوتاهی های احتمالی دست در دست هم داده و اقدامی عاجل در خصوص بازار انجام شود.
وی اظهار کرد: در حادثه روز جمعه در سرای نوذری به علت تردد کم؛ هیچ آسیبی برای رهگذران اتفاق نیفتاد اما با توجه به نزدیکی به ایام نوروز و خرید آستانه سال ممکن است اتفاق هایی از این دست که قطعا خطرناک است، رخ دهد.
اما شرایط کنونی بنای بازار و فرسودگی آن تا حدی است که معاون عمرانی استاندار مرکزی در جلسه ای که به همین منظور برگزار شده گفت: هیچ بهانه ای از سوی دستگاه های مسئول برای قصور در ساماندهی بازار تاریخی اراک پذیرفتنی نیست و هر سازمان باید تکلیف خود را در این زمینه به انجام برساند.
به گزارش وقایع استان به نقل از ایرنا عزیز فیلی در نشستی که در رابطه با مشکلات بازار تاریخی اراک در معاونت عمرانی استانداری مرکزی برگزار شد، اظهار داشت: با توجه به شرایط بازار تاریخی اراک لازم است که دستگاه های مسئول و مرتبط در این زمینه وارد عمل شوند.
وی افزود: وظایف هر دستگاه اجرایی مسئول از جمله شهرداری، اوقاف استان و… و همچنین هیات امنای بازار در این زمینه تفکیک و تبیین شده و میراث فرهنگی استان مرکزی موظف شده پیگیر انجام امور باشد.معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار مرکزی بیان کرد: این دستگاه ها باید تامین منابع مالی برای انجام وظایف محوله خود در رابطه با بازار اراک را با جدیت پیگیری کنند تا شرایط برای ساماندهی وضعیت بازار فراهم شود.
فیلی خاطرنشان ساخت: روند عملیاتی رسیدگی به وضعیت بازار اراک و ساماندهی آن نباید متوقف شود و هیچ گونه کوتاهی و قصور از سوی دستگاه های اجرای مرتبط در این زمینه پذیرفتنی نیست.
وی عنوان کرد: همچنین مقرر شده اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان و نمایندگان اصناف بازار نیز در جلسات مربوط به ساماندهی وضعیت بازار تاریخی اراک حضور یابند تا وظایف و امور محوله آنها تبیین و ابلاغ شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار مرکزی گفت: تمامی بخش های بازار تاریخی اراک از جمله راسته ها و سراهای بازار باید ایمن سازی شود تا با توجه به تردد مردم در این مکان، امکان بروز حادثه، ریزش و تخریب به حداقل ممکن برسد.
فیلی با اشاره به اجرای طرح اصلاح شبکه برق رسانی بازار تاریخی اراک نیز بیان کرد: پروژه اصلاح شبکه برق رسانی بازار تاریخی که توسط شرکت توزیع نیروی برق استان اجرا می شود روند خوبی دارد و در این زمینه مشکلات موجود در حال رفع است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری مرکزی گفت: ایمن سازی و رفع خطر ناشی از سقوط مصالح ساختمانی و آوار در بازار اراک نیازمند تعامل دستگاه های مربوطه است.
عزیز فیلی در نشست ساماندهی بازار تاریخی اراک افزود: از سال گذشته تاکنون چند حادثه ریزش در بازار اراک به وقوع پیوسته که همگی این حوادث ها در روزهای تعطیل افتاده است.
وی اظهار کرد: رفع خطر و ایمن سازی برخی قسمت های بازار اراک نیاز به اعتبار دارد اما دستگاه های متولی با امکانات موجود برای رفع خطر احتمالی ریزش و مقاوم سازی این مجموعه باید به سرعت اقدام کنند.
فیلی اضافه کرد: میراث فرهنگی وظایف هر یک از دستگاه های متولی در موضوع مقاوم سازی بازار را ظرف ۴۸ ساعت آینده مشخص و دفتر فنی استانداری نیز هر هفته بازدید و گزارش روند اقدامات دستگاه های متولی را ارایه کند.
وی اظهار کرد: باید سرای مسگرها به ویژه غرفه هایی که زیر نظر کمیته امداد امام خمینی (ره) اداره می شوند نیز تا تابستان سال آتی مرمت شوند.
مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی نیز گفت: آب باران به بیش از ۱۰ نقطه از بازار تاریخی اراک نفوذ کرده و احتمال سقوط و ریزش در این نقاط بسیار زیاد است.
سیدمحمد حسینی افزود: خطر ریزش مصالح ساختمانی و بی استحکامی سازه ها در بازار اراک باید با فوریت مورد بررسی کارشناسی قرار گیرد تا حوادث تلخی اتفاق نیافتد.
وی گفت: برنامه سه ساله برای ساماندهی وضعیت عمرانی و رفع خطر از بخش‌های خطرآفرین با شرح وظایف دستگاه‌های مرتبط و ذینفع تعریف شده است، اما این اداره کل محدودیت اعتبار دارد و باید در این خصوص همکاری شود.
حسینی ادامه داد: وضعیت عمرانی بازار اراک خطرناک است و بارندگی‌های اخیر و بارندگی که در پیش داریم خطر ریزش بناها در این مجموعه را قوت می‌بخشد.
وی افزود: شهرداری اراک در قالب دریافت عوارض نوسازی باید بخشی از هزینه های مرمت را متقبل شود و شرکت توزیع برق نیز باید به سرعت سیستم روشنایی و کابل کشی را سامان دهی کند.
حسینی اظهار کرد: شرایط ناپایداری از نظر مقاومت برخی سازه ها در بازار اراک حاکم شده و استحکام بخشی و رفع خطر اولویت جدی برای جلوگیری از هر پیش آمد ناگوار در این مجموعه تاریخی است.
رئیس شورای اسلامی شهر اراک نیز گفت: مرمت بازار اراک نیازمند عزم جدی است و مسئولان باید برای ایمن سازی این مجموعه ارزشمند بیش از گذشته بکوشند.
اسماعیل تاج آباد افزود: اعتبارات دولتی نمی تواند حجم بزرگ مرمت این اثر را پاسخگو باشد بنابراین همکاری و مشارکت هیات امنا بازار، اوقاف و کسبه لازم است.وی گفت: مردم نگران وضعیت بازار اراک هستند که در صورت هر گونه آتش سوزی و ریزش نمی توان به افکار عمومی پاسخگو بود.
وی اظهار کرد: مجموعه بازار اراک توانسته ۲۰۰ سال سرپا باقی بماند و اکنون ضروری است به استحکام بخشی و مقاوم سازی آن کمک کرد.
شهردار اراک گفت: تخریب بنای بازار و آتش سوزی تهدیدی جدی برای بازار تاریخی اراک است که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
محمد ابراهیم عباسی افزود: به دلایلی ۵۶ نقطه از فضای باز بازار که وزن بازار بر آنها استوار بود به مغازه و فروشگاه تبدیل شده است.وی توضیح داد: برخی از مغازه و فروشگاه های مستقر در جرزهای بازار دارای مجوز و تعدادی نیز غیرقانونی بنا شده اند که این نوع ساخت و سازها بزرگترین آسیب را به سازه بازار اراک وارد کرده است.عباسی ادامه داد: راسته های بازار اراک باید محل عرضه کالا باشد که به کارگاه تبدیل شده و امنیت لازم در آنها وجود ندارد.
اما آنچه به نظر می رسد این است که در رسیدگی به وضعیت بازار در سال های اخیر آنچه همیشه بوده و همچنان ادامه دارد این است که اقدام عاجلی در این خصوص صورت نمی گیرد و هرکدام از مسئولین ترجیح می دهند تا شرایط موجود را بر گردن دیگری بنهند و از خود رفع اتهام کنند با توجه به بودجه ای که برای بازار اراک در خصوص ثبت جهانی در سفر ریاست جمهوری در نظر گرفته شده است باید برای تخصیص هرچه سریعتر تلاش کرد البته مرمت کارشناسی و سپردن کار به پیمانکارانی که در زمینه مرمت آثار باستانی و تاریخی تخصص دارند نیز یک ضرورت است تا در این روزها فرو ریختن هر لحظه سقف یا دیواری باعث فاجعه ای آن هم در روزهای پر تردد آستانه سال نشود و اینکه برف و باران همچنان ادامه دارد.