روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
•مریم خانمحمدی
•دانشجوی دکتری جامعه شناسی
انسان ها هنگامی که با حوادث و اتفاقات ناگوار مانند سیل،زلزله،شیوع بیماری و…روبرو می شوند،چون از قبل برای آنها پیش بینی نشده است دچار سردرگمی می شوند.
بعضی افراد دچار نشانه های جسمانی مانند سر درد،درد بدنی،مشکلات گوارشی،احساس خستگی و…می شوند و برخی از افراد نشانه های روانی را تجربه می کنند همانند ناامیدی،درماندگی،ترس،خشم،اضطراب و…
اما آنچه که به انسان ها کمک می کند تا با حوادث ناگواری همچون همه گیری بیماری ها مواجه شوند تاب آوری است.تاب آوری معیاری از توانایی سیستم برای جذب تغییرات می باشد یعنی افراد جامعه در مقابل مخاطرات و حوادث ناگوار تاب آوری دارند و بعد از بحران به شرایط متعادل گذشته باز می گردند و تلفات انسانی و خسارات اقتصادی به حداقل خود می رسد.
همچنین شهرها در این راه به کارکرد و توانمندی بیشتری دست می یابند و پس از تحمل فشارها همچنان یکپارچگی ، انسجام و هویت خود را حفظ کرده و حتی مقاوم تر می شوند و میتوانند با توانایی بالاتری به حیات خود ادامه دهند.
در بحث تاب آوری اجتماعی اولویت با مباحث مدیریت، خردورزی و عقلانیت است. آنچه که امروز در شرایط همه گیری بیماری بر تاب آوری اجتماعی تاثیر گذار است انواع سرمایه می باشد.
سرمایه اجتماعی
شبکه ای از روابط و پیوندهای مبتنی بر اعتماد اجتماعی بین افراد، گروه ها و تعاملات افراد یا گروه ها،سازمان ها و نهادهای اجتماعی است.
در این شرایط سازمان ها و نهادهای مربوطه باید اخبار، اطلاعات و آمار مربوط به بیماری را در اختیار عموم مردم قرار دهند.
اگر مسئولین در اطلاع رسانی شفافیت نداشته باشند آنگاه ترس و نگرانی مردم از بیماری بیشتر شده و ترس غیر منطقی در کوتاه مدت تبدیل به اضطراب مبهم میگردد،اضطراب نافذ باعث تضعیف سیستم ایمنی انسان می شود و همان طور که میدانیم در شرایط فعلی سیستم ایمنی مقاوم، مهمترین سلاح افراد برای مقابله با ویروس خطرناکی مانند کرونا می باشد.
از طرف مقابل مردم نیز باید اخبار و اطلاعات مربوط به بیماری را به میزان متعادل و از طریق چند منبع خبری معتبر و محدود پیگیری کنند و تلاش نمایند با پخش مداوم اخباری که از صحت آنان اطمینان ندارند، باعث نگرانی خود و همنوعان خویش نشوند.
سرمایه اقتصادی
آن نوع از سرمایه است که بدون واسطه به در آمدهای پولی،منابع و دارایی های مالی اطلاق میشود.
تدارک بسته های حمایتی و توزیع اقلام بهداشتی برای اقشار آسیب پذیر و در معرض خطر از بدیهی ترین وظایف دولت ها می باشد.
همچنین باید به کادر درمان توجه ویژه شود به عنوان نمونه مشکلات اقتصادی و مالی کادر درمان هر چه سریعتر رفع شود.
حقوق و مزایای به تعویق افتاده آنان پرداخت گردد و تمام تجهیزات و امکانات لازم جهت مقابله و پیشگیری از بیماری در اختیار این قشر زحمتکش قرار گیرد.
سرمایه فرهنگی
مجموعه ای از روابط،معلومات و امتیازات است که انسان ها برای حفظ یا به دست آوردن یک موقعیت اجتماعی از آن استفاده می کنند.
بهتر است افراد در این شرایط از روند معمول زندگی تا حدودی فاصله گرفته و با دید بلند مدت به این مسئله نگریسته شود به عنوان مثال سعی شود حتی الامکان از منازل خارج نشوند و نکات ایمنی و اصول بهداشتی را به طور دقیق رعایت نمایند.
همچنین افراد تلاش کنند در این شرایط نقش حمایتگر داشته باشند و در برابر این مسئله مسئولیت پذیر باشند.
اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از گسترش بیماری را انجام دهند و به اطرافیان، بیماران و کسانی که نگران هستند روحیه دهند و از آنان حمایت عاطفی کنند زیرا هیچکس دوست ندارد بیمار شود یا منجر به گسترش بیماری شود. بنابراین باید ازحدس و گمان درباره مقصر شیوع بیماری و سرزنش بیماران و خانواده های آنان به شدت اجتناب شود.
در پایان اینکه هنگام همه گیری بیماری حفظ اتحاد و انسجام اجتماعی بسیار مهم است و افراد باید امیدوار باشند که می توانند با کمک و همیاری یکدیگر بیماری را کنترل و ریشه کن کنند.
