«وقایع استان» دلایل عدم پذیرش رتبه های برتر کنکور در استان مرکزی را بررسی می کند/بن بست نخبه پروری!

شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۷   شماره ۹۰۱

***

وقایع استان

فرشته غلامی

***

هر بار که اسم «کنکور» به گوش می‌رسد، ناخودآگاه دچار استرس می‌شوند به طوری که کنکور این روزها به پای ثابت زندگی افراد تبدیل شده و امروزه اکثر افراد برای رسیدن به منزلت اجتماعی و کسب احترام و حقوق انسانی نیاز به آموزش و پرورش برای رشد بالقوه استعدادهای خود دارند.
زمانی برای دانستن معنای کنکور کافی بود که این واژه را در یک فرهنگ لغت جستجو کنیم تا به معنای واژه هایی چون فتح کردن، پیروز شدن و… را بــا معادل های فرانسوی در نظر گرفته شده دریابیم. اما دیگر نمی توان همه معانی که کنکور در گستره ادبیات فارسی به خود گرفته را در فرهنگ لغت و واژه یاب یافت. حالا دیگر هر وقت در جامعه ایرانی از کنکور سخن به میان می آید مفهومی فـراتر از تمــامی معادل های نوشته و نانوشته در ذهن تداعی می شود. کنکور دیگر نه یک واژه وارداتی در ادبیات فارسی یا یک ابزار گزینش در آموزش کشور که یک پدیده و بهتر است گفته شود یک معضل اجتماعی است که چندسالی است جامعه ما با آن دست به گریبان است. اینکه کنکور عامل بسیاری از استرس ها و مشکلات روانی جوانان است، اینکه مدتی است مدرک گرایی در آموزش عالی ما سایه افکنده است هرچند حرف جدیدی نیست اما وقایعی در سالهای اخیر پیرامون مسئله کنکور رخ داده است بیانگر آن است که دیگر آنگونه که در نمای بیرونی به نظر می رسد کنکور و موفقیت در کنکور یک مسئله فردی نیست و به جرات می توان از آن به عنوان یک معضل اجتماعی نام برد که پیامدهای آن نه تنها فرد شرکت کننده و نهاد آموزش کشور بلکه دیگر گروه ها و نهادهای جامعه را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. آموزش عالی در کشور ما از چنان اهمیتی برخوردار شود که بسیاری عدم پذیرش در آن را پایان راه خود بدانند و برای رسیدن بدان از هیچ کوششی دریغ نکنند و گاهی پس از اعلام نتاج کنکور خبرهایی در صدر اخبار مبنی بر خودکشی یا افسردگی عده بر اثر عدم قبولی در رشته مورد علاقه افراد می بینیم که جای بسی تاسف دارد. اکنون بار دیگر ماراتن کنکور برگزار شده و چند روزی است که نتایج اولیه آن هم اعلام شده و عـده ای از قبـولی و رتبه ای که کسب کرده اند رضایت دارند و برخی دیگر در سوگ عدم قبولی در رتبه پیش بینی شده توسط خود نشسته اند و دو دوتا چهارتا می کنند که آیا انتخاب رشته کنند یا خیر. امسال هم همچون سالهای قبل عده ای به عنوان نفرات برتر انتخاب شده و رشته های تاپ و پر طرفدار گروه خود را بی بر و برگشت انتخاب می کنند اما آنچه در این میان اهمیت دارد این است که از میان ۳۶ رتبه برتر کشوری سهم استان مرکزی صفر است که عوامل مختلفی در این امر می توانند دخیل باشند.
اولین گزینه ای که شاید بتوان در عدم قبولی دانش آموزان گذشته از تلاش آنها در استان بدان خرده گرفت مسئله آب و هوایی است که به جرات می توان گفت در شکست تحصیلی بی تاثیر نیست. علاوه بر آن تغذیه در دانش آموزان و افرادی که خود را برای کنکور آماده می کنند یک نیاز ضروری است. مواد غذایی که در استان تهیه می شود تحت تاثیرآب، خاک و آب و هوای آلوده قرار دارد و همین امر سبب می شود تا بازدهی آنچنانی نداشته باشد. این در حالی است که در مورد نقش تغذیه مناسب بر روی تمرکز ذهن و افزایش قدرت یادگیری، یافته های علمی فراوانی وجود دارد. تغذیه درست و کافی و دوری از استرس به همراه برخورداری از خواب کافی و مناسب، می تواند بازده فرد را در کنکور به طور قابل توجهی افزایش دهد.
خوارکی ها و مواد غذایی حاوی آهن نیز از جمله مواد غذایی مواد مغذی به شمار می روند. کاهش دریافت میزان کافی آهن، سبب افت قدرت یادگیری خواهد شد. مصرف منابع خوب آهن نظیر گوشت و جگر از راهکارهای افزیش دریافت آهن به شمار می رود. عدم مصرف چای و قهوه در فاصله ی ۲ ساعت پس از صرف غذا نیز با این هدف توصیه می شود که این نوشیدنی ها باعث جلوگیری از جذب آهن موجود در مواد غذایی می شوند. اسیدهای چرب امگا ۳ ، از دیگر مواد مغذی موثر در افزایش حافظه به شمار می روند. اسیدهای چرب امگا۳ باعث حفظ غشای سلول های عصبی می شوند و عملکرد بهتری را بـرای مغز رقم می زنند.
همچنین مدارس در استان مرکزی علی رغم تبلیغاتی که در خصوص به کارگیری دبیران با تجربه می کنند و قبولی تضمینی در کنکور اما به وضوح دیده می شود که در کلاس های درس تنها به مسائل تئوری در این کلاس ها پرداخته می شود و معلمان مدارس فرصت چندانی برای تشریح نکات تستی ندارد و این مسئله را هم می توان یکی از موارد عدم قبولی دانش آموزان استان در کسب رتبه برتر کنکور سالجاری قلمداد کرد. گذشته از آن کلاس های کنکور یک از ابزارهایی است که در اختیار دانش آموزان قرار دارد تا بتواند به آن ها در مسیر قبولی کنکور کمک کند. کنکور سال‌هاست بازاری چند صد میلیاردی را برای بسیاری از موسسات و ناشرین کتاب‌های کنکور فراهم ساخته است. مافیای این بازار پر سود با وجود قانون حذف آن، هرگز اجازه حذف کنکور را نداده است. سال‌هاست به‌علت نبود متولی مشخص و نظارت کافی، برخی موسسات برگزارکننده کلاس‌های کنکور و نیز تولیدکنندگان بسته های آموزشی از نام نفرات برتر کنکور، دبیران و مشاوران تحصیلی ممتاز سوء استفاده می‌کنند تا داوطلبان بیشتری را جذب کلاس‌ها یا محصولات خود کنند.
این استفاده ابزاری جنبه عوام فریبی دارد. زیرا تحقیقات نشان می دهد که یا رتبه های ممتاز کنکور حتی در صورت استفاده از دبیران و مشاوران تحصیلی مجرب، تمایلی به علنی کردن آن ندارند و یا برخی از موسسات کنکور با دادن امتیازهایی به برخی از این چهره های برجسته ی کنکور، آنها را به نفع خود مصادره و از ایشان بهره‌برداری تبلیغاتی می‌کنند. برخی از موسسات کنکور برای عوام فریبی بیشتر هنگام نام‌نویسی در کلاس‌هایشان اعلام می‌کنند قبولی در کنکور تضمینی است در حالی که چنین ادعایی اصولا عقلانی نیست. زیرا حتی با فرض اینکه آنها بهترین خدمات را به داوطلب کنکور بدهند، کنترل شرایط روحی و جسمی دانش آموزان که قابل تضمین کردن نیست. از طرفی چه تضمینی دارد که دانش آموزی به خوبی درسهایش را بخواند و یا در سر جلسه آزمون اتفاق، خاصی برایش نیفتد.
اگر کمی در فضای مجازی جستجو کنید با سایتهای موسسات کنکوری مواجه می شوید که اقدام به درج مصاحبه هایی از رتبه های برتر کنکور کرده اند. یعنی تصور کنید یک موسسه کنکور خودش خبرنگار دارد که مثلا با یک رتبه برتر کنکور مصاحبه ای ترتیب داده است و آن رتبه برتر هم مدام در این گفتگو از کتابها، محصولات و آزمون های آزمایشی آن موسسه تعریف و تمجید می کند.
این در حالی است که با نگاه به مصاحبه های انجام شده با رتبه های برتر کنکور دیده شده است که خیلی از آن ها یا اصلا در کلاس کنکوری شرکت نکرده اند و یا به صورت موردی این کلاس ها را برداشته و از آنها استفاده کرده اند. اما به راستی تاثیر کلاس های کنکور در قبولی چقدر است ؟
به هر روی کنکور ۹۷ تمام شده و نتایج آن هم اعلام شده و آنچه جای تاسف دارد این است که استان مرکزی و بالخص شهر اراک همچون سال های گذشته از افتخار کسب رتبه برتر بی نصیب بوده این در حالی است که می توان عوامل مختلفی را در این مسئله دخیل دانست که معلمان و اولیا دانش آموزان می توانند همت والای خود را با وقت گذاری و محبت بی شائبه تدریس و تحصیل دانش آموزان را دنبال می کنند تا سال های آتی شاهد موفقیت کنکوری های استان خود باشیم. البته در این زمینه نباید بی انصافی کرد و عوامل فردی و خانوادگی را در این امر دخیل نداست چرا که عوامل فردی تصور مثبت داشتن از خود برای موفق شدن در کنکور، میل باطنی به ارتقا سطح علمی و شکوفا سازی توان‌مندی‌های خود در دانشگاه، نگرش مثبت و ارزشمند دانستن دانشگاه برای رشد در زندگی شخصی و اجتماعی، تمایل به حضور در دانشگاه به عنوان فرصتی جهت بررسی بیشتر مسیر زندگی آینده و هستند و عامل خانوادگی حمایت و تشویق خانواده برای پیگیری مطالعه و موفقیت کنکور، اصرار خانواده به ورود در دانشگاه برای بهبود وضع اجتماعی و کسب منزلت اجتماعی، وجود جو و فضای سالم، آرام و مطلوب در خانواده طی دوره آمادگی برای کنکور، همراهی واقعی والدین با برنامه مطالعاتی هنگام آمادگی برای کنکور، تاثیر نگرانی والدین از سرنوشت شغلی و اجتماعی فرزند در کنکور هستند.