نگاهی به فیلم «لاتاری» که این روزها در اراک اکران می شود/ باد در رگ های غیرت

چهارشنبه ۲۲ فروردین ۱۳۹۷ شماره ۸۱۵

وقایع استان

آن چیزی که مردم در جامعه به آن تمایل بیشتری دارند بیانگر نگاه و فرهنگ غالب در جامعه است. این تمایل را می شود از توجه به برخی کالاها، به برخی اشعار، به برخی برنامه ها، فیلم ها و موسیقی ها متوجه شد. البته نباید از خوراک فکری و اندیشگانی که به جامعه داده می شود غافل شد. سوژه هایی که دست بر غیرت، ناموس، انتقام و وطن پرستی افراطی می گذارند همچنان در جامعه ما مورد توجه و داغ است و می تواند به راحتی دستاویز برخی برای ساخت هر اثری با هر کیفیتی و عرضه آن به مخاطب شود در واقع برخی از این خصایص که در ناخودآگاه قومی ما ایرانیان به وفور وجود دارد سواستفاده می کنند. نمونه بارز آن را می توان در یکی از فیلم هایی که این روزها بر پرده سینماهای کشور و شهرمان است فهمید. فیلمی که با فروش قابل توجهی رو به رو شده و از صدای کف و سوت تماشاچیان در برخی صحنه های آن می توان فهمید چگونه بر نقاط حساس ایرانی دست گذاشته است.
« لاتاری» سومین ساخته محمد حسین مهدویان هم اکنون در سینما عصرجدید اراک بر روی پرده است. فیلمی که در جشنواره امسال فیلم فجر جز پنج انتخاب مردمی بود. فیلمی که قبل از اکران صحبت از متفاوت بودن آن بود اینکه مهدویان بر روی یک موضوع اجتماعی دست گذاشته که کمتر فیلمسازی به سوی آن رفته است. قاچاق دختران به خارج از کشور موضوع اصلی فیلم است؛ اما آنچه دیده می شود انتظاری نیست که از چنین فیلمی می رفت.
اما داستان فیلم چیست و چرا اعتقاد بر این است که فیلمساز از برخی پیش زمینه های ذهنی مخاطب ایرانی سواستفاده کرده است و از آن طریق خواسته شور و هیجان به فیلمش بدهد و سوت و کف بگیرد.
فیلم با روایت عشق امیر علی با بازی ساعد سهیلی و نوشین با بازی زیبا کرمعلی آغاز می شود که برای لاتاری ثبت نام کرده اند و رویای زندگی بهتر در آن سوی مرزها را دارند. نوشین دلش می خواهد یک مدل و خواننده معروف شود؛ در این میان پدر نوشین در کارش ورشکسته شده و پسر بزرگش نیمــا با بازی جواد عزتی به دلیل بدهی در زندان است. نوشین که برای کمک خرج خانواده در یک آژانس هواپیمایی کار می کند با فردی به نام سامی آشنا می شود سامی به او وعده کار در دبی را می دهد و نوشین برای اینکه به درآمد بالاتر برسد و بتواند بدهی های برادرش را بدهد با موافقت و البته اصرار پدرش به همراه سامی به دبی می رود. نوشین که می داند امیرعلی مانع این تصمیم خواهد شد بــا فرستادن یک ویدئو از فــرودگاه به او می گوید که برای کار در یک شرکت معتبر دارد ایران را ترک می کند. از اینجا به بعد دیگر کسی از سرنوشت نوشین خبر ندارد. اما چند روز بعد از این سفر خبر خودکشی نوشین می آید. امیرعلی که به تمامی ماجرا مشکوک بوده سعی در کشف راز مرگ نوشین دارد و درجستجوهایش متوجه می شود که سامی به تشکیلاتی در کار قاچاق دختر و زن به دبی است وصل است. او حالا درصدد انتقام است بنابراین با کمک مربی خود سعی دارد تا این گروه را به دست قانون بدهد ولی هیچ مدک و سندی ندارد. بنابراین به پیشنهاد مربی اش حاج موسی با بازی هادی حجازی فر و با همراهی او به دبی می رود تا پرده از این راز بردارد. آن ها در دبی متوجه می شوند که پای یک شیخ عربی نیز در این ماجرا بوده است و در نهایت بهمراه مربی شیخ عرب و سامی را به قتل می رسانند.
چرا نمی توان گفت این فیلم یک فیلم اجتماعی است زیرا فیلمساز سعی نکرده است تا به لایه های عمیق جامعه و علت فقر و حتی دلیل تن دادن دختران ایرانی به حضور در کشورهای خارجی بپردازد و در این میان تلاش کرده تا عوامل خارجی به ویژه هوسرانی مردان عرب و پول های نفتی شان را دلیل این موضوع بداند. سوژه ای که در اختیار مهدویان بود سوژه بکری بود که او با نگاه سیاست زده خود آن را به بدترین شکل ممکن روایت کرد. از طرفی او با وارد کردن مخاطب در این بازی و استفاده از پس زمینه ذهنی مخاطب در برخی دلخوری ها نسبت به اعراب شیخ نشین برای فیلم خود توجه ایجاد کرد. در حالیکه در بطن خود به ترویج این نگاه که می توان خود بدون واسطه و بی کمک مجاری قانونی گناهکار را پیدا کرد و او را مجازات کرد، پرداخت. در فیلمنامه ما با شعارزدگی و در خلق شخصیت ها با کلیشه و تیپ رو به رو هستیم. یکی دیگر از نکات قابل اشاره فیلم، نحوه فیلمبرداری آن بود. استفاده از دوربین روی دست متحرک و پویای ماجرای نیمروز و ایستاده در غبار که اساسا ریشه در سینمای مستند داشتند، قرار نیست در فیلمی همچون لاتاری که کاملا داستانی است نیز جواب بدهد؛ مهدویان که با ایستاده در غبار و ماجرای نیمروز به سینمای ایران معرفی شد در سومین تجربه خود موفق عمل نکرد.