نگاهی به فیلم «خوک» که در اراک اکران می شود/سرهای بریده

چهارشنبه ۹ خرداد ۱۳۹۷ شماره ۸۵۳

وقایع استان: برخی فیلمسازان جدا از جنبه هنری برای انتقاد از شرایط موجود اجتماعی و اقتصادی یک جامعه در فیلم خود موضوع و سوژه ای را دنبـال می کنند تا به این بهانه دیدگاه و تحلیلی بر شرایط موجود داشته باشند. بدون شک کمدی و طنز یکی از ژانرهای مهم در این راستا است.
هر چند آنچه امروز در سینمای ایران بعنوان کمدی مطرح می شود تنها جنبه سرگرمی دارد و به ندرت دیده می شود که دغدغه ای در آن نشان داده شود یا اگر هست به شکل سطحی و شعاری است.
فیلم سینمایی «خوک» ساخته «مانی حقیقی» کمدی ای است که هم اکنون در سینماهای کشور و سینما عصرجدید اراک در حال اکران است. البته این فیلم با آنچه بعنوان کمدی در ذهن مخاطب ایرانی است تفاوت های آشکاری دارد و حتی هیچ نزدیکی به ساخته کمدی قبلی او « ۵۰ کیلو آلبالو» ندارد.
خوک را می توان در ادامه نگاه فیلمسازی حقیقی دانست که بـارزترین آن را در «اژدها وارد می شود» دیده ایم. او در این فیلم همان فضای سورئال را دنبال می کند هر چند پیچیدگی های موجود در «اژدها وارد می شود» را ندارد و داستان سـرراست تری را بیــان می کند. این فیلم را می توان یک کمدی سیاه عنوان کرد. البته مانی حقیقی قصد سیاه نمایی نداشته بلکه در داستانی که روایت کرده مسائلی مطرح شده که به انتقاد از شرایط ایران به اصطلاح مدرن پرداخته است.
خوک روایت زندگی یک کارگردان سینما به نام حسن ( با بازی حسن معجونی) است. او به شدت خودشیفته است؛ ولی مدت ها است که فیلمی نساخته است و بازیگر محبوب فیلم هایش شیوا( با بازی لیلا حاتمی) همکاری خود را با کارگردانان دیگر آغاز کرده که همین مسئله باعث رنجش او شده و حس حقارت و حسادت را در او ایجاد کرده است. او که شرایط فیلمسازی برایش فراهم نیست به ناچار به ساخت تیزرهای تبلیغاتی روی آورده و قرار است یک تیزر در مورد یک حشره کش بسازد.
در همین شرایط قتل های زنجیره ای کارگردانان مطرح سینمای ایران موجب ترس و وحشت در میان اهالی سینما شده است. نگاهی به لیست کارگردانانی که این قاتل می کشد نشان می دهد که اغلب آن ها کارگردان هایی هستند که در سینمای ایران دچار ممیزی بوده اند؛ قاتل سر این کارگردانان را از تن جدا می کند و بر پیشان آن ها کلمه خوک را حک می کند.
در تمام فیلم حسن منتظر این قاتل است و فکر می کند چرا این قاتل به سراغ او نمی آید و اینکه او در لیست مقتولین این قاتل نیست این حــس را بــه او می دهد که او کارگردان خوبی نیست و این مسئله به چالش مهمی برای او تبدیل شده است.
همانطور که گفته شد فیلم سعی در نگاه انتقادی به شرایط امروز جامعه ایران داشته باشد و اغلب مناسبات موجود را به نقد بکشد. یکی از مواردی که حقیقی در خوک به چالش کشیده است شبکه های اجتماعی و نقش پررنگ آن در شهرت و یا رسوایی انسان ها به ویژه هنرمندان و سلبریتی ها است. فیلم در آغاز با گذری در دنیای اینستاگرام و پست های آن توسط چند دختر نوجوان آغاز می شود و در آن تصاویری از سرهای بریده کارگردانان نیز دیده می شود. در ادامه فیلم می بینیم که در همین فضا چه شایعاتی در مورد حسن مطرح می شود که او را مجبور به واکنش می کند.
آنچه در این فیلم بارز است تنهایی حسن است. مردی که سنی از او گذشته؛ ولی هنوز تحت تاثیر زنان اطرافش چون دخترش، همسرش، مادرش و بازیگرش است ولی دچار این توهم است که همه چیز را می داند و فرد مهمی است. در نهایت حسن مورد حمله قاتل قرار می گیرد؛ ولی قاتل موفق به کشتن او نمی شود ولی علامت خوک را بر پیشانی او می گذارد.
این فیلم اولین بار در جشنواره برلین به نمایش درآمد و نظرها و نقدهای مختلفی بر آن وارد شد که در ادامه بخشی از آن ها را می خوانیم:
دیمیتریوس متیو (اسکرین): فیلمی شجاع و چالش‌برانگیز از کارگردان «اژدها وارد می‌شود». تا جایی از داستان، «خوک» مخلوط گران‌مایه‌ای است که به درستی ترکیب شده. چیزهای بسیاری برای لذت بردن از «خوک» وجود دارد. «خوک» یک طنز اجتماعی است که داستانش را حول یک کارگردان خودشیفته جلو می‌برد.
کلودیا شولمریخ: این فیلم یک سمفونی سرخ رنگ است. آغازی دارد که سخت می‌شود باور کرد در ایران فیلمبرداری شده باشد. موقعی که فیلم را تماشا می‌کردیم، بارها و بارها به یاد «شوندرومان» افتادم؛ اثری که بودو کیرشهوف نویسنده فرانکفورتی در قالب ادبیات مبتذل درباره عشق، جنایت و خشونت نوشته است. این فیلم سینمایی جاندار مانی حقیقی هم تقریبا چنین حال و هوایی دارد.