پنجشنبه ۶ شهریور ۱۳۹۹  شماره ۱۳۱۴

روزنامه «وقایع استان» همواره کوشیده است با انتشار مطالبی آگاهی بخش سطح دانش مخاطبانش را بالاتر ببرد. یکی از مواردی که بسیاری با آن روزانه مواجه می شوند مباحث حقوقی و قضایی است. در ستون قانون ما بر آن شدیم تا شما را با نکات حقوقی و قضایی آشنا کنیم که ممکن است با آن روبرو شوید. هر هفته قانون را در ستون «قانون» دنبال کنید. امید است که ستون «قانون» در نهایت عاملی شود برای افزایش دانش و آگاهی حقوقی و بهره مندی از تمامی حقوق قانونی که باعث زندگی خوب و راحت تری برای شهروندان خواهد شد.

نکات حقوقی کاربردی (۶۰)
ازدواج و طلاق

نکته -۱ شرایط دریافت حقوق مستمری زنی که شوهرش فوت نموده است
مطابق با ماده ۴۸ قانون حمایت خانواده ۱۳۹۱ و مواد ۲۵ و ۲۷ آیین نامه اجرایی قانون حمایت خانواده: میزان حقوق وظیفه یا مستمری زن دائمی که شوهرش فوت نموده و فرزندان و سایر ورثه قانونی وی و نحوه تقسیم آن در تمام صندوق های بازنشستگی اعم از کشوری، لشکری، تأمین اجتماعی و سایر صندوق های خاصّ به ترتیب زیر است:
-۱ زن دائمی متوفی از حقوق وظیفه یا مستمری وی برخوردار می گردد و ازدواج وی مانع دریافت حقوق مذکور نیست و در صورت فوت شوهر بعدی و تَعَلُّق حقوق به زن در اثر آن، بیشترین مستمری ملاک عمل خواهد بود.
-۲ اگر متوفی چند زن دائمی داشته باشد، حقوق وظیفه یا مستمری به تساوی بین آنها و سایر ورثه قانونی تقسیم خواهد شد.
-۳ دریافت حقوق بازنشستگی یا از کارافتادگی، مستمری از کارافتادگی یا بازنشستگی حسب مورد توسط زن متوفی، مانع از دریافت حقوق وظیفه یا مستمری متوفی نیست.
-۴ فرزندان دختر که پدرشان فوت نموده، در صورت نداشتن شغل یا شوهر، و فرزندان پسر تا سن ۲۰ سالگی و بعد از آن فقط در صورتیکه معلول از کار افتاده نیازمند باشند، یا اشتغال به تحصیلات دانشگاهی داشته باشند، حسب مورد از کمک هزینه اولاد، بیمه و مستمری بازماندگان یا حقوق وظیفه والدین خود برخوردار خواهند شد.
-۵ حقوق وظیفه یا مستمری زن دائمی و فرزندان و سایر ورثه قانونی کلیه کارکنان شاغل و بازنشسته مطابق با ماده ۸۷ قانون استخدام کشوری مصوب ۱۳۴۵/۳/۳۱ و اصلاحات بعدی آن و با لحاظ ماده ۸۶ همان قانون و اصلاحات بعدی آن، تقسیم و پرداخت خواهد شد.
-۶ مقررات ماده ۴۸ ق.ح.خ.۱۳۹۱ (نکته ۱) در مورد افرادی که قبل از اجرا شدن این قانون فوت شده اند نیز لازم الاجرا خواهد بود.
-۷ مرجع تعیین از کار افتادگی در هر یک از صندوق ها، مرجع تأیید از کار افتادگی فرزندان پسر موضوع این ماده نیز محسوب می شوند.
نکته -۲ ازدواج و دریافت مستمری زنی که همسر سابقش فوت نموده است
مطابق با مواد ۲۶ و ۲۷ آیین نامه اجرایی قانون حمایت خانواده:
-۱ ازدواج دائم زنی که همسر سابقش فوت نموده است، مانع دریافت حقوق وظیفه (مستمری بازماندگان) شوهر متوفی نمی باشد.

-۲ صندوق های بازنشستگی و تأمین اجتماعی مکلف هستند در مورد همسرانی که مستمری آنها به علت ازدواج مجدد قطع شده، نسبت به برقراری مستمری قطع شده از تاریخ لازم الاجرا شدن قانون حمایت خانواده اقدام نمایند.
-۳ در هر صورت مجموع مستمری بازماندگان مربوط به همسر متوفی و سایر ورثه نبایستی از حداقل مستمری مربوط به هر صندوق کمتر باشد.
-۴ زن متوفی، در صورت فوت شوهر بعدی و تَعَلُّق حقوق وظیفه (مستمری بازماندگان) به زن در اثر آن، از مستمری که مبلغ آن بیشتر است برخوردار خواهد شد.
-۵ همسر متوفی مکلف است در اینگونه موارد مراتب برخورداری از مستمری دوم را به صندوق های بازنشستگی مربوطه اطلاع دهد.
-۶ در صورت عدم اطلاع رسانی همسر متوفی و دریافت مستمری مضاعف، صندوق بازنشستگی که مستمری پرداختی آن کمتر است مجاز خواهد بود، کلیه مستمری های پرداختی و سایر هزینه هایی که به ناحق دریافت شده است را بر اساس آخرین مستمری دریافتی و تعرفه های جاری مربوط به سایر هزینه ها، از زن وصول نماید.
نکته -۳ شرایط دریافت دو حقوق مستمری توسط فرزندان- مطابق با ماده ۲۸ آیین نامه اجرایی قانون حمایت خانواده: فرزندان در صورتیکه واجد شرایط دریافت مستمری بازماندگان از طریق هر یک از والدین باشند، از هر دو مستمری برخوردار خواهند شد.
نکته -۴ مجازات عدم ثبت واقعه ازدواج و طلاق در دفاتر اسناد رسمی
مطابق با ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده ۱۳۹۱ و ماده ۲۹ آیین نامه اجرایی قانون حمایت خانواده:
-۱ در صورتیکه مردی بدون ثبت در دفاتر اسناد رسمی نسبت به ازدواج دائم، طلاق یا فسخ ازدواج، اقدام نماید، یا پس از رجوع تا یک ماه از ثبت آن خودداری نموده، یا در مواردی که ثبت ازدواج موقت الزامی است، از ثبت آن خودداری کند، ضمن الزام به ثبت واقعه، به مجازات پرداخت جزای نقدی درجه ۵ قانون مجازات اسلامی یعنی به جزای نقدی بیشتر از ۸۰ میلیون ریال تا ۱۸۰ میلیون ریال و یا به مجازات حبس تعزیری درجه ۷ قانون مجازات اسلامی یعنی به حبس از ۹۱ روز تا ۶ ماه، محکوم خواهد شد.
-۲ این مجازات در مورد مردی که از ثبت انفساخ ازدواج و اعلام بطلان ازدواج یا طلاق، خودداری نماید نیز اِعمال خواهد شد.
نکته -۵ مجازات ازدواج با دختر غیر رشید
مطابق با ماده ۵۰ قانون حمایت خانواده ۱۳۹۱:
-۱ هرگاه مردی برخلاف مقررات ماده ۱۰۴۱ ق.م. (عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام شمسی منوط است به اذن ولی، به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح) ازدواج نماید، به مجازات حبس تعزیری درجه ۶ قانون مجازات اسلامی یعنی به حبس بیشتر از ۶ ماه تا ۲ سال، محکوم خواهد شد.
-۲ هرگاه ازدواج مذکور به رابطه زناشویی منتهی به نقص عضو یا بیماری دائم زن منجر شود، شوهر علاوه بر پرداخت دیه، به مجازات حبس تعزیری درجه ۵ قانون مجازات اسلامی یعنی به حبس بیشتر از ۲ سال تا ۵ سال، و اگر به رابطه زناشویی منتهی به فوت زن منجر شود، شوهر علاوه بر پرداخت دیه، به مجازات حبس تعزیری درجه ۴ قانون مجازات اسلامی یعنی به حبس بیشتر از ۵ سال تا ۱۰ سال، محکوم خواهد شد.
-۳ هرگاه ولی قهری، مادر، سرپرست قانونی یا مسئول نگهداری و مراقبت و تربیت زن در ارتکاب جرم موضوع این ماده تأثیر مستقیم داشته باشند، به مجازات حبس تعزیری درجه ۶ قانون مجازات اسلامی یعنی به حبس بیشتر از ۶ ماه تا ۲ سال، محکوم خواهند شد.
-۴ در مورد کسی که صیغه عقد ازدواج با دختر غیر رشید را جاری نموده است نیز مجازات حبس تعزیری درجه ۶ قانون مجازات اسلامی یعنی حبس بیشتر از ۶ ماه تا ۲ سال، اِعمال خواهد شد.
نکته -۶ مجازات انکار رابطه زوجیّت
مطابق با ماده ۵۲ قانون حمایت خانواده ۱۳۹۱:
-۱ هرکس در دادگاه، رابطه زوجیّت خود را انکار نماید یعنی پیوند زناشویی با همسرش را منکر شود، و سپس ثابت شود این انکار بی اساس بوده است، یا برخلاف واقع با طرح شکایت کیفری یا دعوای حقوقی، مدعی زوجیّت با دیگری شود، به مجازات حبس تعزیری درجه ۶ قانون مجازات اسلامی یعنی به حبس بیشتر از ۶ ماه تا ۲ سال، و یا به مجازات جزای نقدی درجه ۶ قانون مجازات اسلامی یعنی به جزای نقدی بیشتر از ۲۰ میلیون ریال تا ۸۰ میلیون ریال، محکوم خواهد شد.
-۲ این مجازات در مورد قائم مقام قانونی اشخاص مذکور نیز که با وجود علم به رابطه زوجیّت، آن را در دادگاه انکار نماید یا علیرغم علم به عدم رابطه زوجیّت، با طرح شکایت کیفری یا دعوای حقوقی، مدعی زوجیّت شود، اِعمال خواهد شد.
نکته -۷ چگونگی ازدواج مرد با همسر دوم
مطابق با ماده ۱۶ قانون حمایت خانواده ۱۳۵۳:
مرد نمی تواند با داشتن زن، همسر دوم اختیار کند مگر در موارد زیر: -۱ رضایت همسر اول. -۲عدم قدرت همسر اول به ایفای وظایف زناشویی. -۳عدم تمکین زن از شوهر. -۴ ابتلاء زن به جنون یا امراض صَعبُ العَلاج موضوع بندهای ۵ و ۶ ماده ۸ قانون. -۵ محکومیت زن وفق بند ۸ ماده ۸ قانون. ۶ – ابتلاء زن به هرگونه اعتیاد مُضِرّ برابر بند ۹ ماده ۸ قانون. (بند ۹ – ابتلاء به هرگونه اعتیاد مُضِرّی که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و ادامه زندگی زناشویی را غیرممکن سازد.) ۷ – ترک زندگی خانوادگی از طرف زن. ۸- عقیم بودن زن. ۹ – غایب مفقودالاثر شدن زن برابر بند ۱۴ ماده ۸ قانون.
ادامه دارد …