یکشنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۸   شماره ۱۰۸۵

موزه داری و روایت تاریخ

مهدی مسعودی آشتیانی

در تلقی های عرفی که در جامعه ما رایج است موزه مکـانی است کـه در آن آثــاری ارزشمنـد نگـهداری می شود. اما در منظر دیگری هر چه از چرخه مصرف روزانه خــارج شود و یا مندرس شود از منظـر دیگـر می گوییم فلان چیز موزه ای است. اما در کلان، موزه از نشانه های مدنیت و جامعه مدنی است یعنی هرچه در جامعه موزه بیشتر شود جامعه مدنی تر خواهد بود چرا که مدنیت جان مایه شهرنشینی است و اعتبار شهر به مذاق جامعه شناسان مدرن مدنیت شهری است که یکی از راهکارهـای افزایش مدنیت شهـری تنوع در موزه های شهری است. غنای هر فرهنگ زمانی آشکــارتر می شود که مدنیت و شهرنشینی توسعه بیابد. به این اعتبار تمدن چون آیینه ای است که هرچه صیقل یافته تر باشد تصویری واضح تر از فرهنگ بروز می دهد. برای رصد کردن فرهنگی یک جامعه باید در تمدن آن جامعه به دنبال دریچه بودند که یکی از این دریچه ها موزه است. از همین رو الان در جوامعی که مدنیت رشد افزونی یافته است، ساختار مردم شناسی در قالب موزه جدی مطرح بوده است. بزرگترین مصیبتی که برای جامعه ای می توان تصور کرد فراموشی فرهنگش است. در دوره معاصر به دلایل مختلف بشر در معرض نسیان فرهنگی قرار دارد. الان در کشور ما مردمانی زندگی می کنند که بر خلاف پیشینیانشان به جا نمی آوردند که کیستند و جایشان کجاست. و بسیاری از رفتار نابهنجار جامعه ناشی از این فراموشی تاریخی است، لذا برای جامعه ای که دچار فراموشی شده چه چیزی بهتر از پدیده ای چون موزه است. موزه باید یادخانه باشد موزه باید فکر را درگیر کند و تولید اندیشه کند، اندیشه از گذشته تا به حال و رشد فکر ایجاد کند. باید در موزه از گذشته راهی برای آینده یافت. حال باید به مناسبت روز موزه این نکته را گفت که موزه بدون راوی به نظر حقیر موزه رو به زوال است انسان موجودی است که ذاتا به آب احتیاج دادبنابراین انسان وقتی احساس عطش کند بدنبال آب می افتد لذا برای یافتن چراغ برای آینده در گذشته باید احساس عطش آدمی به تاریخ را برانگیخت این برانگیختن در قالب موزه باید با راوی و روایت کننده تاریخ همراه شودچرا که روایت مقامی عالی تر از تحلیل است و روایت یعنی انس با موضوع که همانا تاریخ است و شناخت را بالا ببرد. روایت مانند کلید صندوقچه است و یکی از کاربردهای موزه ها در کشور ما باید آن باشد که بار دیگر ایران را به مرکزیت تاریخ جهان به دنیا معرفی کند.یک موزه دار باید از قضایا پرده برداری کند مردم را شوکه و در جامعه احساس پرسش و تفکر در گذشته را ایجاد کند در این مهم مدیریت اداره میراث فرهنگی نقش مهمی خواهد داشت در استان مرکزی نیز این مطالبه وجود دارد که مدیریت این سازمان باید در گسترش تنوع تاریخی استان مرکزی راوی و روایت کننده ماهر تربیت کند تا در کنار موزه داری راوی های ماهر نیز تربیت کرد و شاید این مطالبه نیاز امروز باشد بطور مصداقی باید گفت در شهرستان آشتیان باید در کنار موزه داری باید روایتی از بزرگان نیز ارائه شود چگونه و چه اتفاقی افتاد که نفوذ تاریخ بزرگی همانند مستوفی الممالک در تاریخ دوران قاجار به چه میزان بوده و دلیل این نفوذ آیا چیزی جز اعتبار به ادب و اخلاق بوده پس یک راوی باید در موزه این را در افکار جامعه جاری کند که ادب و اخلاق سیاسی نقطه عطف قدرت نفوذ امثال مستوفی بوده است. درود بر راویان تاریخ و موزه داران دلسوز فرهنگ ایرانی و اسلامی این مرز و بوم.