مریم میرزاخانی نابغه ریاضی جهان درگذشت/ نابغه ها به بهشت می روند

یکشنبه ۲۵ تیر ۹۶   شماره ۶۳۱

وقایع استان: چهار روز پیش بود که خبر ابتلای نابغه ریاضیِ ایرانی جهان «مریم میرزاخانی» منتشر شد؛ اما به فاصله سه روز از انتشار این خبر، منابع آگاه و اقوام او از مرگ وی در یکی از بیمارستان های آمریکا خبر دادند. میرزاخانی به دلیل ابتلا به سرطان در بیمارستانی در آمریکا بستری بود. میرزاخانی از چهار سال پیش به سرطان سینه مبتلا بوده، و این سرطان اکنون به مغز استخوان وی سرایت کرده است. اولین واکنش به این مرگ از سوی فیروز نادری بود که پیش تصویر ابهام آمیز و نگران کننده ای را در اینستاگرامش منتشر کرد. نادری با درج یک تصویر سیاه در پیج اینستاگرام خود نوشت: «امروز یک چراغ خاموش شد، این قلبم را به درد می‌آورد، خیلی زود رفتی.»
از سوی دیگر، بهاره کیان افشار که از بستگان میرزا خانی است، با هشتگ کردن نام میرزاخانی نوشته که «زن ایرانی پرافتخار ملی و جهانی و انسانی متواضع و شریف و مهربان، ناباورانه و چه زود پرکشید».
دکتر مریم میرزاخانی، زن ریاضیدان ایرانی و برنده عالی‌ترین جایزه ریاضی جهان به عنوان اولین زن عضو آکادمی ملی علوم امریکا انتخاب شده بود.
مریم میرزاخانی یکی از نوابغ دنیا بود و قطعا مرگ او واکنش های رسانه های جهانی و چهره های شاخص علمی دنیا را بهمراه خواهد داشت. مریم میرزاخانی، ریاضیدان نابغه ایرانی و استاد دانشگاه استانفورد متولد ۱۳ اردیبهشت ۱۳۵۶در شهر تهران بود.
وی در سال‌های ۱۳۷۳و ۱۳۷۴در زمان تحصیل در دبیرستان با کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری به المپیاد جهانی ریاضیات در هنگ کنگ و کانادا اعزام شد که در المپیاد ۱۹۹۵ کانادا علاوه بر کسب مدال طلا، حائز بالاترین امتیاز در بین دانش آموزان جهان شد. وی پس از اتمام تحصیلات متوسطه در دبیرستان فرزانگان تهران، تحصیلات کارشناسی خود را در رشته ریاضی در دانشگاه صنعتی شریف به پایان برد.
میرزاخانی پس از پایان دوره کارشناسی برای ادامه تحصیل به دانشگاه هاروارد آمریکا رفت. وی در سال ۱۹۹۹میلادی زمانی که در دانشگاه «پرینستون» به تحقیق و تدریس اشتغال داشت موفق شد راه‌حلی برای یک مشکل ریاضی پیدا کند. از مریم میرزاخانی به عنوان یکی از ده ذهنِ جوان برگزیده سال ۲۰۰۵ از سوی نشریه پاپیولار ساینس در آمریکا و ذهن برتر در رشته ریاضیات تجلیل شد.
ریاضیدانان مدت‌های طولانی بود که به دنبال یافتن راه عملی برای محاسبه حجم رمزهای جایگزین فرم‌های هندسی هذلولی بودند و در این میان مریم میرزاخانی جوان در دانشگاه «پرینستون» نشان داد که با استفاده از ریاضیات شاید بتوان بهترین راه را برای حل این مساله یافت.
وی در سال ۲۰۱۴ به خاطر کار بر «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه‌ ای آنها» برنده مدال فیلدز شد که بالاترین جایزه در ریاضیات است. او نخستین بانوی تاریخ ریاضیات و نخستین ریاضی‌دان ایرانی بود که این جایزه ۷۶ ساله را برنده شد. هم‌چنین این جایزه بالاترین نشان علمی است که توسط یک دانشمند ایرانی‌الاصل کسب شد.
پرفسور سدریک ویلانی، استاد دانشگاه لیون فرانسه و برنده مدال فیلدز ۲۰۱۰ با تاکید بر جایگاه دانشمندان ایرانی در دنیا در خصوص مریم میرزاخانی گفته بود: «کل جامعه ریاضی بسیار مشعوف شدند که مریم میرزاخانی موفق شد در بالاترین سطوح علمی قرار گیرد. در درجه اول به خاطر آنکه وی یک ریاضیدان برجسته است ضمن آنکه اولین زنی است که توانسته در سطح جایزه فیلدز مطرح شود و همچنین به دلیل آنکه شخصیت بسیار مهربان و حساسی دارد و همواره تلاش می‌کند تا به دیگران کمک کند. علاوه بر این مریم میرزا خانی توانست هوشمندی ایرانیان را بیش از پیش در میان دانشمندان به نمایش بگذارد.»
دستاوردهای ماندگار «مریم میرزاخانی» شاخه‌های زیادی از توپولوژی، هندسه و سیستم‌های دینامیک را به هم مرتبط ساخت. زمانی‌که «مریم» دختری هشت‌ساله بود، عادت داشت تا افسانه‌های زنان و دختران بزرگ را به شکل قصه و داستان برای خودش بازگویی کند. هر شب، قبل از خواب، شیرزن رویاهایش را به شکل یک قهرمان برای خود مجسم می‌کرد که با سفر از شهری به شهر دیگر، سرنوشت افراد زیادی را تغییر می‌داد.
او در مورد ریاضی دیدگاهش این بود: «بدون علاقه داشتن به ریاضی ممکن است آن را سرد و بیهوده بیابید. اما زیبایی ریاضیات خود را تنها به شاگردان صبور نشان می‌دهد. پُرارزش‌ترین بخش [مطالعه ریاضی] لحظه‌ای است که می‌گویی آها! ذوق کشف و لذت فهمیدن چیزی جدید. احساس ایستادن بالای یک بلندی و رسیدن به دیدی شفاف و واضح.»