داستان نویسی در اراک /۳

یکشنبه ۲۰ آبان ۱۳۹۷  شماره ۹۷۱

داستان چهارم/بخش سوم

یوسف نیک فام

جشنواره داستان کوتاه اردیبهشت اراک، یک نقطه عطف: یکی از مهم ترین و مؤثرترین همایش و جشنواره ای که در داستان نویسی در اراک تاکنون برگزار شده است «نخستین جشنواره داستان کوتاه اردیبهشت» است که در روزهای ۲۹ و ۳۰ اردیبهشت ماه ۱۳۸۳ به همت معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی دانشگاه اراک و با حمایت دانشگاه آزاد اسلامی اراک، حوزه هنری استان مرکزی، سازمان ملی جوانان اراک با هدف بررسی وضعّیت داستان کوتاه در بین دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاه های استان مرکزی در دانشگاه اراک برگزار شد. پس از فراخوان،۲۲۰ اثر از ۱۰۳ نفر به دفتر انجمن ادبی دانشجویی جهاددانشگاهی دانشگاه اراک ارسال شد. آثار رسیده در دو مرحله داوری شد. داوران مرحلۀ اوّل عبارت بودند از: احسان شاه طاهری، محبوبه آب برین، الهام معروفی، مهدی جمشیدیان و بها الدین مرشدی. داوری مرحله پایانی به محمد شمس لنگرودی، عنایت سمیعی و منیرو روانی پور سپرده شد. این جشنواره با خوانش داستان، کارگاه داستان (مدرس کارگاه منیرو روانی پور) و سخنرانی حمید عبداللهیان با عنوان «تاریخچه داستان کوتاه در ایران»، ابوالفضل حری با عنوان «بررسی زیباشناسی فرم و محتوای داستان زن زیادی آل احمد با تأکید بر عنصر زاویۀ دید»، محمد صالح عـلا بــا عنوان «داستان شفاهی( داستان رادیویی)»، حسین هـادوی با عنوان «مبانی اجتماعی و فلسفی نقد ادبـی» و نگارنده با «عنوان داستان نویسی در استان مرکزی»، پس از دو روز در تالار ۸ شهریور دانشگاه اراک به کار خود پایان داد. داوران نهایی، آثار «تمام حرف های من و مادرم» نوشتۀ احسان شاه طاهری، «ما جماعت چاپلین ندیده» نوشتۀ بها الدین مرشدی و «عهد جدید» نوشتۀ محبوبه آب برین را به عنوان آثار برتر شناختند که به خاطر عضویت هر سه نفر آنها در داوران مرحلۀ اوّل از بین آثار رسیده ۱۰ اثر برگزیده شد و به نویسندگان آنان لوح تقدیر و جوایزی اعطا شد که اسامی آنان عبارت بود: علیرضا مدنی با داستان «مینی بوسی برای همه»، نادر ساعی ور با داستان «ناگهان اتفاق افتاد»، امیر حبیبی با داستان «اسیرخاک»، میثم غفوریان صدیق با داستان «اتاق رویا»، مهناز صحرائیان با داستان «پالتوی قهوه ای»، بیتا ثلاثی با داستان «من فقط خودم هستم»، عادله گلستانی عراقی با داستان« چشم هایی که می خندید»، ریحانه حسن زاده با داستان «بی ادب در نزد»، سامان عبدالرضایی با داستان «دیوار» و ساره وفا با داستان «حالا من یه شکل دیگه ام». همچنین ازفعالیّت های داستانی اصغر شاهرویی و فرامرز احمری در اراک نیز تقدیر شد. در حاشیه مراسم، منیرو روانی پور قول انتشار آثار برتر را توسط نشر قصه داد؛ که در بهار سال ۱۳۸۳ به تیراژ ۱۰۰۰ این وعده عملی شد و داستان ها در کتابی به نام «ناگهان اتفاق افتاد» منتشر شد.
نگارنده، به دلیل حضور مداوم در این جشنواره شاهد تلاش مدیران دلسوز فرهنگی و جوانانی علاقه مند و مستعد بود و به جرأت می توان گفت چنین جشنواره ادبی پرباری تا آن زمان در اراک برپا نشده بود. جا دارد، یادی از اعضای ستاد برگزاری کرد: رضا مهدوی هزاوه دبیر جشنواره، ثریا شفاعتی مدیر کمیته اجرایی، الهام معروفی مدیر کمیته علمی، امیر مسعود غفاری مدیر کمیته پشتیبانی، عباس بخشی مدیر کمیته تبلیغات، زهره نعمتی مدیر روابط عمومی، لیدا نصیریان امور تایپ.

داستان نویسی در نشریات اراک
چاپ داستان در اراک، با پیشینۀ صد ساله در انتشار مطبوعات، با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده است. اغلب نشریات اراک از گذشته تاکنون، به خاطر حجم اندک صفحات به چاپ داستانهایی با حجم کم پرداخته-اند و سنت پاورقی نویسی کمتر رواج داشته است. هفته نامه های «نامه اراک»، «سمنگان اراک»، «نوید»، «سرچشمه»، « راوی»، «شهاب»، «لاله سرخ»، «عطر یاس»، گاهنامه «آوای ققنوس» و ماهنامه «وهم سبز» از نشریاتی هستند که داستانهایی را به چاپ رسانده اند.
وهم سبز که اولین نشریه ادبی مستقل استان مرکزی است در سال ۱۳۸۵ به همت معصومه درودیان با صفحات ویژه ای دربارۀ داستان به چاپ رسید. این نشریه در شمارۀ دوم با اقدامی شایسته بخش ویژه ای را به نقد و بررسی و معرفی آثار محبوبه میرقدیری نویسندۀ اراکی اختصاص داد. این نشریه که به تازگی به صورت فصلنامه منتشر می شود، امیدوار کننده ترین جریده ای است که به داستان نویسی و اتفاقات پیرامون آن می پردازد.
گاهنامه دانشجویی آوای ققنوس نیز که به همت جوانان علاقه مند به ادبیات و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک پایه گذاری شد، یکی دیگر از نشریاتی بود که به صورت جدی به داستان نویسی می-پرداخت که به عنوان نشریه دانشجویی برتر در کشور نیز شناخته شد که متاسفانه از گردونۀ انتشار خارج شده است.
نگارنده، پس از کنکاش و جستجوهای محققانه در چگونگی انتشار آثار داستانی در مطبوعات اراک به نتایجی رسیده که به طور خلاصه مواردی را عنوان می‌کند؛ باشد تا سردبیران و مدیران مسؤول نشریات اراک با دقت درآنها وضعیت بسامان و شایسته ای را پیش روی نویسندگان و خوانندگان متصور نمایند:
۱٫ داستان به مثابه هنری تأثیرگذار و شور انگیز به زندگی تنوع می بخشد و به خاطر ماهیّت تخیّلی، قدرت تخیّل خواننده را افزایش می دهد و قادر است به خاطر جذابیّت، مخاطبان زیادی را برای نشریات ایجاد کند.
۲٫ تأثیر اجتماعی یک داستان، بسیار بیشتر و کاراتر از مقالات و مطالب دیگر است؛ متأسفانه در مطبوعات اراک کمتر به این اصل مهّم توجه می شود.
۳٫ تجربه، نشان داده برای به دست آوردن خوانندگان ثابت برای نشریه، پاورقی‌نویسی و داستــان های دنباله دار، یکی از بهترین روش های ممکن در دنیای مطبوعات است.
۴٫ داستان نویسان جوان، برای شناخته شدن و شکوفایی استعدادهای نهفته، به فضایی برای ارائه آثار نیازمندند؛ مطبوعات بهترین فضا را برای آنان ایجاد می‌کنند.
***
منابع:
– نامه علی اکبر خاکباز به نگارنده درباره «سیدجمال‌الدین عراقی‌زاده».
– هفته‌نامه «نامه عراق»، فروردین ۱۳۱۶، شماره ۳۸۶٫
– هفته‌نامه «نامه عراق»، اردی‌بهشت ۱۳۱۶، شماره ۳۹۱٫
– هفته‌نامه «نامه عراق»، اردی‌بهشت ۱۳۱۶، شماره ۳۹۶٫