خلاقیت /۵

سه شنبه ۸ اسفند ۱۳۹۶   شماره ۷۹۹

***

حسن خدادادی
دانشجوی دکتری مدیریت

***

تشریح تکنیک های خلاقیت:
طوفان ذهنی : این تکنیک توسط اس اسبورن ابداع شده و تعریف آن یعنی اجرای یک تکنیک گروه هایی که از طریق آن گروه می کوشند راه حلی برای یک مسئله به خصوص با انباشتن تمام ایده هایی که به طور خود به خود و درجا بوسیله اعضاء ارائه می شود بررسی گردد .
در طوفان ذهنی چهار اصل وجود دارد :
اصل اول . در طول ارائه مطلب افراد حق نقد منفی نداشته باشید
اصل دوم . محدودیت و یا مرزی برای افکار وجود ندارد .
اصل سوم . کیفیت مطرح نیست ، بلکه حجم کاری ملاک است و ارزیابی در آخرین مرحله می باشد .
اصل چهارم . معمولا در توسعه بحث آزاد ، تفکر خلاق بوجود می آید .
در این روش ها استفاده از ترکیب نظرات دیگران و دادن ایده جدید وجود دارد . معمولا تحقیقات جدید با ایده های جدید شروع می شود ، برای حل مسائل مدیریتی و ارائه راهکار و بهبود فرآیندها از این روش استفاده می شود.
– ترکیب گروه ها تشکیل شده است از افراد خوش فکر شرکت کننده و دیدگاههای کلیشه ای نداشته باشند، و در گروه ها منفعت فردی ملاک نمی باشد .
– ساختار سازمانی طوفان ذهنی شامل : بستر سازی ، اجرائی کردن و مدیریت جلسه و در نهایت ارزیابی کردن می باشد .
– در هندوستان به روش یورش فکری می گویند پرائی بارشانا که معنی پرائی یعنی خارج از خودتان و یارشانا به معنی سوال است
– در یورش فکری باید از اصل تقویت داوری پیروی کرد
– در یورش فکری یکی از راهکارهای آن مراحل ایده یابی است .
– در جلسه یورش فکری انگیزه رقابت باعث پیشرفت و حل مسئله می گردد.
– در یورش فکری افراد بایستی جزء نگر باشند و توجه به کل نگری نداشته باشند .
روش اجرا : دقیقا مثل چراهای مکرر کودکی است که از اطرافیان و از والدین می پرسند و برای ایده یابی و ایده پردازی به کار می رود. ضمناً برای شناسایی و تعریف درست و کامل مسئله می توان از این روش استفاده نمود.
توهم خلاق : شما با این روش می توانید با قدرت توهم بعضی از اوقات با خطاهای عمدی به طور دیگری به مسائل نگاه کرده تا بدین وسیله اصل و واقعیت موضوع را دریابید .
روش p.m.i یا روش اضافه کردن و کسر کردن و جالب است که در این روش انسان را مجبور می سازند تا دقایقی بر خلاف قالب های ذهنی اش تفکر کند و به مرور نسبت به قالب های ذهنی خود آگاه و مسلط تر شود.
روش DO.I.T از چهار کلمه Define (تعریف کردن) و open (باز کردن) و identify (شناسایی ) و Transfrom (تبدیل کردن) تشکیل شده و تعریف آن ابتدا موضوع و مسئله را دقیق تعریف و مشخص نموده و سپس ذهن را برای راه حل های مختلف باز نگه داشته ، تا بهترین راه حل شناسایی و در نهایت آن را به عمل تبدیل کنند.
روش شکوفه های نیلوفر آبی: که توسط یاسوآماتسومو ابداع گردیده است و تعریف آن که گلبرگ های شکوفه های نیلوفر آبی که به دور یک هسته مرکزی خوشه می زنند و از آن نقطه گسترش می یابند.
روش چه می شود اگر … (what if ) در این روش کمک شایانی به آزاد سازی فکر بـــرای جمع آوری ایده های جدید می کند و این سوال چه می شود اگر را آنقدر تکرار می کنند که یک عادت گردد . ضمنا برای یافتن افزایش قدرت خلاقیت داشتن موضوع به خصوصی استفاده می شود .
روش سینکتیکس : ریشــه یونانی الاصل دارد (synetikos) به معنی فشار دادن دو چیز به یکدیگر و یا متصل کردن چند چیز مختلف در یک قالب و یا ساختار جدید است و هدف بر انگیختن تفکر در میان گروهی از افراد که گرد هم می آیند .
روش گروه اسمی : فن گروه اسمی جنبه های رای دادن بدون بحث های محدود ترکیب می کند .
در ایــن روش پس از توافق به دست آمــده شما می توانید به یک تصمیم گیری گروهی برسید .
روش بازگشت به مشتری : می توان با روی برگرداندن از مسائل مربوط به تولید و روآوردن به مسائل مربوط به بازاریابی ، رابطه بین فعالیتهای خود و مشتری را به لحاظ محصول ، قیمت ، ترفیع ، تبلیغ ، توزیع و بازار مورد نظر و بررسی قرار داد.
روش استخوان ماهی : به این روش علت و معلول و یا روش ایشیکاوا نیز می گویند. هدف شناسایی و تهیه فهرستی از کلیه علل احتمالی مسئله مورد نظر است. این تکنیک در درجه اول هدف آن شناسایی مسئله که توسط افراد قابل استفاده می باشد .
روش دلفی : این روش داکلی و هلمر معرفی شده و شبیه طوفان ذهنی است ولیکن تفاوت آن این است که افراد هیچگاه به صورت گروه در یک جلسه و در یک میز جمع نمی شوند و به تعبیری افراد رویارویی مستقیم و رخ به رخ ندارند.
روش تجزیه و تحلیل موروفولوژیک : این روش توسط فرتیزویکی ابداع شده و ابتدا سطوح و ابعاد مختلف موضوع را شناسایی و فهرست می کند و سپس با همدیگر مقایسه و ارتباط آنها را حدس می زنند .
روش در هم شکستن مفروضات : یک سری مفروضات قبلی ناخودآگاه اجازه نمی دهند فکر در همه جهات به حرکت درآید و این مفروضات در اصل همان زمانی که در ذهن ما ایجاد شده اند غلط می باشند .
روش اسکمپر scamper : این کلمه از ترکیب کلمات جانشین سازی (Substitution) و ترکیب کردن (Combine) و رفاه و سازگاری (Adapt) و بزرگ سازی و یا کوچک سازی (Magnify) و استفاده در سایر موارد (put to other uses) و حذف کردن(Elimination) ومعکوس سازی (Reverse) تشکیل شده و در این روش بر اساس ایده یابی فردی طراحی شده است و می تواند بر تکنیک گروهی هم موثر باشد. هدف این روش قدرت تصور است تا در جهات مختلف به حرکت درآید. و بوسیله یکسری سوالات تیپ و ایده برانگیز صورت می گیرد.