شنبه ۲۳ بهمن ۹۵ شماره ۵۲۸
فرشته غلامی
وقایع استان
همیشه خانواده به عنوان یکی از مهم ترین سنگرهای مقاومت و شکل گیری شخصیت به حساب می آید و می توان با کارآمدی خانواده ، به ویژه با ارتقای جایگاه و نقش زنان، تحولات اجتماعی و تاریخی را به نفع توسعه ارزش های انسانی و مفاهیم جاودانه جهت داد. اما در کنار ارزشمندی نقش زن در خانواده با پیشرفت جامعه و حرکت آن از سنت به مدرنیته شاهد بروز تحولاتی بوده ایم. تحولاتی که شاید به جرات بتوان گفت قبح آن در جامعه تا حدود بسیاری از میان رفته است و به مدد این تحولات زنان در معرض آسیب های فراوانی قرار گرفته اند.
این روزها آسیب های زیادی در کمین زنان جامعه است، آسیب هایی که روزی فقط منحصر به مردان بود مسائلی چون اعتیاد، فقر و…. اما اکنون گویا بیش از مردان دامن زنان را گرفته است. این آسیب ها که در بسیاری از مواقع حتی نام بردن از آن هم تابو محسوب می شود. این آسیب ها نه تنها بر وضعیت کل خانواده تاثیر منفی می گذارد بلکه حمایت از این بانوان می تواند بر کاهش جرایم سایر گروه های جامعه نیز اثرگذار باشد.
مرتن جامعه شناس امریکایی در خصوص انحرافات اجتماعی به شاخص اقتصادی بیش از همه تاکید دارد و به اعتقاد وی افرادی که در وضعیت نابرابر به دنیا می آیند بیشترین آسیب را به فرد، اخلاق و فرهنگ جامعه می زنند. وی به افرادی که در وضعیت های نابرابر به دنیا می آید اشاره می کند. سیستمهای آموزشی و رسانهای نیز به طور پیوسته بر این ارزش ها تأکید کرده و افراد را به سمت آنها سوق میدهند؛ درحالیکه افراد با توانایی های متفاوتی در این مسیر قرار دارند. از جمله راهکارهای رسیدن به اهداف تعیین شده در این شرایط، انتخاب و انجام بزه و خلاف است.
انحرافات اجتماعی که به عنوان انحراف از هنجار و معیارهای تعیین شده است، همواره در راستای دستیابی به ارزش های تشویق شده نیست، بلکه برخی افراد خود را در انزوای اجتماعی قرار داده و به تخریب خود دست می زنند. بطور مثال می توان به اعتیاد اشاره کرد. اعتیاد و خروج از دنیای واقعی، برای رهایی از فشارهای اجتماعی است که به طور مداوم ناتوانی و شکست را به آنان یادآوری میکند، اما امر اجتماعی امر فردی نیست و اعتیاد نیز مسئله فرد باقی نمی ماند، بلکه به تدریج افراد دیگر را نیز درگیر مشکلات ناشی از آن میکند.
از طرفی هم سیستمهای توزیع و خرید و فروش، و سیستمهای مقابله با آن مانند پلیس و زندان نیز به وجود میآیند و هیاهوی بسیار برای کنترل این ماجرا ایجاد می شود و البته این هیاهو پایانیافتنی نیست؛ چراکه نفع عده بسیاری بر این است که این ماجرا ادامه یابد تا آنان بتوانند به پول، ثروت و ارزش هایی که جامعه بر آنها تأکید دارد، دست یابند. به این ترتیب است که افراد در جامعه قربانی وضعیتی می شوند که خود آنها را ارزشمند جلوه می دهند، اما غافل از آنکه مسیر و امکانات افراد برای دستیابی به آنها متفاوت است. در زمینه اعتیاد اگرچه آمار دقیقی در دسترس نیست اما با توجه به آمارهای موجود در سال ۸۰ آمار اعتیاد زنان ۵ درصد بوده است و در سال ۹۰ این آمار به ۹ درصد رسیده که این امر نشان دهنده افزایش جمعیت زنان معتاد است اما نمی توان منکر این قضیه شد که زنانه شدن اعتیاد یک فاجعه به حساب می آید.
جای تعجب نیست که روزانه خبرهای زیادی در انواع رسانه ها در خصوص آسیب های اجتماعی می شنویم. از کارتون خوابی بانوان گرفته تا افزایش تعداد بانوان که به اعتیاد دچار شده اند و حتی تیغ زنی دختران در مدارس خبرهایی است که بارها و بارها به صور مختلف می شنویم و می بینیم.
این آسیب های اجتماعی که ضربه سختی را بر پیکره جامعه وارد می کند همواره مورد بحث کارشناسان و مسئولان بسیاری بوده است و مدتی یک نوع از این آسیب ها نقل محافل می شود تا به باد فراموشی سپرده شود. بیراهه نیست اگر بگوییم این روزها هم به یاری فضاهای مجازی میزان این بزه و آسیب ها بیش از چندسال قبل شده است. مسئولان در اراک مدتهاست در فکر تاسیس و ایجاد مرکز شبانه روزی برای زنان آسیب دیده هستند.
در بهمن ماه سال گذشته خبر از افتتاح مرکزی برای حمایت و البته بازپروری زنان و دختران در معرض آسیب و آسیب دیده در ساختمان شایستگان بهزیستی اراک مطرح شد که موفق واقع نشد.
اما در خرداد ماه سالجاری عبدالکریم یادگاری، معاون امور اجتماعی ادارهکل بهزیستی استان مرکزی بازهم از ایجاد مرکزی برای بازپروری این زنان آسیب دیده خبر داد و گفته بود این مراکز به عنوان خانه هایی امن با هدف نگهداری از دختران و زنان آسیب دیده و درمعرض خطر خشونت از سوی پدر، برادر و همسر ساخته شده است.
دی ماه ۹۵ بار دیگر نیز زهرا فرجی، مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری مرکزی گفت: طرح توانمندسازی زنان آسیبدیده یا در معرض آسیب افراد ۱۵ تا ۴۰ سال در استان مرکزی اجرا میشود.
معاون سیاسی و امنیتی استاندار هم دو طرح کوتاه مدت و بلند مدت را برای ساماندهی زنان آسیب دیده در استان مرکزی عنوان کرده بود.
به گفته شکرالله حسن بیگی بحث زنان آسیبدیده یکی از مسائل و دغدغههای مورد تاکید بانوان استان و همینطور نماینده ولی فقیه در استان مرکزی است که در این زمینه دو مرکز یکی با طرح کوتاهمدت و دیگری با طرح بلندمدت در استان فعال می شوند یکی از آنها در ساختمانی از بهزیستی که تجهیز می شود به هدایت زنانی می پردازد که تحت هر عاملی اکنون در خیابان ها به سر می برند و دیگری در زمینی نزدیک به اتاق بازرگانی است.
اما اکنون نخستین مرکز شبانه روزی نگهداری زنان آسیب دیده کشور در مرکز شایستگان بهزیستی استان مرکزی در اراک راه اندازی شده است و مدیر کل بهزیستی اراک از مراقب زنان آسیب دیده در این مرکز که از لحاظ روحی، روانی، جسمی آسیب دیده اند خبر داد و گفت: در فاز اول ۳۰ نفر پذیرش و در فاز بعد ۷۰ نفر پذیرش میشوند که در مجموع این مرکز ۱۰۰ نفر پذیرش دارد.
با توجه به اینکه وزارت کشور پنج آسیب اجتماعی طلاق، اعتیاد، خیانت، بیبند و باری و حاشیه نشینی را به عنوان بیشترین و موثرترین آسیبهای موجود در جامعه از ۲۰ آسیب اجتماعی شناسایی شده، اعلام کرده که توسط دستگاه های ذی ربط مورد بررسی قرار گرفته است باید مسئولان جامعه بکوشند تا از میزان آسیب های اجتماعی بکاهند و با ایجاد مراکزی این چنین در سطح کشور تلاش شود تا افراد به دل خانواده بازگردند.
آسیب های اجتماعی را باید همچون یک زخم دانست که اگر آن را از جریان هوا دور نگهداریم، آلوده و عمیقتر میشود. راه حل رفع آسیب های اجتماعی کار کردن بدون حب و بغض است چرا که ما نمیتوانیم روی آسیب های اجتماعی سرپوش بگذاریم بلکه باید توان علمی خود را بکار بگیریم و علل آن را بشناسیم، سپس راه حلی را برای آنها ارائه دهیم.