بررسی علل افسردگی مردم شهر اراک/اندوه بر درگاه

دوشنبه ۲۴ خرداد ۹۵   شماره ۳۴۳

گروه اجتماعی-فرشته غلامی

اراک شهری کوچک است که چند سالی است با ایجاد شهرکهایی در اطراف شهر و پیوستن کرهرود و سنجان به آن، عنوان کلانشهر را به خود گرفته است. این کلانشهر تازه تاسیس شده که قدمت تاریخی نه چندانی دارد و نسبت به شهرهای دیگر کشور ، شهر جوانی به حساب می آید و بیشتر به دلیل موقعیت صنعتی اش معروف شده است. در دهه های اخیر مهاجران بسیاری را چه به سبب اشتغال و چه تحصیل به سوی خودش جذب کرده است. اما با وجود افزایش جمعیت اخیر شهر همچنان مردم افسرده و غمگینی دارد. خواه مردم بومی خود اراک باشند و خواه مهاجرینی باشند که به سمت اراک کوچ کرده باشند.
اراک شهری است که با سرب و دود آمیخته شده است و همین آلودگی چهره شهر را غبار آلود و غمگین کرده است . در این شهر با وجود ازدیاد آلودگیهای هوا، درختان کمی به چشم میخورد و به سبب همین آلودگی اخلاق مردم رو به تندی و گرفتگی کشیده شده است.
اولین پاسخی که به سوال چرا مردم اراک ناراحت و افسرده هستند؛ داده میشود و همه به اتفاق یک جواب واحد میدهند این مساله است که اراک هیچ مکان تفریحی ندارد. شهر اراک مردم دل مرده ای دارد اگر به طور مثال ساعت هفت صبح از خانه بیرون برویم به جز شاغلین و دانشجویان کسی در خیابان دیده نشود و شهر چنان بی روح و کسل کننده است که بیشتر دچار غم و غصه خواهیم شد و دلیل این امر هم این است که شاید اراک پارک درست و حسابی ندارد که مردم صبح زود با اشتیاق از خواب بیدار شوند و به ورزش صبحگاهی بپردازند تا در تمام طول روز با انرژی بیشتری به فعالیت و کارهای روزمره شان بپردازند.
اما برخلاف اول صبح ، حوالی غروب، شهر بخصوص در مرکز شهر بسیار شلوغ میشود. شهر اراک هنوز هم با وجود کلانشهر شدن تک هسته ای است و مردم برای رفع نیاز خود و انجام کارهای روزمره خود به ناچار مجبور هستند به مرکز شهر مراجعه کنند. بنابراین همیشه شاهد آن هستیم که در ساعاتی از روز در خیابانهای مرکز شهر خیل عظیمی از جمعیت در حال عبور و مرور هستند. و این مساله تا حدی بغرنح و به مشکل تبدیل شده که برای عبور ار این خیابانها باید به سختی از میان جمعیت عبور کرد.
شهر اراک از ابتدایی ترین امکانات تفریحی نیز محروم است. این شهر فقط دو سینما دارد که چند سالی است که به فکر تعمیر آنها افتادند و به تازگی یکی از آنها را به شکل پردیس سینمایی در آورده اند تا بلکه از این طریق مردم را بیشتر به سمت سینما جذب کنند. پارکهایی هم که در شهر وجود دارد اگر در فصل تابستان باشد بدلیل عدم وجود درختان کافی و تابش مستقیم نور آفتاب کسی به آنجا سر نمیزد و در زمستان نیز یخبندان و سرمای خشک اراک جای هیچ حرفی را باقی نمیگذارد.
شهر اراک چون شهر جوانی است به جز موزه حمام چهارفصل و چند موزه دیگر که طی دهه اخیر راه اندازی شده است مکان دیگری ندارد. این خود بدیهی است که دیدن موزه فقط برای یکبار جذابیت دارد و نمیشود که هرروز یا مثلا چند وقت یکبار به دیدن موزه ها رفت.
یکی از شهروندان اراکی درباره علت افسردگی مردم شهر اینطور میگوید:روزهای تعطیل و بخصوص جمعه ها انقدر در خانه کلافه میشویم اما دریغ از پیدا کردن یک مکان تفریحی مناسب که بتوانیم به آنجا برویم و روز خود را در آن بگذرانیم . چهره شهر آنقدر افسرده و دلمرده است که اگر در روز تعطیل از خانه خارج شویم تا روحیه شاد تری پیدا کنیم شهر در چنان سکوتی فرو رفته است که بی اختیار غم بیشتری به سراغمان می آید.
وی ادامه میدهد: مکانهای تفریحی خارج از شهر نیز در روزهای تعطیل و بخصوص در تعطیلات تابستان بسیار شلوغ هستند بطوریکه وقتی مسافتهای طولانی را طی میکنیم برای این که چند ساعت و حتی نصف روز را در آنجا بگذاریم از کرده خود پشیمان میشویم چون با امکانات رفاهی کمی از جمله عدم وجود فضای سبز کافی، عدم سرویش بهداشتی مناسب و… مواجه میشویم.
شهروند دیگری میگوید: از گذشته به ما این چنین آموزش داده اند که « نکنه بلند بخندی آخه غم همسایه دیوار به دیوار شادیه» و این ترس را در ما به وجود آورده که اگر زیاد شاد باشیم غم و اندوه به سراغ ما می آید و همیشه وقتی میخواهیم زیاد شاد باشیم و شادی کنیم ؛ دست و دلمان میلرزد.
این شهروند جوان اراکی همچنین ادامه میدهد: ما یک اجبار اجتماعی داریم که همیشه غم را به شادی ترجیح میدهد بطوریکه اینقدر در این مسئله زیاده روی کرده ایم که اگر یک زمانی زیاد از حد بخندیم ترس برمان میدارد که نکند خدای نکرده اتفاق بدی قرار است برایمان بیفتد.
او اضافه میکند: یکی دیگر از دلایل افسردگی و ناراحتی مردم فقر می باشد وقتی مردم دغدغه هایی چون خوراک و پوشاک و مسکن دارند مسلما هم نمیتوانند شاد باشند و بنابراین باید راهکار اصلی تری برای رهایی از فقر و پایین آوردن هزینه های زندگی در ابتدا صورت بگیرد.

زمانی مردم شهر شاد میشود که بتوان تصمیمات درستی برای جامعه و شهر گرفت
زمانی مردم شهر شاد میشود که بتوان تصمیمات درستی برای جامعه و شهر گرفت و در اینجا سوالی مطرح میشود این است که آیا تکنولوژی توانسته است انسان را شاد کند و اینکه اتومبیل های مدرن و گرانقیمت توانسته شادی را برای افراد در پی داشته باشد؟
یک روانشناس اجتماعی میگوید: عواملی چون گرانی، تورم، نبود امکانات تفریحی و رفاهی مناسب، سر و صدا ، مشکلات خانوادگی و کم شدن روابط خانوادگی از جمله مسائلی است که باعث بروز افسردگی در بین مردم شهر اراک میشود.
سارا محبی درباره تاثیر امکانات تفریحی در شادی مردم اراک بیان میکند: زمانی که مردم در طبیعت باشند و به گشت و گذار بپردازند روحیه شادتری پیدا میکنند و در واقع حضور در طبیعت انسان را از کسالت و ناراحتی بیرون می آورد اما متاسفانه در اراک از مکانهای تفریحی کم و طبیعت سرسبز کمی برخوردار هستیم و این یک امر بدیهی است که در این شرایط مردم روحیه خوبی نداشته باشند و خلق تنگی پیدا میکنند.
این روانشناس اجتماعی ادامه میدهد: حضور در طبیعت باعث میشود که مردم در اراک با خانواده خود نیز در دورانی که این روزها افراد خانواده ها بیشترین اوقات خود را با شبکه های اجتماعی میگذرانند؛ تعامل بیشتری داشته باشند و اوقات شادی را بگذرانند که متاسفانه از این امکان برخوردار نیست.
شهر اراک از امکانات رفاهی در حد محدودی برخوردار است و این امر سبب شده است تا مردم چهره غمگین تری نسبت به سایر شهرها به خود بگیرند و به خصوص با ایجاد صنایع در شهر اراک و ورود دود کارخانه ها و صنایع به داخل شهر چهره شهر را بیش از پیش به نابودی کشانده است. این در حالی است که به نسبت آلودگی شهر فضای سبز بسیار کمی در شهر دیده میشود. این طبیعی است که با این شرایط مردم خلق و خوی تنگی داشته باشد .