سه شنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۸   شماره ۱۱۷۸

با شهر هوشمند (Smart City) بیشتر آشنا شویم

حسن خدادادی/  دکتری مدیریت

امروزه وجود شهرهای هوشمند، دیگر یک رویا نیست بلکه یک واقعیت دست یافتنی است و به کمک روش های نوآورانه به نام اینترنت اشیا (IOT) در حال حاضر در اکثر کشورها با سرعت غیر قابل تصوری در تمام ابعاد در حال گسترش می باشد. مدیران شهرهای هوشمند از شبکه های دامنه بالا و مصرف پائین یا (LPWAN) برای تماس و ارتباط و بهبود زیرساخت ها-افزایش بهره وری- آرامش و ارتقاع کیفیت زندگی اهالی شهرها و مسافران و بازدید کنندگان استفاده کرده و این شرایط به نحوی مطلوب در حال گسترش و هم افزایی است. بطوریکه سازمان ملل پیش بینی کرده است تا سال ۲۰۵۰ حدود ۶۶ درصد انسان ها در چنین شهرهایی زندگی خواهند کرد.
اما شهر هوشمند چه مشخصاتی دارد؟ شهر هوشمند شهری است که اکثرا از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در جهت توسعه پایدار و گسترش و ترویج فناوری های نو با اهداف رفع مشکلات روبه رشد شهر نشینی ایجاد خواهد شد. هدف از این موضوع ایجاد یک شبکه هوشمندانه از اشیاء متصل بهم و مکانیزم هایی است که اطلاعات را با استفاده از فناوری بی سیم و رایانش ابری انتقال می دهند.
کارکرد برنامه اینترنت اشیا (IOT) بر اساس رایانش ابری، این است که اطلاعات را در کسری از زمان دریافت و پس از انجام فرآیند تجزیه و تحلیل در راستای کمک به سازمان ها، شــرکت ها و دستگاه های خدماتی برای شهروندان و بهبود کیفیت زندگی آنها بکار گرفته می شود.
این برنامه توسط اهالی شهرها برای اکوسیستم های شهر هوشمند خود با روش های مختلفی مانند تلفن های هوشمند -ابزارهای هوشمند و پرتابل- حمل و نقل و ترابری هوشمند، خانه های هوشمند و فعالیت های مجازی و کسب و کار هوشمند با هدف صرفه جویی در زمان و کاهش منابع در کلیه ابعاد ایجاد می شود.
این وضعیت زمانی بهره بالایی دارد که توسط دولت ها برای یکپارچه سازی اشیا و داده ها با زیر ساخت های فیزیکی و خدمات شهری برای کاهش هزینه ها و بهبود و پایداری و بهره وری مناسب ایجاد گردد زیرا کلیه جوامع می توانند در روشهای توزیع انرژی و جمع آوری زباله را ساده تر و بهبود زیست محیطی را راحت تر و کاهش ترافیک و حمل و نقل شهری و در نهایت افزایش بهبود هوا و حفظ محیط زیست و آلودگی منطقه را فراهم نمایند.
حال سوال این است چه نیازی به این شهرها داریم در حال حاضر بیش از ۵۴ درصد از جمعیت جهان در شهرها زندگی می کنند و پیش بینـــی می کنند در سال ۲۰۵۰ جمعیت شهری به میزان ۲/۵ میلیارد نفر اضافه خواهد شد و حدودا ۶۶ درصد جمعیت کره زمین در شهرها زندگی خواهند کرد ضرورت دارد برای پایداری زیست محیطی مدل های اجتماعی و اقتصادی و گسترش سریع جمعیت و تامین منابع مالی شهرها و هماهنگی بهتر در راستای صرفه جویی انرژی و کاهش مدیریت زمان مسئولان و مدیران کشورها تلاش مضاعف را شروع نمایند.
امروزه حدودا ۱۹۰ کشور با اهداف افزایش تکنولوژی شهرهای هوشمند و با هدف توسعه پایدار از بهترین روش های ممکن و هم افزایی گروهی در حال تلاش می باشند.
یک شهر دارای بخش های مختلف است بعضی بخش ها به عنوان اصلی ترین قسمت می بایستی به آن توجه بیشتری شود و آن قسمت ها شامل: بیمارستان هوشمند – مدیریت شهری هوشمند-روشنایی هوشمند- پارکینگ هوشمند – کشاورزی و دامپروری هوشمند – ساختمان های هوشمند -مدیریت هوشمند ضایعات در راستای بهینه سازی مصرف انرژی و رشد امنیت شهری- افزایش ضریب امنیت خودروها- ایجاد فضای سبز و بهینه از منابع آبی – استفاده هوشمند از زباله در مسیر مبدا تا مقصد و مدیریت از راه دور کلیه لوزم خانگی و غیره…
امروزه به عنوان نمونه شهرهای آمستردام هلند و کپنهاگ دانمارک نمونه هایی از یک شهر هوشمند می باشند که با همکاری موسسه فناوری ماساچوست (MIT) در بخش های مختلف می توانند بعنوان الگوی شهری قرار گیرند. ازسوی دیگر نقش شهرهای هوشمند در کسب و کار دارای اهمیت ویژه ای است بطوریکه در دوران (IOT) از مدل های تجاری پایدار و موفقیت کلیه افراد اکو سیستم را تسهیل نمائیم. استفاده از نرم افزارهای تخصصی برای کلیه اعضاء اکو سیستم شامل تولید کنندگان و توسعه دهندگان سازندگان و دولت ها و سایرین مفید واقع شود. ضمنا در این راستا مالکیت معنوی باید قابل ارزش و با امنیت کامل مورد حمایت باشد.
از سوی دیگر برای انتخاب شهرهای هوشمندکشورها بر اساس شاخص پویایی شهرها (IESE)که متعلق به همین پژوهشگاه وباهمین نام انتخاب شده است. از میان پایتخت های کشورها نیویورک آمریکا اول و لندن انگلستان و پاریس فرانسه و توکیو ژاپن و ریسکاویک ایسلند و سنگاپور و سئول کره جنوبی و تورنتو کانادا و هنگ کنگ و آمستردام هلند بر اساس اولویت به ترتیب اول الی دهم درجه بندی شده اند.
شایان یادآوری است اگر شهری دارای فن آوری پیشرفته و محیط زیست مطلوب داشته باشد اما به دلیل ضعف در شیوه حکومت دارای آمار جرم و جنایت بالا باشد، جزء شهرهای هوشمند محسوب نمی شود.
بر اساس نتایج تجزیه و تحلیل تعریف شده شهر هــــوشمند دارای دو مولفه می باشد.
-۱ دارای زیرساخت های مناسب برای تشریح و مفهوم شهر هوشمند محوری و اساسی را داشته باشد. البته بایستی ذکر کرد که فناوری می تواند یک عامل توانمند ساز برای شهر هوشمند باشد ولیکن حیاتی ترین و مهم ترین عامل نمی توان باشد. لذا ترکیب و اتصال و یکپارچگی سیستم ها و زیرساخت برای هوشمند شدن یک شهر محور اساسی می باشد .
-۲ فرآیندها در شکل گرفتن یک شهر هوشمند موثر می باشند یک شهر هوشمند باید اقتصاد و حکمروایی – تحرک محیط های مختلف و مردم و زندگی و زیستن هوشمند و نحوه تعامل بین آنها را پیش بینی کند و از ابعاد دیگر اقدامات در زمینه قانون گذاری سیاست و تحول سازمانی و داشتن چشم انداز هم پا با سایر موارد را شامل شود .
ضمنا کپی برداری از سایرین نمی تواند راه حل پیشرفت شهرها باشد زیرا باید رویکردهایی که مناسب با شرایطشان است را توسعه دهند . چرا که دو شهر با شرایط یکسان حتی در یک کشور وجود ندارد تا چه برسد به کپی کردن از سایر کشورها صورت بگیرد .
*اینترنت اشیا (Internet of Things) یا (IOT به اختصار) به طور کلی اشاره دارد به بسیاری از اشیا و وسایل محیط پیرامون‌مان که به شبکه اینترنت متصل شده اند و می توان توسط اپلیکیشن‌های موجود در تلفن‌های هوشمند و تبلت آنها را کنترل و مدیریت کرد.