روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
شنبه ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۷ شماره ۸۵۵
***
یوسف نیکفام
نویسنده و پژوهشگر
***
بخش دوم
در شماره ۴۸۸ روزنامۀ دولت علیه ایران در صفحۀ ۵ چاپ شده در غره (اول ماه) شوال سال ۱۲۷۷ قمری چنین خبری مرتبط با چند نفر از اهالی عراق (اراک) درج شده است: «و دیگر نوشته بودند هفت نفر از اهل عراق که سه نفر مرد و چهار نفر زن بودند و اراده زیارت مکه معظمه نموده بودند در یک فرسخی سلطانیه[یکی از شهرهای زنجان] کولاک آنها را گرفته هر هفت را تلف نموده بود. بعد از چند روز اهل سلطانیه آنها را یافته دفن و اموال آنها را ضبط می نمایند تا بعد از تشخیص و تعیین به وراث آنها داده شود.»
در شماره ۴۹۵ آن جریده در صفحۀ ۳ چاپ شده در یازدهم ماه محرم سال ۱۲۷۸ قمری دربارۀ تغییرات حکومت عراق و نصرت الدوله چنین خبری درج شده است: «… چون در اول که حکومت عراق به شاهزاده نصرت الدوله مرحمت شد، حکومت ملایر و تویسرکان نیز ضمیمۀ آن مرحمت شده بود پس از آنکه حکومت دارالخلافه به معزی الیه مفوض و موکول گردید به ملاحظۀ آنکه شاید رسیدگی به امور طهران و عراق و ملایر و تویسرکان مشکل باشد و امور آنجا مختل و بی نظم شود، حکومت ملایر و تویسرکان را به عضدالدوله مرحمت فرمودند. این اوقات که حکومت دارالخلافه به شاهزاده والاتبار نایب السلطنه تفویض یافت، حکومت ملایر و تویسرکان نیز ضمیمۀ عراق به نصرت الدوله تفویض یافت و از دماوند فرمان و خلعت مرحمت شده مرخصی حاصل نمود که برای انتظام و سرکشی امور آن صفحات برود…»
در شماره ۴۹۶ در صفحۀ ۵ چاپ شده در بیستم ماه محرم همان سال دربارۀ ولایات فراهان و کزاز و سربازگیری چنین خبری آمده است: «ابوابجمعی نصرت الدوله از قراری که نوشته بودند در آن ولایت کمال نظم و امنیت حاصل است و میرزا اسدالله پیشکار آنجا نهایت مراقبت در انتظام امور آن ولایت دارد، اگرچه در سنۀ ماضیه به واسطۀ خشکسالی که در جمیع امصار و بلاد بود قیمت غلات در آن ولایت زیاد ترقی نمود، لکن این اوقات لله الحمد بسیار تنزل کرده و فراوان است. موافق کتابچه قواعد عسکریه که تازه بر حسب امر قدر قدر همایون انطباع یافته است دیوانخانۀ نظامی آنجا از وزارتخانۀ جنگ معین و مأمور گردید که سرباز آن ولایت را از روی بنچه و قرعه به قاعدۀ مقرر گرفته نظم کامل در امور افواج آنجا حاصل آید از قراری که نوشته بودند در اول وهله چون رعیت عوام درک نکرده بودند که اولیای دولت صرفه و صلاح رعیت را ملاحظه کرده در این قرار مقرر داشته اند قدری اظهار استیحاش[آزردگی] و تبری می نمودند. بعد از آنکه میرزا اسدالله پیشکار و میرزا علینقی خان سرتیپ رئیس دیوانخانه و اجزار آن رعایای چند قریه از قراء فراهان را که سربازشان در مرو اسیر و مقتول شده بود آورده کتابچه را به آنها داده و حالی نمودند و سرباز آنها را به همان قاعده از روی قرعه گرفته ستم شریکی که در اول داشتند مرفوع گردید و بعضی تعدیات که در گرفتن سرباز بر رعیت وارد می آمد دیدند موقوفست سایرین نیز از هر قریه با کمال میل و شوق و رغبت اقدام نموده آمدند و قرار سرباز خود را دادند که در مدت قلیلی سرباز آن فوج بالتمام از روی قرعه با کمال خوبی و خوشی پادار و برقرار گردیده شروع به قرار کار سایر افواج آن ولایت نمودند و آنها نیز همگی از این قرار کمال خشنودی دارند. اولیای دولت قطع دارند که ان شاءالله تعالی عماً قریب سرباز کل افواج ایران به همین قاعده برقرار شود و برای رعیت و نوکر یک نوع آسایش و نظامی خوش حاصل آید…»
