نگاه اجمالی به قانون گذرنامه در ایران/جواز عبور

چهارشنبه ۱۳ بهمن ۹۵ شماره ۵۲۰

روشنک مشتاق
وقایع استان

شاید شما هم بارها و بارها برای سفرهای زیارتی یا سیاحتی از کشور خارج شده باشید و یا شاید تصمیم گرفتید در نوروز امسال برنامه سفر به خارج از کشور را بگذارید اما باید بدانید که برای خروج از کشور داشتن گذرنامه الزامی است. قبل از اینکه اقدام به گرفتن گذرنامه کنید بهتر است اطلاعات کلی درباره گذرنامه داشته باشید.
در این شماره از وقایع استان می خواهیم نگاهی اجمالی به قانون گذرنامه داشته باشیم. گذرنامه سندی است که از طرف مأموران صلاحیتدار دولت جمهوری اسلامی ایران صادر می شود. در این قانون اجازه مسافرت اتباع ایران به خارج و یا اقامت‌در خارج و یا مسافرت از خارج به ایران داده می‌شود. اتباع ایران برای خروج از کشور و یا اقامت در خارج و یا مسافرت از خارج به ایران باید تحصیل گذرنامه نمایند. صدور گذرنامه منوط به‌ارائه اسنادی است که هویت و تابعیت ایرانی تقاضاکننده را ثابت نماید. اسناد مزبور به موجب آیین‌نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد.همچنین خروج از کشور بدون ارائه گذرنامه یا مدارک مسافرت مذکور در این قانون ممنوع است.
گذرنامه چند نوع است:
در ماده ۷ قانون گذرنامه انواع گذرنامه را به شکل زیر بررسی کرده است:
‌الف – گذرنامه سیاسی.
ب – گذرنامه خدمت (‌اعم از فردی یا جمعی.)
ج – گذرنامه عادی (‌اعم از فردی یا جمعی.)
صدور گذرنامه بر عهده چه مراکزی است:
ماده ۱۴ قانون گذرنامه می گوید: صدور گذرنامه عادی در ایران به عهده شهربانی کل کشور و در خارج از ایران با مأمورین کنسولی کشور یا مأموران سیاسی‌عهده‌دار امور کنسولی خواهد بود. مقررات مربوط به ترتیب صدور و تمدید و تجدید و اصلاح گذرنامه به موجب آیین‌نامه اجرایی این قانون تعیین‌خواهد شد.
چه افرادی می توانند گذرنامه دریافت کنند:
در ماده ۱۸ قانون گذرنامه اشاره شده که افراد زیر می توانند گذرنامه دریافت کنند.
– اشخاصی که کمتر از هجده سال تمام دارند و کسانی که تحت ولایت و یا قیمومت هستند.
– مشمولین وظیفه عمومی با اجازه کتبی اداره وظیفه عمومی.
– زنان شوهردار ولو کمتر از ۱۸ سال تمام با موافقت کتبی شوهر و در موارد اضطراری اجازه دادستان شهرستان محل درخواست گذرنامه که‌مکلف است نظر خود را اعم از قبول درخواست یا رد آن حداکثر ظرف سه روز اعلام دارد کافی است. زنانی که با شوهر خود مقیم خارج هستند و زنانی‌که شوهر خارجی اختیار کرده و به تابعیت ایرانی باقی مانده‌اند از شرط این بند مستثنی می‌باشند.
به گزارش «وقایع استان» به نقل از ایرنا سرهنگ مجید صمدی رئیس پلیس مهاجرت و گذرنامه گفت:«برای صدور گذرنامه برای دختران و پسران زیر ۱۸ سال رضایت والدین شرط است اما از آن جایی که شرایط صدور گذرنامه مستقل برای دختران بالای ۱۸ سال رضایت والدین نیست، برای خروج از کشور دیگر نیازی به اخذ مجدد رضایت والدین نیست. همچنین خانم های متاهل برای صدور گذرنامه باید رضایت همسر را ارایه دهند هر چند این افراد در زمان تجرد گذرنامه داشته باشند اما با تغییر شرایط ، گذرنامه دیگری با رضایت همسر برای آن ها صادر می شود. اکنون شرایط صدور گذرنامه به گونه ای شده است که همه افراد باید گذرنامه مستقل داشته باشند و دیگر اسامی و اطلاعات همراه در گذرنامه والدین ذکر نمی شود هر چند موضوع رضایت والدین برای فرزندان زیر ۱۸ سال در این زمینه مورد توجه قرار می گیرد.اکنون همه اعضای خانواده گذرنامه مستقل دارند حتی برای کودکان دو ساله نیز گذرنامه مستقل صادر می شود که این موضوع از الزامات بین المللی است و پلیس ایران نیز آن را رعایت می کند.»
وی افزود: «دختران و همچنین پسران مجرد می توانند گذرنامه مستقل داشته باشند البته زمانی دختران و پسران مجرد می توانند برای گرفتن بدون رضایت والدین اقدام کنند که سن آن ها ۱۸ سال تمام باشد.
سرهنگ صمدی تصریح کرد: سن دخترانی که به ۱۸ سالگی رسیده به ماه و سال محاسبه می شود البته پسرانی که به سن ۱۸ سالگی تمام رسیده باشند باید وضعیت نظام وظیفه خود را مشخص کرده تا برای صدور گذرنامه اقدام کنند.پسرانی که به سن مشمولیت نظام وظیفه رسیده اند باید از نظام وظیفه مجوز بگیرند.»
چه افرادی نمی توانند گذرنامه خارج از کشور داشته باشند؟
در ماده ۱۶ قانون گذرنامه به اشخاصی که هیچ نوع گذرنامه برای خروج از کشور داده نمی‌شود، اشاره شده است.
– کسانی که به موجب اعلام کتبی مقامات قضایی حق خروج از کشور را ندارند.
– کسانی که در خارج از ایران به سبب تکدی و یا ولگردی و یا ارتکاب سرقت و کلاهبرداری و یا به عنوان دیگر دارای سوء شهرت باشند.
– کسانی که مسافرت آنها به خارج کشور به تشخیص مقامات قضایی مخالف مصالح جمهوری اسلامی ایران باشد.
مدارک لازم جهت اخذ گذرنامه:
– حضور فیزیکی شخص متقاضی در همه گروه‌های سنی الزامی است.
– تهیه فرم و شناسه گذرنامه از دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی (پلیس+۱۰) .
– پرداخت مبالغ از طریق دستگاه کارتخوان مستقر در دفاتر
موارد مشترک میان بانوان و آقایان:
– اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی و یا تأئیدیه ثبت احوال برای کلیه متقاضیان.
– ارائه اصل آخرین گذرنامه (در صورت معتبر بودن)
– یک قطعه عکس شش در چهار جدید و رنگی با زمینه سفید و تمام رخ
– اجازه محضری برای افراد زیر ۱۸ سال از سوی پدر و یا قیم قانونی.
– افراد بالای ۱۵ سال ضمن حضور در دفتر می‌بایست شناسنامه عکسدار ارائه نمایند.
– افراد زیر ۱۵ سال ضمن حضور در دفتر می‌بایست گواهی اشتغال به تحصیل، دفترچه بیمه و یا گذرنامه عکسدار ارائه نمایند.
– بازنشستگان نظامی که ۵ سال تمام از بازنشستگی آنها نگذشته است ارائه نامه از حفا یگان مربوطه الزامی است.
– بازنشستگان نظامی که ۵ سال از بازنشستگی آنها می‌گذرد می‌بایست اصل و کپی کارت کانون بازنشستگان را ارایه دهند.
– نظامیان شاغل می‌بایست نامه موافقت حفا یگان مربوطه را ابتدا به دبیرخانه اداره گذرنامه ارایه و پس از ثبت به دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی ارایه نمایند.
موارد مربوط به بانوان:
– اجازه محضری برای بانوان متأهل از سوی همسر.
– بانوان مقیم خارج احتیاج به اجازه محضری همسر ندارند، همچنین اقامت با گذرنامه ایرانی قابل قبول است.
– بانوانی که همسر آنها فوت نموده، می‌بایست اصل گواهی فوت همسر و یا اصل شناسنامه باطل شده همسر و بانوان مطلقه می‌بایست اصل طلاق‌نامه را ارائه نمایند.
موارد مربوط به آقایان:
– ارائه اصل و کپی کارت پایان خدمت یا معافیت صرفاً هوشمند و یا موافقت‌نامه سازمان وظیفه عمومی برای مشمولین.
– کسانی که اقدام به تعویض کارت پایان خدمت یا معافیت قدیمی به هوشمند نموده‌اند، بعد از گذشت ۲۴ ساعت از درخواست تعویض، می‌توانند با ارایه برگه ثبت درخواست تعویض کارت به افسران گذرنامه مستقر در دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی، درخواست صدور یا تعویض گذرنامه دهند.
– آقایان بالای ۵۰ سال احتیاج به ارایه کارت پایان خدمت ندارند.
– آقایان دانشجو و یا دانش آموز برای خروج از کشور می‌بایست نامه از محل تحصیل خود دریافت و به سازمان وظیفه عمومی تحویل نمایند.