روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
یکشنبه ۳۰ اردی بهشت ۱۳۹۷ ندای گویا
***
وقایع استان
فرشته غلامی
***
بحران آب در ایران به مرحله هشدار رسیده است. خشکسالی، تغییر اقلیم، تخریب طبیعت و عدم مدیریت منابع آبی در ایران به جایی رسیده که کشور به گواه مختصصان حوزه محیط‌زیست، مدیریت منابع آب و اقلیم‌شناسان در وضعیت بحران آبی قرار گرفته است. کاهش میزان بارش در ایران، کاهش محسوس روان‌آب‌ها، کاهش میزان آبهای تجدید‌پذیر در کشور، سهم بالای کشاورزی در مصرف منابع آبی در کشور و تغییر اقلیم از جمله مهم‌ترین مسائلی است که تنش و بحران آبی در کشور را سبب شده است.
به جرات می توان گفت بی‌آبی، بلایی است که می تواند مهلک تر و حتی خانمان سوزتر از هر جنگی باشد. عاقبتی که معمولا همه ترجیح می دهند درباره اش حرفی نزنند اما واقعیت این است که اوضاع آبی در اکثریت مناطق ایران مساعد نیست با این وجود همین که هوا کمی رو به گرمی می گذارد از گوشه و کنار و از زبان این مسئول و آن مسئول هشدارهایی را درخصوص کم آبی و به دنبال آن خشکسالی می شنویم که بعضا برای هیچ کس خوشایند نیست. عمق فاجعه زمانی بیشتر می شود که لقب کم‌بارش‌ترین و خشک‌ترین سال آبی ایران در نیم قرن اخیر به سال ۱۳۹۷ تعلق گرفت؛ لقبی که پیش از این متعلق به سال آبی ۸۷-۸۶ بود. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد کاهش بارش‌ها، تغییرات اقلیمی و گرم شدن زمین و تداوم مصرف بی‌رویه آب در بخش‌های مختلف باعث شده تا سال ۹۷ شرایط دشوارتری از نظر کمبود منابع آبی در کشور را از سر بگذراند؛ به‌گونه‌ای که گفته می‌شود تابستان امسال ۳۳۴ شهر با جمعیت حدود ۳۵ میلیون نفر در معرض تنش آبی قرار خواهند گرفت.
اکنون هم مدیرکل دفترمطالعات پایه شرکت مدیریت منابع آب تهران گفته ۲۶ استان در تنش آبی به سر می‌برند و تابستان امسال را توامان با خاموشی عنوان کرده است.
به گزارش ندای گویا به نقل از باشگاه خبرنگاران فراز رابعی با اشاره به کاهش ۵۰ درصدی بارش در سال آبی ۹۷-۹۶ ابراز کرد: تا به امروز میزان بارش به حدود ۱۳۰ میلی متر رسیده است که در مقایسه با میانگین بارش در سال گذشته کاهش ۵۰ درصدی را به همراه داشته است.
مدیرکل دفترمطالعات پایه شرکت مدیریت منابع آب تهران بـــا اشاره به بهـــره برداری بی رویه از سفر‌ه های زیرزمینی تصریح کرد: با کاهش منابع آبی، فشار مضاعفی به سفر‌ه های زیرزمینی برای تامین آب و برداشت بی رویه بدون در نظر گرفتن تغذیه سفر‌های زیرزمینی آغاز شد.
وی ادامه داد: برداشت بیش از ظرفیت آب، از سفره‌های زیرزمینی علاوه بر کاهش منابع آن باعث فرونشست زمین می‌شود، پدیده‌ای غیر قابل بازگشت که خسارات فراوانی را برای محیط زیست به همراه دارد.
به گفته وی؛ کاهش ۷ میلیارد متر مکعبی از ذخایر سد‌ها در کشور رقم چشمگیری است که نشان از شرایط سخت در تابستان پیش رو دارد.
وی با بیان اینکه وزرات نیرو خود را برای مدیریت خشکسالی آماده کرده است، تاکید کرد: با توجه به کاهش بارش در سال آبی ۹۷-۹۶ وزرات نیرو از دی ماه سال گذشته هشدارهایی برای مدیریت و بهینه سازی الگوی مصرف داده است بطوریکه با تشکیل کارگروه سازگاری با کم آبی اقداماتی برای هماهنگی میان سایر وزارت خانه‌ها صورت گرفته است.
وضعیت آب در کشور به اندازه ای بغرنج است که حتی مشاور معاون اول رئیس‌جمهوری در امور آب، کشاورزی و محیط‌زیست هشدار می‌دهد که اگر فکری برای بحران آب نکنیم ٢۵سال دیگر، باید ۵٠میلیون ایرانی از کشور مهاجرت کنند و مهاجرت تبعات وحشتناکی دارد تا جایی که شاید چیزی به نام ایران دیگر وجود نداشته باشد.
از بحران آبی در ایران که بگذریم اما در استان مرکزی اوضاع نگران کننده تر است چرا که ۶۹ درصد استان درگیر خشکسالی است و ۵۷ درصد کمبود بارش دارد و جز اولین استان ها در زمینه کمبود بارش هاست و بیشتر آبهای موجود در استان هم صرف کشاورزی می شود.
در این بین اما مسئولین از گوشه و کنار راهکارهایی را برای بیرون رفت از این بحران ارائه می دهند به طوری که استاندار مرکزی گفته در راستای گذر از تنش آبی در استان مرکزی باید الگوی کشت محصولات کشاورزی و نحوه آبیاری متحول شود، ضمن اینکه صرفه جویی عموم مردم هم در این مسئله بسیار موثر است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان مرکزی، مهندس عزت اله آمره ای اظهار کرد: یکی از منابع تامین آب شرب مردم شهر های استان استفاده از چاه‌های دشت های استان بوده که این موضوع هماهنگ شده و امسال نیز در برنامه قرار دارد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان مرکزی بیان کرد: وضعیت منابع آبی استان رضایت‌بخش نبوده و باید حفاظت جدی از منابع موجود صورت گیرد و نیاز است تا تمام مردم نسبت به حفظ منابع آبی موجود احساس تکلیف کنند تا بتوان ماه‌ها و سال‌های آینده را مدیریت کرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مرکزی بیان کرد: با توجه به شرایط بی‌آبی کشور، منابع آبی موجود پاسخگوی بدمصرفیها نخواهد بود و نیاز است تا مردم صرفه‌جویی در مصرف را جدی بگیرند.
وی اعلام کرد: بدون هیچ مماشاتی چاه‌های غیرمجاز در استان مسدود می‌شوند تا بتوان منابع آبی زیرزمینی را به تعادل رساندو با چاه‌های مجاز استان که برداشت بیشتر از پروانه بهره‌برداری دارند نیز برخورد می‌شود تا در راستای حفاظت از منابع آبی استان گام‌های اساسی و جدی برداشته شود.
آمره ای با اشاره به اینکه اکیپ‌های گشت و بازرسی به طور شبانه‌روزی دشت‌های استان را بازرسی می‌کنند عنوان کرد: ۱۸ گروه گشت و بازرسی در راستای نظارت بر چاه‌های مجاز، جلوگیری از حفر چاه‌های غیرمجاز و برداشت شن و ماسه از رودخانه‌های استان به طور شبانه‌روز دشت‌ها را کنترل می‌کنند.
سرانه مصرف آب هر نفر در کشورهای مختلف
ایران با وجود محدودیت منابع آبی با ۱۹۰ لیتر مصرف آب شرب خانگی در روز یکی از بیشترین مصارف را در بین کشورهای مختلف دارد. متوسط مصرف آب خانگی در دنیا برای هر نفر در روز ۱۵۰ لیتر است.
این وضعیت در تهران برای هر شهروند ۲۲۰ تا ۲۷۶ لیتر برآورد شده و در بحران اخیر آبی تهران به گفته مقامات آب و فاضلاب این استان، به ۴۰۰ لیتر در روز نیز رسیده بود. طبق برآوردها هر تهرانی در روز ۸۳ لیتر آب برای حمام و ۵۰ لیتر نیز برای دستشویی استفاده می کند. همچنین ۷۷ لیتر برای ظرفشویی و ۲۲ لیتر نیز برای روشویی استفــاده می شود. بررسی وضعیت سرانه مصرف آب هر نفر در روز بین ۲۴ کشور نشان می دهد که هر آمریکایی در روز ۳۶۰ لیتر آب مصرف می کند و این میزان بیشترین مصرف در بین سایر کشورها است. کمترین میزان نیز در آلمان است که در این کشور هر نفر در روز ۱۰۷ لیتر آب مصرف می کند.
همچنین در کانادا هر نفر در روز در بخش خانگی ۳۱۰ لیتر آب مصرف می کند و این میزان در رومانی ۲۹۴ لیتر، در ژاپن ۲۴۵ لیتر، ایتالیا ۲۳۷ لیتر و در اسپانیا نیز ۲۱۰ لیتر است. میزان سرانه مصرف آب در بخش خانگی برای هر نفر در نروژ روزانه ۲۰۰ لیتر است و این وضعیت در مورد کشور یونان نیز وجود دارد.
هشدارها در زمینه بحران آب، خشکسالی و تنش آب پایانی ندارد و هر روز که می گذرد اوضاع هم بدتر می شود اما بسیاری از ما در خواب خرگوشی فرو رفته ایم و نمی دانیم ما درون بحرانیم نه در مرز بحران و برای رهایی از این بحران باید راهکارهایی ارائه شود که ذکر آنها خالی از لطف نیست؛ برقراری تعرفه یا جریمه‌های بازدارنده مصرف بیش از حد استاندارد، ایجاد و توسعه بازارهای محلی آب، الزام فعالیت‌های صنعتی به به‌روزرسانی فناوری، تدوین الگوی کشت متناسب با اقلیم مناطق مختلف کشور، بازسازی شبکه آب و فاضلاب، رعایت کلیه ملاحظات زیست محیطی، عدم انتقال بیشتر آب بین حوضه‌ای برای مصارف کشاورزی و صنعت، خرید چاه‌های کم بازده کشاورزی برای تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی.
