شنبه ۳ خرداد ۱۳۹۹ شماره ۱۲۶۸

روزنامه «وقایع استان» همواره کوشیده است با انتشار مطالبی آگاهی بخش سطح دانش مخاطبانش را بالاتر ببرد. یکی از مواردی که بسیاری با آن روزانه مواجه می شوند مباحث حقوقی و قضایی است. در ستون قانون ما بر آن شدیم تا شما را با نکات حقوقی و قضایی آشنا کنیم که ممکن است با آن روبرو شوید. هر هفته قانون را در ستون «قانون» دنبال کنید. امید است که ستون «قانون» در نهایت عاملی شود برای افزایش دانش و آگاهی حقوقی و بهره مندی از تمامی حقوق قانونی که باعث زندگی خوب و راحت تری برای شهروندان خواهد شد.

مهدی حقدوست
کارشناس ارشد رشته حقوق بین الملل و مدرس دانشگاه

نکات حقوقی کاربردی (۴۶)
ازدواج و طلاق

نکته -۱ خواستگاری- مطابق با ماده ۱۰۳۴ قانون مدنی: از هر زنی که برای ازدواج مانعی نداشته باشد، می توان خواستگاری نمود.
نکته -۲ وعده ازدواج
مطابق با ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی:
-۱قول و قرار ازدواج ایجاد رابطه و وابستگی زن و شوهری نمی کند، اگرچه تمام یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقرر گردیده، به زن پرداخت شده باشد.
-۲ زن یا مرد تا زمانی که صیغه عقد ازدواج بین آنها جاری نشده است، می تواند از پیوند زناشویی خودداری نماید.
-۳ زن یا مرد نمی تواند به هیچ وجه، طرف مقابل را مجبور به ازدواج نموده و یا به دلیل خودداری از پیوند زناشویی، خسارتی را از وی مطالبه نماید.
نکته ۳ – استرداد هدایای دوران نامزدی
مطابق با ماده ۱۰۳۷ قانون مدنی:
-۱ هر یک از نامزدها (دختر یا پسر) می تواند در صورت به هم خوردن قول و قرار پیوند زناشویی، هدایایی را که به طرف دیگر یا به پدر و مادر او، برای قول و قرار ازدواج داده است، مطالبه نماید.
-۲ اگر عین هدایا موجود نباشد، مُستَحَق قیمت هدایایی خواهد بود که بنابر عادت نگهداری می شود. مگر اینکه آن هدایا بدون تقصیر طرف دیگر تلف شده باشد.
نکته -۴ استرداد هدایا بعد از فوت یکی از نامزدها- مطابق با ماده ۱۰۳۸ قانون مدنی: در صورتیکه در اثر فوت یکی از نامزدها (دختر یا پسر) قول و قرار ازدواج به هم بخورد، قیمت هدایایی که عین آن موجود نیست، قابل مطالبه نخواهد بود.
نکته -۵ گواهی صحت و سلامت
مطابق با ماده ۱۰۴۰ قانون مدنی: هر یک از طرفین می تواند قبل از انجام پیوند زناشویی، از طرف مقابل تقاضا کند که گواهی صحت و سلامت خود را مبنی بر نداشتن بیماریهای مُسری مهم همچون: سِفلیس، سُوزاک و سِل را از پزشک اخذ و ارائه نماید.
نکته -۶ ازدواج دختر و پسر غیر رشید
مطابق با ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی: عقد ازدواج دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام شمسی با اجازه ولی قهری یعنی پدر یا جدّ پدری، و به شرط رعایت مصلحت فرزند بــا تشخیص دادگاه صــــالح می باشد.
نکته -۷ ازدواج دختر باکِرِه (دوشیزه)
مطابق با ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی:
-۱ ازدواج دختر باکِرِه (دوشیزه) اگرچه به سن بلوغ رسیده باشد، مشروط به اجازه پدر یا جدّ پدری او خواهد بود.
-۲هرگاه پدر یا جدّ پدری بدون علت موجّه از دادن اجازه ازدواج خودداری نماید، در این صورت دختر می تواند با معرفی کامل مردی که می خواهد با او ازدواج نماید و شرایط نکاح و مهری که بین آنها مقرر شده است، پس از اخذ اجازه ازدواج از دادگاه خانواده، به دفتر ازدواج مراجعه و نسبت به ثبت ازدواج اقدام نماید.
نکته -۸ازدواج دختر بدون اجازه پدر یا جدّ پدری
مطابق با ماده ۱۰۴۴ قانون مدنی: در صورتیکه پدر یا جدّ پدری در محل سکونت دختر حاضر نباشند و اجازه گرفتن از آنها نیز بنابر عادت، غیرممکن بوده و دختر نیز احتیاج به ازدواج داشته باشد، وی می تواند پس از اخذ اجازه ازدواج از دادگاه خانواده، اقدام به ازدواج نماید.
نکته -۹ممنوعیت ازدواج با خویشاوندان نَسَبی
مطابق با ماده ۱۰۴۵ قانون مدنی: ازدواج با خویشاوندان نَسَبی به شرح زیر ممنوع است، اگرچه رابطه خویشاوندی در نتیجه نزدیکی به شُبهِه یا زنا باشد:
-۱ ازدواج با پدر و پدربزرگها و ازدواج با مادر و مادربزرگها هر قدر که بالا برود.
-۲ ازدواج با فرزندان و ازدواج با فرزندانِ فرزندان (نَوِه ها و …) هر قدر که پایین برود.
-۳ ازدواج با برادر و خواهر و ازدواج با فرزندانِ آنها تا هر قدر که پایین برود.
-۴ ازدواج با عمه، عمو، خاله و دایی خود و ازدواج با عمه، عمو، خاله و دایی پدر، مادر، پدربزرگ ها و مادربزرگ ها.
نکته -۱۰ ممنوعیت ازدواج با خویشاوندان رضاعی
مطابق با ماده ۱۰۴۶ قانون مدنی:
-۱ خویشاوند رضاعی با داشتن شرایط زیر، در حکم خویشاوند نَسَبی محسوب می شود. لذا ازدواج با خویشاوندان رضاعی حرام است:
اولاً- شیر زن از نوزاد مشروع حاصل شده باشد.
ثانیاً- شیر مستقیماً از پستان مکیده شده باشد.
ثالثاً- طفل لااقل یک شبانه روز و یا ۱۵ دفعه متوالی یعنی ۱۵ دفعه پشت سَرِهم، شیر کامل خورده باشد، بدون اینکه در بین آنها غذای دیگر یا شیر زن دیگری را بخورد.
رابعاً- شیر خوردن طفل قبل از تمام شدن ۲ سال از تولد او باشد.
خامساً- مقدار شیری که طفل خورده است از یک زن و از یک شوهر باشد.
-۲ بنابراین اگر طفل در شبانه روز مقداری از شیر یک زن و مقداری از شیر زن دیگری را بخورد موجب حُرمَت نمی شود، حتی اگر شوهر آن دو زن، یکی باشد.
-۳ همچنین اگر یک زن، یک دختر و یک پسر رضاعی داشته باشد، که هر یک را از شیر مُتَعَلِّق به شوهر دیگری شیر داده باشد، آن پسر و یا آن دختر، برادر و خواهر رضاعی نبوده و ازدواج بین آنها ممنوع نیست.
نکته -۱۱ ممنوعیت ازدواج به دلیل رابطه دامادی
مطابق با ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی: ازدواج بین اشخاص زیر به دلیل وجود رابطه دامادی یعنی رابطه خویشاوندی سَبَبی، بطور دائمی ممنوع است:
-۱ بین مرد با مادر زن و بین مرد با مادربزرگهای زن او، از هر درجه که باشد اعم از نَسَبی و رضاعی.
-۲ بین مرد و زنی که سابقاً زن پدر، و یا زن یکی از پدربزرگ ها، و یا زن پسر، و یا زن یکی از فرزندزادگان او بوده است، هر چند از خویشاوندان رضاعی باشد.
-۳ بین مرد با بانوان فرزندانِ زن از هر درجه که باشد، حتی اگر از نوع رضاعی باشند، مشروط بر اینکه بین زن و شوهر رابطه زناشویی برقرار شده باشد.
نکته -۱۲ ممنوعیت ازدواج همزمان با دو خواهر
مطابق با ماده ۱۰۴۸ قانون مدنی: ازدواج همزمان با دو خواهر ممنوع است، حتی اگر به عقد مُنقَطِع یعنی بصورت ازدواج موقت باشد.
نکته -۱۳ ازدواج با دختر خواهر زن و برادر زن
مطابق با ماده ۱۰۴۹ قـــانون مـدنی: هیچ کس نمی تواند دختر برادر زن و یا دختر خواهر زن خود را بگیرد، مگر با اجازه زن خود.
منبع: کتاب «مجموعه نکات حقوقی کاربردی»- تألیف: مهدی حقدوست کارشناس ارشد رشته حقوق بین الملل و مدرس دانشگاه- ناشر: انتشارات جنگل.
افزایش دانش و آگاهی حقوقی، مساوی است با: -۱ بهره مندی از تمامی حقوق قانونی، ۲- زندگی خوب و راحت.
ادامه دارد …