ریزگزدها جزء تفکیک ناپذیر زندگی مردم

چهارشنبه ۹  تیر ۹۵   شماره ۹۵

سیاوش آقاخانی

مدیرعامل خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی

بحث آلودگی هوا و پدیده ریزگردها در سال های اخیر به فصلی تفکیک ناپذیر از زندگی مردم اراک و بسیاری متاطق دیگر کشور تبدیل شده و متاسفانه در تابستان ها مساله ریزکردها حاد می شود و در زمستان پدیده وارونگی دما و این تکرار عوامل خطر، گویی موضوعی عادی در جامعه شده است. حساسیت ها در حوزه پدیده ریزگردها برای مسئولان کم است در حالیکه مسائلی از این دست ریشه در معضلات اجتماعی و حتی امنیتی دارد و در مطالعه ای که در عوامل رخداد بهار عربی انجام گرفته، تغییرات اقلیمی، خشکسالی و بحران ریزگردها به عنوان ریشه های آن شناسایی شده است پس مقوله آلایندگی بااهمیت است و حساسیت ها نباید از آن برداشته شود. پدیده ریزگردها معادله ای چند مجهولی است و لازم است برای مهار آن برنامه بین بخشی و بین المللی ذاشته باشیم که در حال حاضر جای ان در راهبردهای کشور خالی است. صحبت از ریزگردها تنها حجم و غلظت آن ها نیست بلکه شناخت ترکیبات آن ها نیز اهمیت زیادی دارد و اگر ماهیت این آلاینده را به درستی ندانیم طیفی از بیماری ها در اینده برای مردم در راه است ، چرا که هر ترکیب شیمیایی موجود در ریزگرد اثرگذاری متفاوتی بر سلامت دارد و نوع آسیب آن بر گیاه و جانور و انسان متفاوت است. زوال جنگل های غرب و بروز آفت چوب خوار از مسائلی است که در سال های اخیر و با تشدید مساله ریزگردها ایجاد شده است پس باید همه جنبه ها در این خصوص دیده شود. اندازه ریزگردها نیز اهمیت زیادی دارد چرا که ذرات معلق کمتر از دو نیم میکرون خطری جدی است و بدن انسان هیچ عامل تدافعی در مبارزه با آن ندارد.
ریزگردها تنها از کانون های فرسایش بادی ایجاد نمی شوند بلکه بسیاری از صنایع و فعالیت های عمرانی و معدنی نیز عامل آن هستند. اگر روزهای آلاینده کلانشهرها با استانداردهای روز اروپا و بهداشت جهانی باشد میزان ایان آلوده در برخی موارد تا ۲۲۰ روز در سال هم افزایش می یابد و این شرایط لزوم برنامه های زیست محیطی هدفمند و جامع را دوچندان کرده و از مراجع تصمیم ساز زیست محیطی کشور نیز درخواست می شود برای تغییر استانداردهای سنجش آلودگی اقدام کنند.
سیاست دولت در حوزه آلایندگی هوا باید از مقابله ای بیرون بیاید با برگزاری نشست و صدور مصوبه نمی توان آلودگی هوا را مدیریت کرد، باید سیاست های پیشگیرانه برجسته شود و برای ان برنامه جامع و عملیاتی تعریف شود که تکالیف هر بخش به وضوح و شفافیت در آن بیان شده باشد.
مدیریت ریزگردها چتر همکاری فرامرزی را می طلبد در این حوزه ضعف وجود دارد و برخی کانون های ریزگرد در عراق که در اشغال داعش نیست را باید با حساسیت و جدیت برای مهار آسیب شان وارد عمل شد.
برای کشور عربستان نیاز است که برنامه اقدامات حقوقی بین المللی در تخریب اکوسیستمی داشته باشیم.
برنامه مدیریت داخلی مهار ریزگردها نیز هنوز خلاء اساسی دارد و اعتبارات قدرتمندی برای آن تعریف نشده است از سوی دیگر برنامه ریزی اصولی نیز ضعیف است، در حوزه مطالعات هنوز نمی دانیم که چقدر ریزگرد با چه ماهیتی در کمین ماست و باید کار سنجش ماهواره ای را تقویت کرد و میزان و دامنه بحران در تهدید ریزگرد داخلی و خارجی را به درستی و علمی شناخت و برای آن اقدام نمود.: آموزش ها برای مقابله با ریزگردها برای مردم ضعیف است و دستورالعمل های قانونی موجود در زمان وضعیف ناسالم هوا به درستی در کلانشهرها انجام نمی شود، به شدت در حوزه فرهنگ سازی مقابله با ریزگرد مشکل داریم و این نشان می دهد که با همه اقداماتی که انجام شده مشکلات اساسی پابرجاست.