اقتصاد مقاومتی؛ دولتی یا مردمی؟

سه شنبه ۵ دی ۱۳۹۶   شماره ۷۵۱

مهدی مسعودی آشتیانی. عضو شورای شهر آشتیان

در فضای بحثهای لایحه بودجه ۹۷ برخی از فعالان حوزه اقتصاد مقاومتی دچار نوعی یاس و دلسردی شدند و حتی عنوان نموده اند که به دولت امیدی نیست و باید بدنبال اقدامات مردمی باشیم. صرف نظر از درستی یا نادرستی این تلقی از دولت، این سوال جدی وجود دارد که آیا می توان تنها با حرکت های مردمی به اهداف اقتصاد مقاومتی دست یافت؟ هرچند مردمی بودن یکی از مولفه های محوری اقتصاد مقاومتی است، بسیج مردم در چارچوب اهداف اقتصاد مقاومتی نیازمند اصلاحات ساختاری است که بدون مداخله دولت امکان پذیر نیست. به طور نمونه، ایجاد شفافیت اقتصادی، اصلاح نظام بانکی،مالیاتی و گمــرکی، جهت دهی برنامه های توسعه، اصلاح نظام آموزشی و مانند آن اصلاحاتی حاکمیتی است که به دولت بـر می گردد. اگر اصلاحات مزبور شکل نگیرد، حرکات مردمی عقیم می ماند. فرض کنید که ما مشاغل خانگی را تحریک کردیم و مثلا جمع زیادی را تشویق کردیم که به پرورش قارچ یا بلدرچین بپردازند، ولی اگر دولت برنامه مشخص برای مقابله با واردات بی رویه و قاچاق و توسعه صادرات نداشته باشد، محصولات تــولیدی روی دست تــولیدکنندگان می ماند و عملا سرخوردگی ها بیشتر می شود. به نظر می رسد که اقتصاد مقاومتی هم اکنون به گفتمانی عمومی تبدیل شده است، هرچند در عمل اقدامی جدی در مورد آن صورت نگرفته است، همین غنیمت است که همه از این کلیدواژه استفاده می کنند ؛حتی مخالفانش هم ادعایشان را در چارچوب اقتصاد مقاومتی عرضه می کنند. علیرغم اختلاف نظرها در مورد چگونگی اجرا، به نظر می رسد که دیدگاه های بدبینانه نسبت به دولت نه خیلی صحیح است و نه اظهار آن خیلی به صلاح است. کاری که ما باید بکنیم این است که به سمت تولید ادبیات علمی اقتصاد مقاومتی برویم و دستورالعمل های اجرایی مشخص برای دستیابی به اهداف آن تدوین کنیم. باید این را قبول کنیم که دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی بدون همکاری دولت و مردم میسر نیست، پس باید بدنبال این بود که وفاق عمومی در این زمینه ایجاد کنیم.