«وقایع استان» گزارش می دهد؛ منازل حاشیه شهر اراک سند دار می شوند؟/برگه های امید

یکشنبه ۲۰ خرداد ۱۳۹۷ شماره ۸۵۸
***
وقایع استان
سمیه انصاری فر
***
حاشیه نشینی سال هاست که یکی از معضلات و آسیب های اجتماعی بـه شمار می آید و علی رغم تلاش ها همچنان شاهد افزایش و گسترش آن هستیم. مهاجرت، نبود مسکن، بیکاری و اشتغال کاذب از علل اصلی رشد ناموزون شهری و افزایش مناطق حاشیه نشین است. از آن جاییکه کشور ما نیز به طور ویژه در زمینه هایی چون اشتغال زایی و ایجاد فرصت های شغلی دچار مشکل است، پس عده زیادی از مهاجرین رو به شغل های کاذب و بدون امنیت آورده و چون ضعف و ناتوانی مالی به آن ها اجازه حضور در خودِ شهر را نمی دهد، در حاشیه شهرها مستقــر می شوند و پدیده حاشیه نشینی را رقم می زنند. در کشور ما نزدیک به ۹۰۰ منطقه حاشیه نشین وجود دارد و نزدیک به ۳۵ درصد از جمعیت کشور عددی در حدود ۱۱ میلیون نفر در این مناطق زندگی می کنند.
از آنجایی که نزدیک به ۸۰ درصد ساکنین این مناطق را مهاجران و حتی اتبـــاع خــارجی تشکیل می دهند طبیعی است که این مناطق نسبت به سایر مناطق شهری دارای تنوع و حضور فرهنگ ها و اقوام مختلف باشد که این تشتت در کنار نبود امکانات ناخواسته بستر مناسب تری برای افزایش جرم و بزه فراهم می کند، بنابراین توجه به این موضوع و ایجاد شرایطی برای توسعه متوازن و تحقق امنیت، عدالت اجتماعی و حقوق شهروندی در سکونت گاه هایی از این دست باید در اولویت قرار گیرد. بر اساس تحقیق بانک جهانی علت اصلی مهاجرت به کلان شهرها و گسترش حاشیه نشینی به ترتیب اهمیت؛ اول فرصت شغلی، دوم کسب درآمد بیشتر و سوم تسهیلات و امکانات است. بنابراین بحث مسکن دیگر در اولــویت قــرار نمی گیرد. در واقع مهاجرین برای کسب شغل، درآمد بیشتر و امکانات بیشتر مهاجرت می کنند و در نگاه اولیه خود کیفیت مسکن و مکان زندگی در اولویت آن ها قرار ندارد. بنابراین چنانچه فرصت های شغلی، درآمد و امکانات بصورت عادلانه در همه جای کشور توزیع شود جلوی مهاجرت بی رویه که به حاشیه نشینی منجر شده، تا حد زیادی گرفته می شود.
در استان مرکزی نیز حاشیه نشینی یک آسیب اجتماعی اولویت دار و نگران کننده به شمار می رود. شهرهای اراک و ساوه به دلیل صنعتی بودن و فراهم بودن فرصت های شغلی نسبت به سایر شهرهای استان اولین و دومین مرکز جمعیتی استان هستند و بیشتر مهاجرت ها از روستاها و شهرهای دیگر به آن ها است و همین باعث شده تا بیش از یک چهارم جمعیت این شهرستان ها حاشیه نشین باشند. در اراک نزدیک به ۱۵۰ هزار نفر در حاشیه شهرها زندگی می کنند و همین باعث ایجاد چالش هایی هم برای مرکز استان و هم ساکنین این مناطق شده است. در شهر اراک پنج محله حاشیه نشین و کم برخوردار وجود دارد.
آنچه در این مناطق به طور بارز وجود دارد کمبود امکانات در عرصه های مختلف چون ورزشی، بهداشتی و خدماتی است. اما نکته دیگری که به غیر از این مسائل باید به آن پرداخت وضعیت خانه های این مناطق است.
بیشتر خانه های این محله ها به طور غیر اصولی ساخته شده اند و معابر و گذرهای آن به صورت غیر استاندارد است. همین باعث شده تا ساخت و سازهای این مناطق بدون هیچ نظارتی بر نحوه احداث و اغلب شبانه و فاقد اصول مهندسی ساختمانی انجام شده است. بنابراین خطراتی چون زلزله و طوفان ساکنین این خانه ها را تهدید می کند بنابراین مقاوم سازی از مهمترین اقداماتی است که باید در این مناطق در کنار سایر خدمات و امکانات مورد توجه قرار بگیرد. اما همانطور که گفته شد چون منازل این مناطق به طور غیرقانونی ساخته شده اند فاقد سند هستند این هم ارزش ملکی آن ها را پایین آورده است و هم شرایط را برای استفاده از تسهیلات و دریافت برخی خدمات مختل کرده است.
بدون شک برای استفاده از تسهیلات نوسازی و دریافت برخی خدمات شهری باید این خانه ها سنددار شوند مسئله ای که اقداماتی در خصوص آن در اراک در حال انجام است. هرچند چالش هایی نیز در این مسیر وجود دارد عدم آگاهی مردم از اهمیت این مسئله و هزینه دار بودن آن مردم را نسبت به آن بی میل کرده از طرفی تعلل ارگان های متولی این امر نیز در این راستا بی تاثیر نبوده است.
در جلسه ای که به تازگی در این خصوص برگزار شد مسئله سنددار شدن خانه های یکی از مناطق حاشیه اراک مورد بررسی قرار گرفت. به‌گزارش وقایع استان به نقل از تسنیم، مدیرکل دفترامور فنی استانداری مرکزی در این باره گفت: اراضی و املاک حاشیه شهر اراک سنددار می‌شود. حمیدرضا نوازنی با اشاره به اهمیت صدور اسناد منازل مسکونی در حاشیه شهر و خروج از وضعیت بلاتکلیفی درراستای احیای بافت فرسوده اظهار داشت: سال گذشته جلساتی با هدف صدور اسناد مالکیتی منازل مسکونی کوی امام علی(ع) به شکل پیوسته با حضور مسئولان شهرداری، راه و شهرسازی، ثبت اسناد و دیگر دستگاه‌های ذی‌ربط برگزار شد که تاکنون نتیجه مورد نظر را در پی نداشته است.
وی افزود: اسناد مالکیتی موانعی را در منطقه ایجاد کرده، در منطقه ۱۴ هزار منزل مسکونی وجود دارد که باید ساماندهی و سند دار شوند.
مدیرکل دفتر امور فنی استانداری مرکزی تصریح کرد: این منطقه و تعداد واحد مسکونی موجود تاکنون یک سند کلی به نام دولت دارند که درصدد هستیم همه منازل به شکل جداگانه سند تک‌برگ تفکیکی دریافت کنند.
نوازنی بیان کرد: انتظار می‌رود با رفع موانع صدور اسناد مالکیت، روند و امکانات لازم درراستای احیای بافت فرسوده مهیا شود. مدیرکل دفتر امور فنی استانداری مرکزی خاطرنشان کرد: تسریع در روند صدور سند مالکیت به نفع مالکان بوده و پس از اجرای آن مالکان می‌توانند از امتیازات و تسهیلات برای احیای منازل خود در قالب بافت فرسوده بهره‌مند شوند.
سید مهدی مقدسی نیز با اشاره به جمعیت قابل توجه موجود در منطقه کوی امام علی(ع) اظهار داشت: منطقه کوی امام علی(ع) بسیار وسیع بوده و جمعیت زیادی را در خود دارد، بنابراین ساماندهی و احیای این منطقه با به روزرسانی از اولویت‌های شهری در کلانشهر اراک است.
نماینده مردم اراک، خنداب و کمیجان در مجلس شورای اسلامی افزود: از سال‌ها قبل مردم درراستای مالکیت منازل دغدغه داشته‌اند ولی تا سال ۹۶ هیچ سند مالکیتی برای آنان صادر نشده است.
وی تصریح کرد: از بهمن‌ماه سال گذشته کمیته‌ای با حضور شهرداری، مدیریت فنی استانداری، مسئولان ثبت، راه و شهرسازی و همچنین نمایندگان مردم در منطقه تشکیل شده که تلاش دارد ۱۴ هزار واحد موجود در منطقه را سنددار کند.
مقدسی بیان کرد: اما متاسفانه با وجود تشکیل جلسات متعدد تاکنون هیچ سندی به نام مالکان صادر نشده، ناهماهنگی در دستگاه‌ها عملکرد را هدر داده و اهداف به نتیجه مورد نظر نمی‌رسند، دستگاه‌ها باید از اگر و شاید دور شده و در پروژه‌ها به شکل ضرب‌العجلی عمل کند.
وی عنوان کرد: مردم تا به حال برای سند مالکیت خود علاقه‌ای نشان نداده و رغبتی برای صدور سند ندارند، یکی از دلایل عدم تمایل، نداشتن هزینه پرداخت برای صدور سند از سوی مالکان است.
نماینده مردم اراک، خنداب و کمیجان در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: سند مالکیت هزینه‌ای قانونی و مشخص دارد و با توجه به این که بیشتر جمعیت ساکن در منطقه مذکور وضعیت اقتصادی مناسبی ندارند نیاز است که در این زمینه کمیته‌ای مبنی بر حمایت مالی تشکیل شود.
مقدسی ادامه داد: افرادی که تحت پوشش سازمان بهزیستی و یا کمیته‌ امداد امام خمینی(ره) هستند به شکل ویژه‌ای با ساز و کار مناسب در بسته حمایتی قرار گیرند.مهدی زندیه‌وکیلی نیز با اشاره به عدم سرعت در اجرای صدور سند مالکیت برای منازل منطقه کوی امام علی(ع) اظهار داشت: متاسفانه ساکنان مناطق حاشیه شهرهای استان به سبب عدم آگاهی از مفاد اصلاحی قانون ثبت اسناد و املاک برای اخذ سند خانه‌های خود اقدام نکرده‌اند.
معاون عمرانی استاندار مرکزی افزود: از سویی نبود سند مالکیت مشکلاتی را برای احیای بافت فرسوده در این مناطق ایجاد کرده است.
وی تصریح کرد: نوسازی خانه‌ها با مشکل مواجه هستند و موضوع مهم این است که خانه‌های احداثی در مناطق حاشیه‌ای از نظر مهندسی و استحکام بنا مشکل دارند و برای برطرف کردن معضل اسناد مالکیت و مقاوم‌سازی منازل همچنان در دستور کار قرار دارد.
زندیه‌ وکیلی بیان کرد: عدم وجود سند مالکیت سبب شده که مالکان منطقه، تسهیلاتی اعم از اخذ پروانه ساختمانی، انشعابات آب، برق و گاز، اخذ تسهیلات بانکی و نوسازی منازل خود را نداشته باشند که این موضوع به مرور زمان مشکلات بیشتری را در بافت فرسوده به دنبال دارد.
وی عنوان کرد: از آنجایی که دولت بر روی پلاک‌های کلی اراضی دارای سند بوده و امکان واگذاری پلاک‌های فرعی و تحت تصرف افراد میسر نبود، بنابراین لازم بود ابتدا سند املاک تحت تصرف به نام دولت صادر و سپس به نام تک تک افراد انتقال یابد، برهمین اساس تمامی تلاش ما متمرکز شد بر این که سندهای اراضی به نام دولت صادر شود و این مهم بالاخره در نخستین روزهای کاری سال ۹۷ انجام شد و تعداد ۶ فقره سند برای ۶ پلاک تحت تصرف به صورت پایلوت صادر شد.
معاون عمرانی استاندار مرکزی خاطرنشان کرد: مسئولان به تنهایی نمی‌توانند برای ساکنان پرونده تشکیل دهند و مردم باید خودشان متقاضی صدور سند شوند که این امر با اطلاع رسانی و دادن امتیازات ویژه از طریق کارگزار میسر می‌شود، کارگزاران منتخب باید مدارک موجود مالکیت افراد را جمع‌آوری و همه روند تشکیل پرونده مانند تعیین هویت، قیمت‌گذاری و غیره را بر عهده داشته باشند.
زندیه وکیلی ادامه داد: صدور سند برای ۱۴ هزار واحد مسکونی مستلزم زمان زیادی است که باید برای تسریع در روند تقاضای مالکان و ابتدا از واجدان شرایط و متقاضیان داوطلب آغاز کنیم که به مرور زمان مالکان دیگر هم ترغیب و تشویق به تقاضای سند مالکیت خود شوند.وی تصریح کرد: کارگزاران باید در محل مذکور مستقر بوده و به درب خانه‌ها مراجعه کنند، هر تعداد سندی که صادر شود و تسهیلات را دریافت کند اشتیاق باقی مردم هم در این زمینه افزایش پیدا می‌کند.
معاون عمرانی استاندار مرکزی بیان کرد: با توجه به فراهم شدن این امکان انتظار می‌رود، ساکنان کوی امام علی(ع) علاوه‌ بر استقبال از فراخوان اعلامی، نسبت به همکاری با متصدیان امور درراستای سنددار کردن اراضی تحت سکونت خود اقدام کنند.
بی شک سنددار کردن منازل حاشیه ای شهر باعث افزایش امنیت و امید بین مردم آن حواشی خواهد شد.