اظهارات متناقض درباره رفع تحریم ها همچنان ادامه دارد/تهِ تحریم ها هنوز درنیامده است

دوشنبه ۳۱ خرداد ۹۵    شماره ۳۴۹

با گذشت مدتها از چشم انتظاری مردم از پرونده برجام واقعا هنوز تکلیف این قضیه بر بسیاری مشخص نیست بسیاری برجام را یک شکست مفتضحانه میدانند و یک ترکمنچای دیگر و عده ای برجام را یک پیروزی بر صدام زمان میدانند و در این بین تکلیف مردم واقعا مشخص نیست ما در این شماره فقط به بررسی آخرین نظرات دوتن از مقامات ارشد دو کشور ایران و آمریکا در این قضیه می پردازیم .
اکبر ترکان مشاور رئیس جمهور در یکی از آخرین مصاحبه هایش در ارتباط با برجام گفت که بازگشت تحریم‌های شورای امنیت و سازمان ملل امکانپذیر نیست و دولت‌های آینده آمریکا نمی‌توانند ضد ایران قطعنامه‌ای را در شورای امنیت به تصویب برسانند.
ترکان در خصوص مخالفت برخی در ایران با توافق هسته‌ای هم خاطر نشان کرد: ما انتظار برخی از انتقادها را داشتیم. اکنون اقلیتی با این موضوع مخالفت دارند که از مخالفان سیاسی دولت هستند و به این سیاست خود ادامه خواهند داد.
مشاور رئیس جمهور در مورد حضور ایران در عراق گفت: ما اعلام کردیم که نمی‌توانیم داعش را در نزدیکی مرزهای غربی خود بپذیریم. چگونه می‌توان حضور نظامی آمریکا در عراق را توجیه کرد؟ ما به درخواست دولت عراق در این کشور حضور یافته‌ایم.او در ادامه درباره سوریه و «بشار اسد،» رئیس جمهور این کشور، گفت: باید زمینه برای برگزاری انتخابات در سوریه فراهم شود. اکنون این زمینه وجود ندارد. زمانی که انتخابات برگزار شد، همه باید به نتیجه آن احترام بگذارند. ما نمی‌خواهیم موضوعی را بر ملت سوریه تحمیل کنیم. بنابراین از نظر ایشان هرگونه بازگشت تحریم ها غیره ممکن است .درهمین ارتباط جان اسمیت، سرپرست اداره کنترل دارایی‌های خارجی در وزارت خزانه‌داری آمریکا در سخنانی در نشست اندیشکده شورای آتلانتیک با عنوان پیشرفت و مشکلات رفع تحریم‌های ایران، به بررسی مسائل مربوط به شرایط تجارت با ایران در دوران پسابرجام و مشکلات پیش‌روی اشخاص و شرکت‌ها برای تعامل با ایران در این شرایط پرداخته است که تامل در این باره ما را بیش از پیش به مشخص کردن حقیقت یاری می رساند.
اسمیت با اشاره به این‌که شرکت‌های خارجی که می‌خواهند با ایران تجارت کنند، برای این کار به موضاعات مختلفی توجه می‌کنند، گفت: تحریم‌های ایران یکی از این موضوعات است. شرکت‌های بزرگ یا بانک‌ها وقتی می‌خواهند در ایران فعالیت کنند باید به ریسک فعالیت در این کشور توجه داشته باشند. آن‌ها باید ببینند که آیا در معرض تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا یا کشورهای دیگر قرار می‌گیرند. درعین حال، باید اطمینان یابند که با چه شرکت ایرانی تعامل دارند و این تعامل به چه صورت است. آن‌ها باید بررسی کنند که آیا این شرکت‌های ایرانی مطابق استانداردهای بین‌المللی در زمینه شفافیت و پاسخگویی جهانی عمل می‌کنند.
او ادامه داد: آن‌ها باید بدانند که وقتی می‌خواهند با شرکتی تعامل داشته باشند که در فهرست سیاه قرار دارد، کارشان چه پیامدهایی دارد. بنابراین، مساله تحریم‌ها فقط بخشی از مسائل مربوط به فعالیت شرکت‌های خارجی در ایران است. ما نیز کار خودمان را انجام می‌دهیم، به کشورهای مختلف جهان می‌رویم و توضیح می‌دهیم که قوانین تحریم‌ها به چه صورتی است. دولت‌هایی که شرکت‌های کشورهای‌شان خواهان فعالیت در ایران هستند، در این زمینه منافع دارند و از این‌رو لازم است که به آن‌ها اطلاع‌رسانی کنیم و بتوانیم به تمام پرسش‌های آ‌ن‌ها پاسخ بدهیم.
اسمیت تاکید کرد که دولت ایران نیز باید در این زمینه نقش خودش را ایفا کند. این کشور باید شفافیت را در بخش‌های اقتصادی افزایش دهد.
وی درباره امکانات مالی شرکت‌های خارجی برای فعالیت در ایران تصریح کرد: شرکت‌هایی که مجاز هستند در ایران سرمایه‌گذاری کنند و با این کشور روابط تجاری داشته باشند اعم از این که آمریکایی باشند یا غیرآمریکایی، می‌توانند از طریق منابع مختلف، منابع مالی خودشان را تامین کنند. برخی از این منابع، دولتی هستند. در مجموع باید بگویم که می‌توان مجوز تعامل این بانک‌ها را با ایران داد، اعم از این که بانک‌های دولتی باشند یا بانک‌ها و موسسات مالی خصوصی که حاضرند ریسک ورود به این عرصه را بپذیرند.
این مقام وزارت خزانه‌داری آمریکا در ادامه با بیان این‌که همکاری نزدیکی میان آمریکا و اروپا در دوران پس از برجام وجود دارد، گفت: از زمان اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و به‌ویژه در هفته‌های اخیر، انتقادهایی از عملکرد ما مطرح شده است. اکنون می‌خواهم به برخی از این انتقادات بپردازم و این که اداره کنترل دارایی‌های خارجی در وزارت خزانه‌داری در این زمینه چه نظری دارد.
او ادامه داد: یک انتقادی که شنیده‌ام این است که تحریم‌های باقیمانده واشنگتن علیه ایران بسیار پیچیده‌تر از آن است که قابل درک باشد. اما من مخالف هستم که تحریم‌های مربوط به اتباع غیرآمریکایی‌، بسیار پیچیده است. همان‌طور که بارها گفته‌ام اگر فردی تبعه غیرآمریکایی باشد، هنگام تعامل اقتصادی با ایران باید فقط به دو نکته توجه داشته باشد؛ اول این که با اشخاص ایرانی که هم‌چنان مشمول تحریم‌های ما هستند، معامله نکند. درک این مساله چندان دشوار نیست. بسیاری از نهادها و اشخاصی که مشمول این تحریم‌ها هستند، تحریم‌های اتحادیه اروپا و شریکان دیگر ما نیز آن‌ها را شامل می‌شود.
اسمیت هم‌چنین بیان کرد: نکته دیگر این که این افراد و شرکت‌های غیرآمریکایی وقتی می‌خواهند با ایران روابط تجاری داشته باشند نباید با اتباع آمریکایی و شبکه مالی آمریکا رابطه داشته باشند. این‌ها قوانین کلی برای اتباع و شرکت‌هایی غیرآمریکایی است که خواهان روابط تجاری با ایران هستند. بنابراین قبول ندارم که قوانین آمریکا در این زمینه بسیار پیچیده و غیرقابل درک است.
اسمیت در ادامه درباره سه موضوع کلی که موجب نگرانی شرکت‌ها و اشخاص در امور مربوط به برجام می‌شود، تصریح کرد: نگرانی اول آن‌ها این است که وقتی یک شرکت غیرآمریکایی می‌خواهد از شبکه مالی آمریکا یا یک شخص آمریکایی برای کسب و کار خود استفاده کند به اداره کنترل دارایی‌های خارجی مراجعه می‌کند و می‌خواهد که آن‌ها را مستثنی کنیم، چرا که می‌‌گویند دلایل موجهی برای استفاده از شبکه مالی آمریکا یا اتباع آمریکایی دارند. پاسخ کلی ما به این درخواست، منفی است. این مقام آمریکایی افزود: تحریم‌های اولیه واشنگتن هم‌چنان به قوت خود باقی است. این نیز بخشی از برجام است. بنابراین، مساله این نیست که اداره کنترل دارایی‌های خارجی به اندازه کافی راهنمایی‌ نمی‌کند یا شفاف نیست، بلکه مساله این است که این شرکت‌ها از رهنمودها یا اطلاعاتی که ما ارائه می‌کنیم خوش‌شان نمی‌آید، همان‌طور که در بسیاری از موارد شاهد بوده‌ایم.
او گفت: مورد دیگر ، مربوط به مواقعی است که اشخاص یا شرکت‌های غیرآمریکایی، کارکنان آمریکایی دارند که به ویژه درباره شرکت‌های چند ملیتی مصداق دارد. این اشخاص یا شرکت‌ها می‌خواهند بدانند که با کارکنان آمریکایی خود چه کنند و این که آیا این کارکنان آمریکایی در روند کاری‌شان مشارکت داشته باشد یا نه؟ پاسخ ما همان‌طور که در چند دهه گذشته برقرار بوده این است که شرکت‌های غیرآمریکایی طرف قرارداد با کشورهای مشمول تحریم از جمله کوبا، ایران، سودان و سوریه باید کارکنان آمریکایی خود را کنار بگذارند حتی اگر از مدیران ارشدشان باشند. این نیز قاعده‌ای جدید نیست.
وی نگرانی دیگر این شرکت‌ها را مربوط به شفافیت وزارت خزانه‌داری در این زمینه دانست و گفت: نگرانی آن‌ها به این نکته ارتباط دارد که اداره کنترل دارایی‌های خارجی از شرکت‌های اروپایی و دیگر شرکت‌هایی که می‌خواهند در ایران فعالیت داشته باشند، چه انتظاراتی دارد. پاسخ ما در این زمینه در دو وجه مطرح می‌شود؛ اول این که نباید اداره کنترل دارایی‌های خارجی به علت نبود شفافیت در برخی فعالیت‌های ایران پاسخگو باشد. افرادی که فعالیت شرکتی دارند باید پاسخگویی طرف مقابل ایرانی و مستندات آن را خواستار باشند به ویژه وقتی که با دولت ایران تعامل دارند. دوم این که بسیاری از افراد و شرکت‌های باقیمانده در فهرست تحریم‌های ما، شامل تحریم‌های اتحادیه اروپا و کشورهای دیگر نیز می‌شوند. ما به شرکت‌های ثالث می‌گوییم که به نهادهای نظارتی کشورهای خودشان مراجعه کنند و ببینند آن‌ها چه انتظاراتی دارند و چگونه می‌توانند رضایت کشور خودشان را جلب کنند و به گونه‌ای رفتار کنند که مطابق با برنامه تحریم‌های کشور خودشان باشد.
سرپرست اداره کنترل دارایی‌های خارجی خزانه‌داری آمریکا با بیان این‌که آخرین انتقاد مطرح شده این است که می‌گویند ایران از مزایای برجام بهره نمی‌برد، گفت: در پاسخ می‌گویم این سخن نیز درست نیست زیرا می‌بینیم که ایران فواید بسیاری را از خود این توافق به دست آورده است، همان‌طور که دستگاه‌های ایرانی خود اعلام کرده‌اند. البته من اذعان می‌کنم که برخی از شرکت‌های غیرآمریکایی می‌گویند باوجود رفع تحریم‌ها نمی‌خواهند با ایران روابط تجاری داشته باشند و این مساله نیز دلایل مختلف دارد، ازجمله خطرات مرتبط به تحریم‌های باقیمانده.
با بررسی نظرات مشاور رئیس جمهور و سرپرست اداره کنترل دارایی‌های خارجی خزانه‌داری آمریکا متوجه میشویم که طرف ایرانی با این برداشت که قضیه تمام شده است و همه چیز پیروزمندانه خاتمه پیدا کرده است همه چیز را تمام شده می داند و به یک اعتماد کاملی به طرف مقابل اتکا کرده است ولی طرف آمریکا با یک بررسی دقیق با این که نشان میدهد هنوز چیزی به نتیجه نرسیده است و با بررسی دقیق انتقادات و پاسخ گویی به تمام ایرادات مخالفان داخلی و خارجی و صحبت از وضعیت برتر میخواهند نشان دهد در صورت نبود هرگونه شفافیت و یا همکاری نکردن تحریم ها توان بازگشت دارند و با اینکه در یک ساختار مشخص نشان می دهد که همه چیز با نظارت آمریکا باید انجام شود نتیجه میگیرد که ایران هم از رفع تحریم ها بهره می برد.