نگاهی به نتایج سرشماری نفوس و مسکن در سال ۹۵/ما ۳ نفر/سرشماری نفوس و مسکن سال گذشته نشان می دهد اکثر خانوارهای ایرانی سه نفره هستند/در استان مرکزی بیش از ۴۵هزار واحد مسکونی خالی وجود دارد

چهارشنبه ۱۶ فروردین ۹۶ شماره ۵۵۵

****
وقایع استان
عباس لعل بار
****
سرشماری نفوس و مسکن در پاییز سال ۱۳۹۵ با بیش از ۴۰هزار نیروی انسانی و با مشارکت بیش از ۴۸ درصدی مردم از طریق اینترنت انجام شد. میزان مشارکت اینترنتی مردم در مقایسه با سایر کشورها به نسبت بالاست چرا که با بررسی های صورت گرفته در کشوری مانند ژاپن این مشارکت در سال ۲۰۱۵ حدود ۳۷درصد بوده است. مشارکت اینترنتی مردم در سرشماری کانادا در سال ۲۰۱۶ نیز ۶۸درصد بوده است.
نتایج بدست آمده از این سرشماری در آخرین روزهای سال گذشته منتشر شد که بدلیل حجم فعالیت ها و اخبار آخر سال بخوبی مورد توجه رسانه ها قرار نگرفت. بدین جهت در گزارش پیش رو به بررسی برخی آمارهای بدست آمده از این سرشماری خواهیم پرداخت.
براساس این سرشماری جمعیت ایران به ۷۹۹۲۶۲۷۰ نفر رسیده است که بیش از نیمی از آن یعنی ۵۱درصد را مردان تشکیل می دهند. براین اساس جمعیت زنان ایران با ۳۹درصد برابر با ۳۹۴۲۷۸۲۸ نفر است. همچنین کشور دارای ۲۴۱۹۶۰۳۵ خانوار است که در مقایسه با سال ۱۳۹۰ نزدیک به سه میلیون خانوار اضافه شده است. جالب اینجاست که تعداد خانوارهای ایرانی در سال ۱۳۶۵ و ۱۳۷۵ به ترتیب ۹۶۷۳۹۳۱ و ۱۲۳۹۸۲۳۵ بوده است. جمعیت میانگین هر خانواده هم ۳/۳ می باشد که این آمار در سال ۱۳۵۵ برابر با ۵ نفر بوده است.
وضع سکونت جمعیت یکی دیگر از شاخصه هایی است که از این سرشماری استخراج شده، براین اساس جمعیت روستایی ایران برابر با ۲۵/۹ درصد کل کشور است. جمعیت شهری برابر با ۷۴درصد که در مقایسه با سال ۱۳۹۰ با رشد حدود سه درصدی روبرو بوده است.
براساس نتایج آمار سرشماری سال ۱۳۹۵، متوسط رشد سالانه جمعیت استانها نرخ مثبت ۱/۲۴ را نشان می دهد. در این بین استانهای خراسان جنوبی، بوشهر و هرمزگان بیشترین نرخ رشد و خراسان شمالی و همدان با نرخ منفی کمترین نرخ رشد جمعیت را داشته اند. استان مرکزی نیز دارای نرخ رشد ۰/۲۲ درصدی بوده است. این آمار نشان می دهد در طی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ در کل ۴۷۷۶۶۰۱ نفر به جمعیت اضافه شده و رشد جمعیت بطور متوسط سالانه ۹۵۵۳۲۰ نفر بوده است. مقایسه آماری افزایش جمعیت در بازه های ۵ ساله نشان می دهد در سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰، ۴۶۵۳۸۸۷ نفر و در سالهای ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۵، ۴۲۱۸۳۲۵ نفر به جمعیت کشور اضافه شده است.
هرم سن جمعیت ایران حاکی از این است که همچنان بیشترین جمعیت کشور را جوانان تشکیل می دهند. براین اساس سنین ۳۰ تا ۳۴ سال و ۲۵ تا ۲۹ سال بیشترین جمعیت کشور را شامل می شوند.
در سال ۱۳۸۵ افراد زیر ۱۴ سال کشور حدود ۴۰درصد جمعیت کشور بودند در حالیکه در سال ۱۳۹۵ تنها ۲۴درصد را شامل می شوند.
یکی دیگر از مواردی که از سرشماری نفوس و مسکن استخراج شده است نسبت جنسی کشور است. نسبت جنسی کل کشور برابر با ۱۰۳ است. نسبت جنسی، معیار بسیار مهم و پرکاربرد است و از تقسیم جمعیت مردان به جمعیت زنان به دست می‌آید و با ضرب آن در ۱۰۰ بیانگر تعداد مردان در مقابل هر ۱۰۰ زن می‌باشد. عدد ۱۰۰ بیانگر توازن بین دو جنس است و فزونی آن از ۱۰۰ نشان‌دهنده بیشتر بودن تعداد مردان نسبت به زنان است و برعکس. نسبت جنسی بین ۹۵ تا ۱۰۲ در کل جمعیت یک نسبت معمول به حساب می‌آید. نسبتهای بیش از دامنه ۹۰ تا ۱۰۵ به عنوان نسبتهای فوق‌العاده و مفرط شناخته می‌شوند. نسبت جنسی به خاطر پایه‌ نسبتا کوچکتر معیار حساستری نسبت به معیار قبلی است. نسبت جنسی می‌تواند بواسطه مهاجرت یا مرگ و میر شدید یک جنس تحت تاثیر قرار گیرد و از محدوده معمول فراتر رود. نسبت جنسی استانهای بوشهر و یزد بیش از سایر استانهاست و در نقطه مقابل گیلان با نسبت جنسی ۱۰۰ دارای توازن است.
استان مرکزی با نسبت جنسی ۱۰۳ در میانه جدول قرار دارد، تعداد مردان استان برابر با ۷۲۵۷۵۱ و زنان برابر با ۷۰۳۷۲۴ نفر است که در نتیجه کل جمعیت استان برابر با ۱۴۲۹۴۷۵ نفر می باشد. بدین ترتیب سهم استان از کل جمعیت کشور برابر با ۱/۷۹ درصد است که در مقایسه با سال ۹۰ و رقم ۱/۸۸ درصد با کاهش مواجه است. تهران بیش از ۱۶ درصد جمعیت کشور را شامل می شود.
از آمار چنین بدست آمده که جمعیت بیشتر خانوارهای ایرانی ۳ نفره است و سپس ۴ نفره، در سال ۱۳۸۵ بیشتر خانوارهای ایرانی جمعیتی بیشتر از ۵نفر داشتند.
تعداد شهرهای کشور در سال ۹۵ برابر با ۱۲۴۵ شهر بوده است. در سال ۱۳۹۵ منظور از شهر هر یک از نقاط جغرافیایی است که دارای مصوبه هیات دولت بوده و دارای شهرداری باشد. در سال ۱۳۶۵ ایران دارای ۴۹۶ شهر بود.
براساس آمار، بیشترین افزایش میزان باسوادی در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال ۹۰ مربوط به استان های بوشهر، سیستان و بلوچستان، قزوین، خراسان جنوبی و هرمزگان می باشد. در سال گذشته بیش از ۸۷درصد جمعیت کشور با سواد بوده اند که در مقایسه با سال ۱۳۹۰ با افزایش حدود ۳ درصدی روبرو بوده است. ۸۷ درصد جمعیت استان مرکزی طبق سرشماری سال۹۵ باسواد هستند.
۵۴/۶ درصد خانوارهای ایرانی در شهرها در سال ۹۵ در واحدهای مسکونی ملکی عرصه و اعیان ساکن بوده اند و ۳۶/۸ درصد آنها مستاجر منازل دیگران بوده یا منزلی را رهن نموده اند. تعداد واحدهای خالی مسکونی کل کشور ۲۵۸۷۶۰۷ واحد بوده است که نسبت به سال ۹۰ افزایش حدود یک میلیون واحدی داشته و این درحالی است که استان مرکزی بیش از ۴۵ هزار واحد مسکونی را شامل می شود.
آمارها نشان می دهد که در ده سال گذشته همچنان مسکن معضلی برای مسئولان است. چرا که آمار مستاجران از ده سال گذشته تا به امروز همچنان در حال افزایش است. در حال در سال ۸۵، ۲۲ درصد ایرانی ها در ملک های استیجاری سکونت داشتند که این درصد در سال گذشته به ۳۰ درصد رسیده است. این رقم در مناطق روستایی هم افزایش قابل توجهی داشته است.
استان های تهران و البرز آپارتمان نشین ترین استان های کشور و استان های آذربایجان غربی و سیستان و بلوچستان شامل کمترین آپارتمان های کشور هستند.
متراژ خانه ها در ۵ سال گذشته کمی و تنها کمی بزرگ تر شده است. در سال ۹۰ حدود ۱۰ درصد مردم ایران در آپارتمان های ۵۰ متری و کمتر از آن زندگی می کردند که این رقم در سال گذشته به۹/۷ درصد رسیده است. این در حالی است که در تهران ۱۹ درصد واحدهای مسکونی خالی وجود دارد. یعنی رقمی نزدیک به ۵۰۰ هزار واحد مسکونی.
در بررسی سهم استانها از مهاجرت مشخص می شود استان مرکزی حدود ۲درصد از جمعیت مهاجران را شامل می شود که در مقایسه با سال ۱۳۹۰ کاهش اندکی داشته است. تهران همچنان مقصد اصلی مهاجران است.
همچنین از کل جمعیت کشور کمتر از ۲درصد را جمعیت غیر ایرانی تشکیل می دهد کـــه افاغنه بیشترین افراد غیر ایرانی ساکن در کشــور می باشند.