روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
شنبه ۱۴ بهمن ۱۳۹۶ شماره ۷۸۳
***
وقایع استان
سحر یاری
***
مرگ کودکان زیر ۵ سال در هر جامعه ای به عنوان شاخص توسعه و پیشرفتگی آن جامعه محسوب می گردد و در صورتی که میزان مرگ و میر کودکان در یک جامعه کاهش یابد جامعه از ثبات و توسعه بیشتری برخوردار می شود.
در میان شاخص های مختلف مرگ و میر، شاخص مرگ ومیر کودکان تعیین کننده ی بسیار مناسبی برای سطح توسعه یافتگی جوامع است چرا که اولا تحت تاثیر گروههای سنی قرار ندارد و از سوی دیگر در بسیاری از موارد، علل تعیین کننده مرگ ومیر در سنین کودکی مربوط به شرایط زندگی است که نوزادان در آنجا به دنیا آمده و پرورش یافته است.
علت انتخاب این شاخص به عنوان نمایه توسعه، تاثیر عوامل اجتماعی و اقتصادی مختلف در کاهش یا افزایش آن است چراکه این شاخص تابعی از وضعیت سواد خانواده ها ، شبکه راه های روستایی، دسترسی به فوریتهای پزشکی، هزینه خدمات درمانی، وجود شبکه های ارتباطی مخابراتی، در آمد خانوار و … است.
طبق آخرین آمار منتشر شده، میزان مرگ‌ومیر کودکان در سراسر جهان، هشداردهنده بوده و در سال میلادی گذشته، بیش از ۵٫۶میلیون مرگ کودک ثبت شده است.
با این حال، گزارش‌ها حاکی از کاهش تلفات کودکان زیر ۵ سال است. طبق گزارش سازمان ملل، اختلاف قابل‌توجهی بین کشورها و مناطق مختلف وجود دارد.
به گزارش وقایع استان به نقل از ایسنا، دکتر غلامرضا معصومی عضو هیات برد سلامت در بلایای وزارت بهداشت با بیان اینکه حوادث ترافیکی شایعترین علل مرگ‌و میر در کودکان محسوب می‌شود، گفت: میزان مرگ‌ومیر کودکان در کشور از ۱۴۰ مورد در هر هزار تولد زنده در اوایل انقلاب به کمتر از ۱۶ مورد رسیده است، باید توجه کرد که ۶۰ درصد مرگ کودکان یک تا پنج سال قبل از یک سالگی رخ می‌دهد. از طرفی مهم‌ترین عوامل فوت کودکان بین یک تا پنج سال، بیماری‌های سرشتی و تصادفات است.
وی سوانح را عامل ۳۸ درصد مرگ کودکان در جهان عنوان و اظهار کرد: شایعترین علت مرگ ناشی از سوانح در کودکان که ۳۰ درصد موارد را به خود اختصاص می‌دهد، حوادث ترافیکی است. همچنین حدود یک سوم موارد فوت ناشی از تصادفات در کودکان عابر اتفاق می‌افتد.
معصومی با بیان اینکه تا سال ۲۰۲۰ میلادی سوانح جاده‌ای و رانندگی از بیماری سرطان سبقت گرفته و بعد از بیماری‌های قلبی و افسردگی، به دومین علت اتلاف سالهای عمر بدل خواهد شد، افزود: سوانح رانندگی و جاده‌ای در جهان دومین عامل اصلی مرگ‌ومیر افراد پنج تا ۲۵ سال محسوب می‌شود. این درحالیست که این سوانح رانندگی و جاده‌ای قابل پیش‌بینی و پیشگیری هستند.
وی به برخی عوامل خطر قبل، حین و بعد از بروز حوادث در کودکان اشاره کرد و گفت: عواملی چون سن، میزان رشد شناختی، جنس، داشتن سرپرست، ریسک پذیر بودن، سرعت، رفتارهای تکانه‌ای، فرمان‌ناپذیر بودن، مصرف الکل، کمبود قوانین ایمنی جاده‌ای، نبودن سیستم پلیسی مناسب، نبود امکان جداسازی مسیر پیاده و خودرو و داشتن ترافیک درهم ریخته از جمله عوامل خطر قبل از بروز حوادث در کودکان محسوب می‌شوند. همچنین عوامل خطر حین بروز حادثه شامل جثه کوچک و توانمندی کم فیزیکی کودک، کمبود امکانات و تجهیزات محافظتی، ترمزهای نامناسب، اضافه بار، نور کم، نبود وسایل نگهداری کودک، صندلی و کمربند، مشکلات زمینه‌ای در کودک هستند و عوامل خطر بعد از حادثه نیز وضعیت عمومی کودک، کمبود تاب‌آوری و مقاومت کودک، عدم دسترسی مناسب به امکانات درمانی و… است.
معصومی با بیان اینکه بسیاری از کشورها با پرداختن به مسائل اصلی در این زمینه به موفقیت‌های چشمگیری در کاهش تعداد تصادفات و کاهش فراوانی و شدت آسیب‌های ناشی از سوانح رانندگی دست یافته‌اند، گفت: مداخله‌های موثر مواردی بوده‌اند که به مسائلی مانند سرعت غیرمجاز، استفاده از کمربند ایمنی، وسایل ایمنی برای کودکان، کلاه ایمنی، طراحی و ایجاد زیرساخت‌های مناسب در جاده‌ها و… پرداخته‌اند.
در استان مرکزی آمار دقیقی از علل مرگ و میر کودکان زیر پنج سال و تعداد آن وجود ندارد اما در آخرین آماری که در سال ۸۹ از سوی دانشگاه علوم پزشکی ارائه شد عنوان شده بود: در استان مرکزی شایعترین علت مرگ کودکان سوانح و حوادث بوده که نسبت به سالهای قبل روند صعودی داشته است و بیش از نیمی از مرگهای ناشی از سوانح و حواث کودکان را حوادث ترافیکی به خود اختصاص داده است. خفگی، سقوط از ارتفاع و غرق شدگی رتبه های بعدی مرگ ناشی از حوادث را بخود اختصاص داده است.
اما در مطالعه ای که در سال ۹۴ در پایان نامه دکترای حرفه ای یکی از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اراک با عنوان «بررسی اپیدمیولوژی مرگ و میر کودکان ۱ تا ۵۹ ماه مراجعه کننده به بیمارستان های امیرکبیر و طالقانی شهر اراک» که مربوط به سال های ۸۸ تا ۹۳ است نتایجی به دست آمده که قابل توجه است: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که در حدود ۴۷ و چهار دهم درصد از مرگ های کودکان ۱ تا ۵۹ ماهه، به دلیل ۳ علت ناهنجاری های مادرزادی، بیماری های تنفسی و اختلالات تغذیه ای و متابولیک می باشد و تمامی این علل تا حدودی می توانند قابل پیشگیری، تعدیل یا کاهش باشند.
اما نمی توان این آمارها را آمار دقیق و قطعی دانست از طرفی بسیاری از مرگ ها و دفن کودکان در استان بدون صدور گواهی فوت انجام می شود.
به تازگی رئیس مرکز بهداشت اراک در جلسه کارگروه بهداشت، سلامت و امنیت غذایی شهرستان اراک اذعان کرده است: عامل مرگ کودکان یک تا ۵۹ ماهه را با جدیت پیگیر هستیم و باید اقدامات لازم برای جلوگیری از دفن این کودکان بدون صدور گواهی فوت آنها انجام شود.
قنبر فراهانی افزوده بود: مرگهای کودکان یک تا ۵۹ ماهه‌ای را که خارج از بیمارستان اتفاق می‌افتد هر ماهه بررسی می‌کنیم و عامل آن را جویا می‌شویم تا مشخص شود که این مرگ بر اثر چه عاملی اتفاق افتاده است.
وی افزود: این موارد را انجام می‌دهیم و تا اندازه‌ای که می‌توانیم مداخله می‌کنیم و می‌کوشیم تا در راستای کاهش این مرگ‌ها اقدام کنیم، خانواده‌ها را مطلع می‌کنیم که چه مواردی را با توجه به سن کودکان خود رعایت کنند.
البته باز هم با وجود این تاکیدات همچنان هیچ آمار دقیق و هیچ اطلاع رسانی در این خصوص وجود ندارد.
