گزارش «وقایع استان» به بهانه انتقاد استاندار از وضعیت مهدهای کودک استان/قصور بهزیستی

پنجشنبه ۲۳ آذر ۱۳۹۶  شماره ۷۴۳

***

وقایع استان

سحر یاری

***

در دنیای امروز که سرعت و تکنولوژی یک مولفه مهم است و دیگر تعاریف در تمامی امور تغییر پیدا کرده باید به نیازها و ضرورت های ایجاد شده پاسخ داد. در این میان توجه به نیازهای فردی و شخصیتی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است بنابراین تربیت و پرورش کودکان نیز یکی از مسائلی است که در شرایط کنونی شکل و شمایل جدید پیدا کرده است. کمبود وقت والدین و از طرفی اهمیت توجه به پرورش و آموزش در دوران کودکی و تاکید از سوی روانشناسان و جامعه شناسان به این مسئله موجب شده تا مهدهای کودک در مرکز توجه قرار بگیرند. با وجود اینکه نزدیک به نیم قرن از شروع جــدی کار مهدکودک ها در ایران می گذرد و سپردن کودکان به مهدهای کودک از میان قشر مرفه به قشر متوسط کم کم رواج پیدا کرده؛ ولی همچنان در کشور ما حضور کودکان در مهدکودک ها خیلی جدی گرفته نمی شود و از آن سو نیز مهدکودک ها نیز همچنان از لحاظ کیفی با استانداردها فاصله دارند.
هم اکنون اعتقاد این است که پشتیبانی از رشد و تکامل اولیه کودک نه تنها نتایج سرشار فوری برای کودک و والدینش در بر دارد بلکه در بلند مدت موجب توانایی برای ایفای نقش در جامعه نیز می‌شود و همین ضرورت حضور کودک در مهــدکودک ها را بیشتــر می کند؛ اما واقعا در مهدهای کودک چنین مسئله ای در انتظار کودک است و یا تنها شاهد افزایش کمی آنها هستیم..
پراکندگی نامتوازن، کیفیت نامطلوب خدمات، ناکارآمدی برنامه های آموزشی و پرورشی، شهریه های بالا، نامناسب بودن فضای فیزیکی برخی مهدها و… بخشی از دغدغه هایی است که در حال حاضر خانواده ها با آن رو به رو هستند و همین امر مانع می شود که آن ها کودک خود را به مهدها بسپارد. شاید اولین چیزی که در خصوص مهدکودک ها خیلی مشهود باشد فضای فیزیکی آن است در شرایط استاندارد هر مهدکودک باید حیاط داشته و از فضای تهویه و نور کافی برخوردار باشد؛ اما چیزی که اغلب شاهد هستیم این است که مهدها در منازل مسکونی ایجاد می‌شوند و با آپارتمانی شدن مهدها حیاطی برای بازی کودکان وجود ندارد که مشکلاتی ایجاد می‌کند. در همین شهر اراک نمونه های بسیاری از این مهدکودک ها وجود دارد که از آنجایی که اغلب نیز استیجاری هستند نمی توانند فضا را برای بهبود شرایط تربیتی و پرورشی کودک مهیا کنند.
اگرچه در سال های گذشته دفتر امور کودکان و نوجوانان بهزیستی که متولی امور مهدهای کودک است، تلاش کرده با تعیین نرخ مصوب شهریه ها، برنامه ریزی آموزشی، برقراری نظام ارزشگذاری و تقویت بخش های نظارتی، خانواده های بیشتری را به استفاده از مهد ترغیب کند، اما به نظر می رسد این اقدام ها تاثیر زیادی در رفع نگرانی های موجود در این زمینه نداشته است.
هم اکنون متولی اصلی صدور مجوز مهدکودک ها در کشور بهزیستی است البته گاه دیده می شود که برخی ارگان ها دیگر نیز اقدام به صدور مجوز می کنند مناقشه میان آموزش و پرورش و بهزیستی در خصوص مهدکودک ها و پیش دبستانی ها نیز همچنان در کشور ما وجود دارد؛ ولی در نهایت در خصوص مهدهای کودک اغلب بهـزیستی بعنوان متولی و ناظر عنــوان می شود بنابراین انتظار نیز این است که مسائل این بخش نیز از سوی این سازمان پاسخ داده شود و در ارائه مجوزها و نظارت بر کیفیت آن ها تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد. کبری خزعلی، رئیس سابق شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده سال گذشته در مصاحبه ای به نظارت نامناسب بهــزیستی بر مهدکودک ها اشاره کرده و گفته بود: « سالهاست که اعتراضاتی مبنی بر نامناسب بودن نظارت و کیفیت مهد کودک ها به شورای عالی انقلاب فرهنگی و دستگاه های زیرمجموعه می رسد. بعد از بررسی مشخص شد که کار تحقیقاتی مفصل نیاز داریم، از این مبنا شروع کردیم که بناگذاری تربیت کودکان از چه کیفیتی و بر چه سیاستی صورت گرفته است. در ایران ۹۰ سال گذشته مورد بررسی قرار گرفت. کشورهای مختلف اروپایی و آسیایی نیز بررسی شد و مشخص شد که اشکال ما در برنامه ریزی، در تربیت مربی و در اجرا بوده است. این کار از ۳۰ سال گذشته به بهزیستی سپرده شده است اما ۱۵ درصد بیشتر نتوانسته اند پوشش دهند.» به نظر می رسد کوتاهی این سازمان و برخی موارد دیگر هم اکنون شرایط مهدکودک های استان مرکزی را به سمتی برده که موجب نگرانی مسئولین ارشد استان شده است به طوریکه که وضعیت مهدکودک ها انتقاد صریح استاندار را نیز بهمراه داشته است. آقازاده در خصوص وضعیت مهد‌کودک‌های استان مرکزی، تصریح کرد: متاسفانه در استان مرکزی اکثر مهد‌های کودک شرایط غیراستاندارد دارند. در ارتباط با شرایط کیفی مهدکودک‌ها، سازمان بهزیستی، حوزه معاونت سیاسی امنیتی و اجتماعی استانداری مرکزی و سازمان صنعت، معدن و تجارت باید نظارت بیشتری داشته باشند تا این اماکن از منظر کیفی ارتقا یابند.
وی افزود: با توجه به اینکه مهدکودک‌ها از نظر اقتصادی بازده مناسبی ندارند، بایستی افزایش شهریه این مراکز مورد توجه قرار گیرد تا آنها بتوانند خدمات بهتری به مخاطبان خود ارائه دهند، چنانچه دولت حمایت‌های در این زمینه داشته باشد می‌توان انتظار داشت که وضعیت کنونی مهدکودک‌ها مناسب‌تر شود.
به گزارش وقایع استان به نقل از تسنیم مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری مرکزی در کارگروه امور بانوان و کودکان استان مرکزی با اشاره به آمار مهدهای کودک فعال در استان مرکزی اظهار داشت: در مجموع ۱۰۳ مهدکودک فعال در استان مرکزی وجود دارد که در سطح شهرستان‌ها از حداقل دو مهد تا حداکثر ۴۶ مهد فعال بوده و به‌جز شهرستان اراک و ساوه آمار مهدها در شهرستان‌ها زیر ۱۰ است.
زهرا فرجی عنوان کرد: باتوجه به نتایج حاصل از بررسی‌های انجام شده در خصوص مهدکودک ها بیش از ۶۰ درصد مسائل و مشکلات مربوط به ایمنی و بهداشت در مهدهای کودک ناشی از سوء مدیریت موسسان و پرسنل است که بدون شک می‌توان با برخی ایده‌ها و نظرات سازنده و ابتکارات افراد این ضعف و قصورها را تا حد مطلوبی تعدیل کرد.
وی عنوان کرد: بخش اصلی مشکلات مهدهای کودک به سبب استیجاری بودن بیش از ۹۵ درصد آنها است که سبب ضعف عملکرد مطلوب مهدها می‌شود و با توجه به اهمیت ایمنی و سلامت کودکان، نظارت آتش‌نشانی در تمامی شهرستان‌ها الزامی است. فرجی اضافه کرد: از جمله طرح‌هایی که باید در رابطه با مهدهای کودک استان پیگیری شود عبارت از ضرورت واگذاری امور مهدهای کودک به بخش خصوصی، تغییر نگرش نسبت به مهدهای کودک از مرکز نگهداری به مراکز آموزشی و تربیتی، شناسایی و معرفی مهدهای موفق از نظر میزان رعایت شاخص‌های بهداشتی، ایمنی و محیط زیستی و غیره است که باید به صورت جدی پیگیری شود.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی استان مرکزی نیز در این کارگروه با اشاره به اهمیت مسئله گرمایش در مهدهای کودک گفت: در زمینه مهدهای کودک ما باید زیرساخت‌های ایمنی بیشتر آنها آماده کنیم، امروز مکان بیشتر مهدها با کاربری مسکونی است و بیشتر مشکلات هم ناشی از این امر است.
مسعود آقازیارتی خاطرنشان کرد: مهدهای کودک باید در زمینه گرمایشی، گرمایش مرکزی داشته باشند که در استان مرکزی تنها ۶ مهدکودک مجهز به گرمایش مرکزی هستند و بیشتر مشکلات آتش‌سوزی و گازگرفتگی در مهدها ناشی از عدم وجود گرمایش مرکزی است که در این زمینه اگر بتوان یارانه‌ای را در راستای حمایت از مهدهای کودک و تجهیز آنها به گرمایش مرکزی قرار داد بسیاری از مشکلات برطرف می‌شود. اما می توان گفت ریشه ی اصلی مشکل ناکارآمدی مهدها را باید در برنامه ریزی های کلان سازمان بهزیستی جست، بهزیستی باید سیاستگذاری و برنامه ریزی کارشناسانه تری در مورد برنامه ی مهدها داشته باشد. کمک گرفتن از روانشناسان و کارشناسان امور آموزشی و تربیتی در بازبینی برنامه ی کلان مهدها می تواند کیفیت خدمات این نهادها را ارتقا دهد.