چرا این همه خشونت

سه شنبه ۲ مرداد ۹۵    شماره ۳۹۹

علی محمد نمازی/ معاون دبیر کل مجمع  نمایندگان ادوار مجلس

تئوری پردازان ارزش مدار همانند گاندی و ماندلا تاکید نموده اند که خیر و صلاح و سعادت جوامع بر سه پایه صلح، دموکراسی و توسعه استوار است.سازگاری و صلح، قائل شدن حق تعیین سرنوشت برای مردم و اداره کشور بر اساس خواست اکثریت، از عوامل اصلی توسعه هر کشور میباشد.
قطعا توسعه بسیار فراگیرتر از رشد اقتصادی است. رشد کمّی و کیفی در همه زمینه ها و بخش ها را توسعه می نامند.
اما در مورد صلح و سازش و مسالمت در جامعه:
کلمه اصلحوا چهار بار در قرآن تکرار شده است.خداوند در آیه ۱ سوره انفال
و آیه ۹ و ۱۰ سوره حجرات مسلمانان و مومنان را به برقرار و رعایت صلح و مسالمت بین یکدیگر سفارش می فرماید. دستور اصلاح بین مسلمانان یکی از مهمترین دستورات اسلام است و امام علی(ع) در آخرین وصایایش در بستر شهادت فرمودند من از پیامبر(ص)شنیدم که فرمود اصلاح رابطه میان مردم از انواع نماز و روزه مستحبی هم برتر است.
علت این همه تاکید برای آنست که”اقتدار ملت”در سایه تعاون، وحدت و تفاهم بدست می آید.
در کنار تاکیدات به صلح و برادری در آیه ۲۹از سوره فتح یکی از صفات کسانی که با پیامبر بودند، این است که علیرغم آنکه نسبت به کفار شدید بی رحم هستند اما این شدت سبب نمی شود بین خودشان سنگدل باشند بلکه در بین خود مهربان و رحیم می باشند.
همچنین در آیه ۱۷سوره بلد از ویژگیهایی که کمک می کند انسان بتواند مجموعه ای از اعمال خیر را انجام دهد عبارتند از مومن بودن، سفارش به صبر کردن و سفارش به «مرحمت» است. یعنی این مسیر را نه به صورت فردی که با ایجاد یک جریان اجتماعی طی کنند.
آیه ۱۳۴ سوره آل عمران سیما و وظایف متقین را در قبال مردم تشریح می کند: انفاق در حالت گشایش و تنگی. این یعنی سخاوت-آنها(متقین) وقتی بر اثر مواجهه با ناملایمات زیاد دچار حالت غیظ می شوند از اظهار خشم خودداری می کنند و برای اینکه کینه و ناراحتی در دلشان باقی نماند پرهیزگاران از خطای مردم می گذرند و به این ترتیب دلشان را پاک می کنند،و لذا آنها محسن نامیده می شوند.
حافظ علیه رحمه عالی ترین توصیه حکمرانی را در جمله زیر به زیبایی بیان می فرمایند:
آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است،با دوستان مروت با دشمنان مدارا.
و فردوسی حماسه سرا می فرمایند:
مدارا خرد را برادر بود/ خرد بر سر دانش افسر بود
این شمه ای بود از آموزه های دین اسلام وفرهنگ غنی ایرانی در باره رعایت صلح ودوستی،مهربانی و بخشندگی.
حال سوال جدّی این است چرا در نظام اسلامی این همه توهین، تهمت و افترا و تخریب یکدیگر رواج دارد؟شاید یکی از علل اصلی آن نهادینه نشدن عدالت و قانونمداری در رفتار، کردار و روابط بین حکومت و ملت و مردم با هم می باشد و در نتیجه شاهد برخوردهای متفاوت در مورد رفتار همانند است.جدیدترین نوع این برخورد، توهین به رییس جمهور منتخب مردم است. سوال دیگری که برای اذهان عمومی مطرح می باشد، عدم برخورد لازم می باشد. برای برخورد با توهین کنندگان به آقای رییس جمهور ابهام قانونی وجود ندارد و این عمل جرم است و مجازات آن نیز مشخص است. اگر در برخورد عدل و انصاف ملاک قرار می گرفت و رواج فحش و نا سزا به رفتارهای صلح آمیز در جامعه آسیب وارد نمی کرد به نظر نگارنده نیازی به پیگیری احساس نمی شد. بلکه معرفی توهین کننده به مردم کافی بود، چرا که رفتار هر فردی نشانگر شخصیت اوست.