روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
دوشنبه ۱۶ مرداد ۹۶ شماره ۶۴۸
***
وقایع استان
سمیه انصاری فر
***
روابط میان انسان ها از اهمیت خاصی برخوردار است. انسان ها با توجه به نوع صمیمیت و علت نزدیکی روابطشان را تعریف می کنند که این روابط می تواند در گروه رسمی یا غیر رسمی قرار بگیرد که البته هر کدام نیز شکل و شمایل خاص خود را دارد؛ در روابط رسمی اما همیشه قواعد خاصی وجود دارد که برای ارتقا آن رابطه بهتر است، رعایت شود. این روابط که در سطوح مختلف تعریف می شود در واقع آداب و رسومی دارد و باید آداب آن را دانست. تشریفاتی که اغلب در برخی جایگاه ها حتی تعریف شده و خاص است. دسته ای از این آداب ها و تشریفات در حوزه سیاسی و در حوزه رفتارهای مقامات عالی رتبه یک کشور در ارتباطات بین المللیشان تعریف می شود. از نوع لباس پوشیدن تا طرز نشستن و ایستادنشان و تقریبا در تمامی دنیا رفتارهای تعریف شده ایست که ممکن است تغییرات کوچکی با توجه به فرهنگ یک کشور داشته باشد؛ ولی در مجموع یک کلیت است که اغلب آن را رعایت می کنند. در واقع ادبیات بدن و رفتار در این روابط بسیار مهم است و گاه رعایت نکردن آن علاوه بر بی احترامی می تواند نشان دهنده ضعف یا زمینه تحلیل های دیگری نیز باشد. البته بیشتر تمرکز در این نوع حوزه ها بر دیپلمات ها است ولی باید گفت تشریفات و رفتار دیپلماسی مساله ایست که باید تمامی مقامات عالی رتبه و مسئولین بدانند. زیرا ممکن است گاه بعنوان نماینده یک کشور در مراسمی حضور پیدا کنند. این افراد وقتی بعنوان نمایندگان مردم این کشور در سطح بین المللی در دیدارها و مراسم های رسمی و مراودات بین المللی قرار می گیرند باید آداب مهمانی و میزبانی را بلد باشند و رعایت کنند. البته اصول تشریفات در همه سطوح از جمله سطوح محلی هم باید رعایت شود. با این تفاوت که فقط در سطوح ملی و بین المللی حساسیت بیشتر است؛ با وجود اهمیت این مساله اما گاه رفتارهایی از سوی برخی مسئولین و مقامات دیده می شود که نشان می دهد شناختی در این خصوص ندارند که در ادامه بخواهند آن را رعایت کنند. حاشیه های مراسم تحلیف رئیس جمهور و برخی اقدامات نمایندگان مجلس ناشی از همین بی سوادی در خصوص رفتارهای دیپلماسی بود. مراسم تحلیف رییس جمهور یک مراسم مهم ملی با حضور مهمان های بین المللی بسیار بود و دومین مراسم تحلیفی بود که با حضور نمایندگان خارجی برگزار می شد. مراسم تحلیف دومین دوره ریاست جمهوری دکتر حسن روحانی با حضور ۸ رئیس جمهور، ۱۹ رئیس مجلس، ۹ معاون رئیس جمهور و نخست وزیر، ۷ نائب رئیس مجلس، ۱۱ وزیر امورخارجه و ۳۵ فرستاده ویژه، ۱۲ معاون وزیر امور خارجه، ۶ رئیس گروه دوستی- پارلمانی و دو رئیس کمیسیون سیاست خارجی پارلمان‌ها و همچنین دبیر کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد برگزار شد و این اهمیت رفتار دیپلماتیک در این مراسم را بیشتر و بیشتر می کند؛ ولی همچنان برخی بی خبر از اهمیت این جلسه رفتارهایی دور از شان یک مقام کشوری داشتند. پیشی گرفتن و هیجان نمایندگان برای سلفی گرفتن با موگرینی یکی از پرسروصداترین حاشیه های این مراسم بود و عکس های مختلف از زوایای متفاوت از این رفتار نمایندگان با واکنش های منفی بسیاری در فضای مجازی و رسانه ها رو به رو شد نکته ای که نشان می دهد برخی نمایندگان مجلس ما هنوز آشنایی با آداب تشریفات و روابط بین الملل ندارند.
و حالا فضای مجازی پر شده است از اظهار نظر در مورد این ماجرا، در میان این نمایندگان عکس بگیر و سلفی انداز عکس ابراهیمی نماینده مردم شازند نیز به چشم می خورد. از جمله واکنش هایی که به این رفتار نمایندگان نشان داده شد از سوی حسام الدین آشنا بود. مشاور فرهنگی رئیس جمهور در کانال تلگرامی خود در واکنش به عکس سلفی نمایندگان با موگرینی نوشت: «مشکل سیاسی نیست، فرهنگی است. ای کاش با تک تک نمایندگان محترم حاضر در آن تصویر سلفی، مصاحبه ای عمیق گرفته شود.»
عبدالرضا کاهانی نیز در صفحه اینستاگرام خود با گذاشتن عکسی از سلفی گرفتن نمایندگان مجلس با خانم موگرینی نوشت: « همین حساسیت به سوژه هاست که باعث میشه فیلم ها رو توقیف کنند.» که یک جمله اعتراضی و طعنه آلود است به سخت گیری ها در توقیف فیلم هایش از جمله «ارادتمند؛ نازنین، بهاره، تینا» و حتی نگاه جنسیتی.
اعتراض ها به این رفتارها تا جایی بود که فرج الله رجبی نماینده مردم شیراز در کانال تلگرامی خود نوشت: « ابوعلی سینا می‌گوید: «اگر برای یک کار غلط هزار دلیل بیاوری، می‌شود هزار و یک غلط» پس از انتشار عکس اینجانب که البته در جوی غیررسمی و پس از پایان مراسم تحلیف در فضای عمومی منتشر شد، اگرچه نمایندگان حاضر در محل از سر مطایبه مشغول گرفتن عکس بودند، ولی به هر حال اینجانب وظیفه خود می‌دانم از آنچه که خاطر مردم عزیز را مکدر می‌سازد و ناقض شان نمایندگی مردم می‌باشد، عمیقا ابراز تاسف و عذرخواهی نمایم. امیدوارم مردم عزیز و بخصوص همشهریان گرانقدرم اعتذار اینجانب از این غفلت را بپذیرند و عفو نمایند.»
اما انداختن این عکس و توجه اینگونه به خانم موگرینی چند نکته را یادآور می شود و البته سوال هایی را نیز در ذهن ایجاد می کند.
قبل از هرچیز تحلیف دوازدهم این نتیجه را داشت که برخی از نمایندگان مجلس ما هنوز آداب دیپلماسی را نمی دانند و در این خصوص آموزش ندیده اند. قطعا یک نماینده وقتی وارد مجلس می شود باید بداند که ممکن است دیدارها و مراسم هایی در سطح بالا برایش پیش بیاید که باید در آن ها رفتاری متفاوت تر از زمانی داشته باشد که برای تبلیغات و جمع آوری رای به شهرستان ها و روستاها می رفت البته که حضور در همان شهرها و روستاها نیز آداب محلی خاص خود را دارد. قطعا مدیری که بیشترین حضورش البته اگر بوده باشد در شورای اداری یک شهر بوده بدون هیچ زمینه و ذهنیتی از چنین مراسم هایی وقتی در جلسه ای با مدیوم جهانی قرار می گیرد، دچار هیجان می شود و می خواهد هر طور شده نشانه و یادگاری از این حضور داشته باشد حتی به قیمت دراز کشیدن بر روی میز. البته گرفتن عکس یادگاری در مراسم های رسمی باب هست؛ ولی نه به صورت سلفی و با گوشی موبایل و شخصی خود. سلفی گرفتن پدیده ایست که بیشتر در مراسم های غیررسمی و صمیمی گرفته می شود و در مراسمی با این سطح اصولا عکاسانی حضور دارند تا عکس های یادگاری را ثبت کنند. این رفتار ضرورت یک مساله را یادآور می شود که پیشنهاد آن در ادامه داده می شود: شاید بهتر است در بدو ورود نمایندگان به مجلس آموزش های رفتارهای دیپلماتیک در قالب کارگاه هایی به آن ها ارائه شود تا تعدادی از آن ها که آشنایی با این مقوله ندارند کمی آماده تر در مراسم های جدی حضور پیدا کنند. البته بعید نیست که اتفاق خارق العاده ای بیفتد و بعد از این رفتار نمایندگان، عکس سلفی گرفتن بعنوان یکی از آداب جدید در سطح دیپلماتیک تعریف شود.
اما جدای از خود سلفی گرفتن که یک رفتار غیرمتعارف بود چقدر می توان شخص موگرینی را موثر در این رفتار دانست؟ زن بودن موگرینی؟ مهم ترین مقام حاضر در جلسه بودن؟ یا نه این عکس انداختن را نوعی موافقت با مذاکرات می دانستند زیرا اغلب سلفی گیران همان مخالف و معترضان به این مقوله بوده اند.
در مجموع خیلی این نظریه بعید نیست که اگر به جای موگرینی شخص ترامپ هم در این مراسم بود باز شاهد چنین حرکاتی بودیم.
در مجموع این رفتارها نه تنها ضرورت ایجاد جلسات آسیب شناسی در خصوص رفتار نمایندگان در حوزه روابط بین الملل و سیاسی را بیشتر می کند بلکه اهمیت نگاه روانکاوانه و جامعه شناسانه به این پدیده را هم بیشتر می کند. مساله دیگر مردم و تردید در انتخاب هایشان است. مردمی که تا همین دیروز به سلفی گرفتن از یک فاجعه انتقاد داشتند و معتقد بودند که باید در تصمیم گیری های کلان کشور برای فرهنگ عمومی و توسعه هنجارهای اجتماعی سیاست گذاری و برنامه ریزی کرد. حالا نمی دانند با این تقلای نمایندگان و ژانگولر بازی های آن ها برای سلفی گرفتن با خانم موگرینی چه انتظاری برای چنین تصویب ها وجود دارد. چشم های بهت زده و پر از سوال موگرینی در عکس های سلفی و عکس های دو نفره نمایندگان با وی موکد این است که او نیز به شدت غافلگیر شده است.
