«وقایع استان» از احتمال شیوع موج جدید آنفلوآنزای پرندگان در استان خبر می دهد/خطر پشت تالاب

شنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۶  شماره ۷۴۴

***

وقایع استان

فرشته غلامی

***

دمای هوا به شدت کاهش یافته و از این سردی که تا پوست و استخوانمان هم نفوذ پیدا می کند و مشکلات دیگری که برایمان به ارمغان می آورد همچون وارونگی هوا و افزایش غلظت مواد آلاینده و ریز گردها که سالیان متمادی است با شروع سرما وارد شهرمان می شود هم اگر بگذریم اما نمی شود از پدیده دیگری که چند سالی است با سردی هوا مهمان مان می شود به راحتی گذشت کنیم. پدیده ای که با شروع فصل سرما و ورود پرندگان مهاجر به کشور شیوع پیدا می کند و نگرانی بسیاری از مسئولین را به همراه می آورد. شاید درست نباشد که دیگر آنفلوآنزای پرندگان را مهمان بنامیم چرا که وقتی هوا سرد می شد به نوعی میزبان مان شده و در زندگی مان تاثیر فراوانی می گذارد. گذشته از بالا رفتن قیمت تخم مرغ و مرغ که این روزها هم کم شاهدش نیستیم هشدارهایی که بسیاری از مسئولین در حوزه شیوع آنفلوآنزا در کشور می دهد خود گواهی بر این مدعاهاست.
امسال هم همچون سال های قبل با شروع فصل سرما مدتی است که نام آنفلوآنزای پرندگان دوباره بر سر زبان ها افتاده است و چون انسان تماس زیادی با این گونه حیوانات دارد نگرانی هایی نیز بین مردم شکل گرفته است.
مهرماه سالجاری بود که معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور گفته بود با توجه به فرا رسیدن فصل سرما احتمال شیوع بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در کشور وجود دارد به همین منظور از دو ماه پیش ستادهای آنفلوآنزای ملی، استانی و شهرستانی فعالیت خود را آغاز کرده است.
پس از آن هم بود که باز هم مسئولین و کارشناسان از شیوع این بیماری در شمال کشور خبر داده بودند و به دنبال آن معاون اول رئیس جمهور با تاکید بر همکاری همه دستگاه‌ها برای مقابله با آنفلوآنزای حاد پرندگان در کشور، گفت: دولت همه امکانات و ظرفیت خود را برای پیشگیری از شیوع این بیماری به کار خواهد گرفت.
چند روز پیش هم دبیرکل کانون سراسری مرغ تخم‌گذار کشور، با بیان اینکه از ابتدای مهرماه تاکنون، بیش از ۷۰ کانون آلوده به آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان داشته ایم، گفت: حدود ۹.۵ میلیون مرغ طی ۸۰ روز حذف شده است.
سید فرزاد طلاکش در نشست تخصصی آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان با بیان اینکه آنفلوآنزا یکی از بیماری های خاصی است که در صنعت طیور اتفاق افتاده، اظهار داشت: در ۲۰ سال اخیر، این بیماری ۴ دوره در کشور اتفاق افتاده است.
این بیماری به حدی در کشور نفوذ پیدا کرده که طلاکش گفته بود در سال گذشته ۲۰ کانون بیماری در کشور وجود داشته اما امسال از ابتدای مهرماه تاکنون، بیش از ۱۷۰ کانون آلوده داشته ایم که تقریبا۹۰ درصد آن مربوط به واحدهای صنعتی است و حدود ۹.۵ میلیون قطعه مرغ طی این ۸۰ روز، حذف شده اند.
دبیرکل کانون سراسری مرغ تخم گذار ایران تصریح کرد: این در حالی است که در سال گذشته، در طول دوره بیماری ۱۱.۵ میلیون قطعه مرغ حذف شده بود.
 آنفلوآنزای پرندگان چیست؟
اما اینکه بیماری آنفلوآنزای پرندگان چیست و چگونه شیوع پیدا می کند شاید جای سوال برای عده کثیری را به وجود بیاورد. آنفلوآنزای پرندگان، بیماری تنفسی، واگیردار ویروسی طیور اهلی، صنعتی و سایر پرندگان است که به وسیله ویروس های تیپ A آنفلوآنزای پرندگان ایجاد می شود. بیماری آنفلوآنزای طیور در پرندگان به دو فرم بالینی بسیار بیماری زا (فوق حاد) مــانند تحت تیپ های HSN1 و H5N8 و کم بیماری زا مانند H9N2 مشاهده می شود. فرم بسیاری بیماری زا، می تواند در پرندگان تا صد در صد تلفات بدهد. البته فرم کم بیماری زا (H9N2)، اگرچه تلفاتی ایجاد نمی کند ولی اگر عفونت تنفسی ناشی از این قبیل ویروس ها توسط سایر ویروس ها یا باکتری های تنفسی تشدید شود، تلفات زیادی به بار می آورد.
اغلب ویروس های عامل آنفلوآنزای انسانی توسط ویروس های تیپ A آنفلوآنزا ایجاد می شود. همچنین ویروس A آنفلوآنزا، علاوه بر پرندگان و انسان در دام هایی مانند سگ و گربه، خوک، اسب و شتر نیز بیماری تنفسی آنفلوآنزا به وجود می آورد ولی خوشبختانه سدی میان گونه ای بین ویروس های آنفلوآنزای انسان و سـایر پرندگان و دام ها وجود دارد و به راحتی این ویروس ها از گونه ای به گونه دیگر انتقال نمی یابند.
علائم آنفلوآنزای پرندگان یا مرغی در افراد انسانی مشابه آنفلوآنزای انسانی است. به علاوه میزان کشندگی ویروس هایی مانند H5N1 برای افراد انسانی بیشتر است. بـــا توجه به سد میان گــونه ای ویروس های آنفلوآنزا، انسان به دو شکل به ویروس های آنفلوآنزای پرندگان آلوده می شود. روش قدیمی یا کلاسیک، عبارت از انتقال یا جابجایی هر دو ویروس های آنفلوآنزای پرندگان و انسان به یک گونه دامی واسط مانند خوک و گراز است. این دام ها، توانایی مخلوط کردن ژن های ویروس های آنفلوآنزای انسان و پرندگان را دارند. اما روش غیرکلاسیک، انتقال مستقیم ویروس های پرندگان به افراد انسانی است که بر اساس تئوری سد میان گونه ای به راحتی قابل انتقال نیست و افراد انسانی فقط زمانی به شکل مستقیم به ویروس های پرندگان آلوده می شوند که تماس نزدیک به نسبت طولانی با پرندگان مبتلا به آنفلوآنزا در اوج بیماری داشته باشند.
با توجه به شیوع آنفلوآنزای پرندگان در کشور چندی است مسئولین استانی هم از ابتلا این بیماری در استان ابراز نگرانی می کنند و راهکارهایی را برای پیشگیری از آن مطرح می کنند. همین چند روز پیش در جلسه شورای هماهنگی مدیریت بحران بود که مدیرکل دامپزشکی استان مرکزی گفته بود: اطلاع رسانی به واحدهای پرورش طیور استان برای مقابله با آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان صورت گرفته و واحدهای در معرض خطر شناسایی شده اند. محمد شانقی افزود: متاسفانه بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان سویه مشترک با انسان دارد که تاکنون هیچگونه واکسن موثری برای آن تهیه نشده است، مقصد مهاجرت عوامل جابجایی این ویروس کشورهای آسیایی است که ایران هم یکی از این مقاصد به حساب می آید.
وی تصریح کرد: سال گذشته ۱۳ میلیون قطعه طیور مبتلا به آنفلوآنزا در کشور معدوم سازی و بیشترین کانون این بیماری در استان های قم و اصفهان شناسایی شد، بنــابراین بــه سبب همجواری استان مرکزی با این استان ها نباید از احتمال شیوع موج جدید بیماری غافل شویم.
مدیرکل دامپزشکی استان مرکزی ادامه داد: ۸۰ درصد واحدهای صنعتی که سال گذشته درگیر این بیماری شده بودند واحدهای طیور تخم گذار بوده اند که معدوم سازی طیور آنها خسارتی معادل ۲۰ میلیارد تومان به همراه داشت.
شانقی افزود: نخستین کانون شیوع این بیماری تالاب میقان بود و در پی آن پنج شهرستان درگیر این معضل شدند که منجر به معدوم سازی ۴۵۰ هزار قطعه طیور شد.
وی گفت: تعداد شهرستان‌های درگیر پنج شهرستان اراک، خنداب، شازند، محلات و زرندیه بودند و ۳۰ کانون شامل ۲۷ کانون در سال ۹۵ و سه کانون در سال ۹۶ بودند و تمامی کانون‌های صنعتی اراک که ۱۶ کانون بود اطراف تالاب میقان بودند.
مدیرکل دامپزشکی استان مرکزی عنوان کرد: علل آلودگی در طیور بومی استان، پرنده‌های مهاجر، خرید طیور زنده، مصرف دام آلوده و غیره بوده است، در سال ۹۶ حدود سه هزار پایش انجام داده‌ایم که از میان نمونه‌های گرفته شده حدود هفت هزار مورد آزمایش انجام شده است.
مدیرکل پدافند غیرعامل استان مرکزی هم در این جلسه گفت: دولت توان پرداخت خسارات سنگین بیماری و تلفات دام و طیور را ندارد، به دنبال این جریان باید بیمه مرغداری ها جدی گرفته شود، اما در هر صورت خوشبختانه استان به معنای واقعی آمادگی مقابله با آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان را دارد.
اکنون بیماری آنفلوآنزا در کشور شیوع پیدا کرده و موضوع غریبی نیست که در استان هم همچون دیگر نقاط کشور شیوع پیدا کند و خسارت های اقتصادی و بهداشتی فراوانی هم وارد کند؛ اگرچه همین امر هم تلاش جدی مسئولین و کارشناسان مربوطه را می طلبد. شاید همان زمان ها که در ایتالیا برای اولین بار به علت کشتار فراوان این بیماری شیوع پیدا کرد یا زمانی که در ایران رواج پیدا کرد هیچ کس گمان نمی کرد هرساله این بیماری میزبان کشور شود و سالانه تلفات بسیاری را به بار آورد.