نگاه «وقایع استان» به قوانین جدید برای نوگواهینامه ها/منِ مبتدی

یکشنبه ۷ خرداد ۹۶ شماره ۵۹۷
***
وقایع استان
فرشته غلامی
***
همه افراد اشتیاق فراوانی برای نشستن پشت فرمان دارند از همان کودکی روی پای پدر و مادر خود می نشینند و به تقلید از بزرگترها فرمان را تکان می دهند و به گفته خودشان قان قان می کنند. همین که قد کشیدند و توانستند پای خود را به کلاج و گاز و ترمز برسانند در پارکینگ خانه پشت فرمان می نشینند و در تصورات خود ماشین را حرکت می دهند. اما پس از ۱۵، ۱۶ سالگی از والدین خود می خواهد در مناطق خلوت به تمرین رانندگی بپردازند. همین پروسه تکرار می شود تا اینکه ۱۸ سالشان تمام شود. پس از گرفتن دیپلم اولین اقدامی که انجام می دهند به اولین و معتبرترین آموزشگاه رانندگی مراجعه کرده و برای گرفتن گواهینامه ثبت نام می کنند. پس از گذشت یک ماه اگر شانس با آنها یار باشد و در آزمون عملی همان بار اول قبول شوند می توانند گواهینامه بگیرند و به قول معروف «تصدیق دار» شوند.
حال آنکه از همان زمان که اولین خودرو اختراع شد و انواع و اقسام وسایل نقلیه با مشخصات و خصوصیات مختلف به بازار عرضه شد با وجود پیشرفت های وسیعی که صورت گرفته اما همچنان یک گزینه بدون تغییر باقی مانده و آن هم مهارت و تسلط کافی در هدایت و کنترل خودرو است. این قوانین که به عنوان گواهینامه معروف است آداب ریز و درشتی دارد که با مراجعه به سایت پلیس راهور و یک جستجوی ساده در اینترنت به دست می آید.
براساس اعلام پژوهشکده بیمه مرکزی ایران، کشور ما از نظر تصادفات ناایمن رانندگی در بین ۱۹۰ کشور جهان، رتبه ۱۸۹ را به‌ خود اختصاص داده است. بنابراین برای کاهش نقش راننده در بروز تصادفات باید روش‌های رایج آموزش رانندگی مورد بررسی جدی و حتی تجدید نظر قرار گیرد، چرا که بسیاری از کارشناسان معتقدند با۲۰ ساعت تمرین طی ۱۰ جلسه کلاس‌های آموزش رانندگی، نمی‌توان از فردی که گواهینامه گرفته انتظار رانندگی خوب و ایمن را داشت. این در حالی است که آموزش رانندگی در کوچک‌ترین و کم‌جمعیت‌ترین کشورهای اروپایی دست ‌کم بیش از سه برابر این میزان زمان می‌برد. اخذ سریع گواهینامه و توهم رانندگی باعث بروز حوادث جبران ناپذیر فراوانی برای جوانان شده است.
به این ترتیب افراد به دلیل توهم موجود درباره مهارت خود در امر رانندگی در خیابان‌ها و جاده‌های ناایمن و شلوغ ورود پیدا کرده و همین امر آنها را با مشکلات و حوادث فراوانی مواجه می‌کند. علاوه بر تصادفات که ناشی از بی تجربگی رانندگان است. رانندگی در ایران سبک و سیاق مخصوص به خود را دارد که منجر به ترافیک، پارک کردن در گوشه خیابان، سرعت غیر مجاز و… می شود که گاها موجبات درگیری های لفظی هم می شود. همین امر سبب شده که مسئولان به فکر سخت تر شدن قوانین رانندگی بیافتند.
اگرچه از آخرین قوانین رانندگی که در کشور اجرایی شد قریب به شش سال می گذرد اما از اوایل سال گذشته زمزمه هایی درخصوص مکانیزه شدن آزمون گواهینامه شنیده می شد که قرار بود استاندارد شود و البته سخت تر. در همان زمان ها بود که به گفته پلیس راهور ناجا قوانین برای گواهینامه سخت تر شد. اما از دی ماه ۹۵ خبرهایی به گوش رسید و قرار بود که از بهمن ماه یک خانه تکانی اساسی در گرفتن گواهینامه رخ بدهد، اتفاقی که طبق گفته رییس پلیس راهور ناجا قرار بود به زودی در کشور اجرا شود و نوگواهینامه ها علاوه بر آموزش های ویژه با محدودیت هایی هم روبه رو خواهند بود تا کمتر شاهد بروز حوادث راهنمایی و رانندگی باشیم. اما نه تنها در بهمن ماه اجرایی نشد که قرار بود از آغاز سالجاری عملی شود اما اکنون آن را به اول تیر ماه ۹۶ موکول کرده اند.
به گفته پلیس راهور ناجا مطابق این قانون جدید برای نوگواهینامه ها، تا سه ماه اجازه ندارند به تنهایی و بدون حضور افراد دارای گواهینامه رانندگی در کنارشان، رانندگی کنند. همچنین از ساعت ۱۲ تا ۵ صبح و در جاده های برون شهری نیز اجازه رانندگی ندارند و موظف خواهند بود که علامت «احتیاط راننده مبتدی است» را هم در قسمت راست جلو و هم در قسمت چپ عقب خودروی خود نصب کنند.
جالب است که این محدودیت ها نه تنها برای رانندگان خودرو بلکه برای راکبین موتور سیکلت نیز اعمال خواهد شد و در صورت تخطی از این قانون توقیف گواهینامه و حضور مجدد رانندگان در کلاس های آموزشی در نظر گرفته شده است.
به نظر می رسد که اعمال محدودیت در اخذ گواهینامه در کشور از بروز برخی اشتباهات ناشی از کم تجربگی رانندگان جلوگیری کند.
اما در کنار مزیتی که به کاهش تصادفات می انجامد برخی از این بندهای این قانون جدید هم با مشکلاتی روبروست،
مسئله نصب مثلث احتیاط بر روی خودرو رانندگان جدید، امری است که احتمالا در اجرا مشکل ساز خواهد شد. از یک رو این احتمال وجود دارد که بسیاری از رانندگان از نصب این علامت خودداری کنند و در این صورت تشخیص رانندگان تازه گواهینامه از سایرین برای پلیس بسیار مشکل خواهد بود.
از سوی دیگر در صورت نصب این علامت احتیاط بر روی خودرو های خانوادگی که مورد استفاده همزمان چند نفر از اعضای خانواده قرار می گیرد شاهد بازرسی های متعدد پلیس از خودرو برای چک کردن شرایط گواهینامه خواهیم بود.
اما در مسئله منع رانندگی در جاده های برون شهری تعریف دقیقی از جاده های برون شهری ارائه نشده است. چرا که در بعضی از شهرها که بین دو شهر حتی یک آبادی دیده نمی شود و ابتدا و انتهای شهر مشخص است، مشکلی ایجا نمی شود. اما، در جاهایی که فاصله بین دو شهرها خیلی به هم نزدیک است، مشخص کردن حد و مرز یا ابتدا و انتهای آن ها مشکل یا ناممکن است.
باید در نظر داشت که در تمام شهرها، تابلوهای ابتدا و انتهای جاده برون شهری وجود ندارد، دانستن این مسئله برای مردم مشکل است. لازم است اداره راهنمایی و رانندگی، در جهت اجرای دقیق طرح و آگاهی مردم، تابلوهای مورد نظر را نصب کند.
علاوه بر آن یکی دیگر از تبعات منفی اعلام این طرح عدم همکاری اداره بیمه با این افراد می باشد چرا که ظاهرا شرکت های بیمه در چارچوب مندرجات گواهینامه های یک ساله تعهدات بیمه ای را اعمال می کنند و اگر فردی در بیرون شهر دچار حادثه شد تحت پوشش بیمه قرار نمی گیرد اگر این مساله درست باشد، با اجرای این طرح، ضرر اصلی را حادثه دیدگان می بینند و سود اصلی را، شرکت های بیمه می برند. چرا که وقتی فردی برای بیمه خودرو به شرکت بیمه مراجعه می کند، آن شرکت با توجه به تعرفه های خودرو، ماشین را بیمه می کند و مبلغ بیمه را از بیمه گذار می گیرد و دیگر نمی پرسد بیمه برای داخل شهر است یا خارج شهر. اما، وقتی حادثه ای پیش آمد، شرکت بیمه وارد جزئیات شده و راننده و نوع گواهینامه را مد نظر قرار می دهد و نسبت به دارندگان گواهینامه های جدید، با وجودی که بیمه کامل ماشین را برای تمام ساعات و تمام مکان ها گرفته شده، به استناد بندهای مندرج در پشت کارت گواهینامه، از دادن خسارت به حادثه دیدگان سر باز می زند.
حال که قرار است شرایط سختی برای گواهینامه گرفتن اعمال شود، پس از مکانیزه شدن سوالات آزمون تئوری، امید می رود که اعمال این قوانین که شبیه قوانین کشورهای اروپایی چون کانادا و آلمان است به کاهش تصادفات و تخلفات رانندگی بیانجامد.