نگاه «وقایع استان» به توزیع سبد کالا در ماه رمضان/یک سبد غصه

سه شنبه ۲۳ خرداد ۹۶ شماره ۶۰۸
***
وقایع استان
فرشته غلامی
***
چند سالی است که گوشمان از واژه هایی چون یارانه، سبدکالا، دهک های پایین و… پر شده است. عده ای بر آن نقد کرده اند و گفته اند این ها عوام فریبی است و جامعه را بیش از پیش دچار فقر کرده و اما عده ای دیگر آن را کمک به جامعه دانسته اند. یارانه نقدی از دست آوردهای دولت دهم بود و سبدکالا از دولت یازدهم.
با وجود تمام نقدها هنگامی که خبر واریز یارانه نقدی می شود افراد در جلو دستگاه های عابر بانک صف می کشند و در هنگام توزیع سبد کالا در جلوی فروشگاه های توزیع کننده این محصولات.
چندماهی از شروع به کار دولت حسن روحانی نگذشته بود که وی در یک گفتگوی زنده تلویزیونی گفت: «قرار است از این به بعد هرفصل یک سبد کالای رایگان میان مردم توزیع شود» اینکه برنامه چیست و چگونه اجرا خواهد شد مشخص نبود فقط یک چیز مشخص بود دولت میخواست هرچه زودتر این کار را انجام دهد و در آن برنامه به صراحت اعلام کرده بود که توضیحات بعدا ارائه خواهد شد. پس از اعلام این خبر باوجود زمانی که اعلام شده بود اما توزیع این سبدها دائما به تعویق می افتاد.اما در نهایت در ۱۳ بهمن سال ۹۲ اولین سبدغذایی توزیع شد.. در این طرح تمامی افراد با ارسال پیامکی از تعلق یا عدم تعلق این بسته ها باخبر می شدند. در این دوره که اقلامی چون برنج، روغن و تخم مرغ را شامل می شد به تمامی سرپرستان خانوار تعلق می گرفت که با نقدهایی مواجه شد که چرا تنها به افراد ضعیف جامعه تعلق نمی گیرد.
از ماجرای پیامک های واقعی و تقلبی گرفته تا تشخیص واجدین شرایط دریافت سبد و تبعیض آشکار میان کارگران و کارمندان و… خلاصه اشکالات سبد کالایی زمانی شکل عینی به خود گرفت که از روز ۱۳ بهمن ماه فروشگاه‌های زنجیره‌ای در سراسر کشور اقدام به توزیع نخستین سبد کردند.
از صبح همان روز صف‌های طویل در برابر این فروشگاه‌ها آن هم در سرمای شدید زمستان شکل گرفت و هرچه زمان هم گذشت بر تعداد متقاضیان افزوده شد. کمبود مکان‌های توزیع، بی‌کیفیتی برخی کالاهای سبد، اطلاع‌رسانی ضعیف و تبعیض آشکار میان حقوق‌بگیران دولتی و غیردولتی، کارمند و کارگر، بازنشسته و شاغل، عدم حفظ کرامت شهروندان و… همگی از جمله مشکلات طرح سبد کالا بود که با شروع کار نمایان شد.
پس از آنکه تبعیض آشکار دولت بین کارگران وکارمندان در رسانه ها نمود پیدا کرد علی ربیعی، وزیر تعاون،کار و رفاه اجتماعی شب ۱۳بهمن ماه ۹۲ پیش دستی کرد و در یک مصاحبه تلویزیونی اعلام کرد: در مرحله بعد که یکی دو هفته آینده آغاز می شود همه مستمری بگیران تامین اجتماعی، مشمول دریافت سبد خواهند شد و بلافاصله به همه کارگران مشمول کار سبد کالا تحویل می شود.
خلاصه با گذشته ۲روز از توزیع سبد کالا در کشور، بسیاری از مردم و نمایندگان مجلس نسبت به توزیع سبد انتقاد کردند و خواهان تجدید نظر دولت در این رابطه شدند.
اما برای موفقیت بیشتر در دوره دوم توزیع این سبدهای کالا با نام بسته های امنیت غذایی قرار بود در بین دهک های پایین جامعه دو گروه تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی قرار گیرد.
اکنون قریب به چهار سال است که از توزیع اولین سبدکالا می گذرد سبد کالایی که قرار بود به مشکل معیشت افراد کمک کند اما امروز و فردا کردن توزیع این بسته ها نه تنها دردی را از افراد دوا نکرد بلکه مشکلات بیشتری را پیش روی آنها قرار داد.
حال آنکه علی ربیعی وزیر تعاون در ۱۶ فروردین سال جاری در حاشیه جلسه هیات دولت از تصمیم دولت برای توزیع سبد کالا در اردیبهشت امسال خبر داده و گفته بود: با تصمیمی که در حاشیه جلسه امروز هیات دولت با رییس سازمان برنامه و بودجه و همچنین وزیر جهاد کشاورزی داشتیم مقرر شد در راستای برنامه دولت یازدهم برای تامین امنیت غذایی و مقابله با سوء تغذیه، تأمین اعتبار برای توزیع این سبد کالا انجام شود. اما پس از آن توزیع سبدکالا در اردیبهشت ماه را یک نوع شائبه انتخاباتی دانسته و آن را به بعد از انتخابات موکول کردند.
چند روز پیش از شروع ماه مبارک رمضان بار دیگر وزیر تعاون از روند توزیع سبد غذایی بین محرومان و اقشار ضعیف جامعه در روزهای ابتدایی ماه مبارک رمضان خبر داد و گفته بود این اعتبار را بالغ بر ۲۲۰ میلیارد تومان دانست که شامل تهیه گوشت قرمز، گوشت مرغ، تخم مرغ، برنج، ماکارونی، حبوبات، لبنیات، روغن مایع، رب و خرما می شود. البته در این مرحله روی مقدار کالاها قید خاصی گذاشته نشده است؛ یعنی خانوارها می توانند همه اعتبارشان را فقط صرف برنج یا گوشت قرمز کنند.
پس از آنکه در روزهای ابتدایی ماه رمضان این سبدها توزیع نشدند بار دیگر در خبرها آمد که این بسته ها تا نیمه رمضان و تولد امام حسن (ع) توزیع می شود اما با وجود گذشت ۱۸ روز از شروع ماه رمضان اما همچنان بسته های سبد غذایی به استان مرکزی نرسیده و اکنون معاون سیاسی و اجتماعی فرماندار اراک از توزیع این بسته ها تا یک هفته آینده خبر داده است.
سبد کالایی را که وزیر تعاون و معاون رفاهی وزیر تعاون وعده داده بودند اقلامی چون گوشت و مرغ را هم شامل می شود اما اکنون علیرضا زارعی معاون سیاسی و اجتماعی فرماندار اراک آن را شامل سه قلم ماکارونی، برنج و روغن مطرح کرده است.
زارعی گفته که توزیع سبدکالا ویژه ماه مبارک رمضان شامل سه قلم ماکارونی، برنج و روغن است که مقرر شده از سمت خیران کمک‌هایی به سازمان بهزیستی استان مرکزی داده شود.
ربیعی تعداد خانوارهایی که تحت پوشش قرار می‌گیرند را سه میلیون و ۸۸۸ هزار و ۵۷۴ اعلام کرده است که با بعد خانوار تقریبا بیش از ۱۰ میلیون نفر می شوند. علاوه بر آن زنان باردار و کودکان دارای سوء تغذیه نیز از قبل شناسایی شده اند که آنها در این پوشش حمایتی قرار می گیرند.
حال آنکه آقای وزیر ارزش ریالی سبد حمایت غذایی برای خانوارهای نیازمند یک نفره را کمی بیشتر از ۳۰ هزار تومان و برای خانوارها ۶۰ هزار تومان و این میزان برای خانوارهای ۴ نفره و بیشتر ۱۲۰ هزار تومان مطرح کرده است.
اگر نگاهی به قیمت های بازار بیندازیم متوجه خواهیم شد که در حال حاضر هر کیلو گرم گوشت قرمز ۴۳ هزار تومان، گوشت مرغ ۸ هزار تومان، ماهی قزل آلا ۱۴ هزار تومان، برنج ایرانی ۱۶ هزار تومان، حبوبات ۱۵ هزار تومان و شکر ۳ هزار تومان است. یک بطری روغن یک لیتری هم ۸۰۰۰ تومان، یک بسته پنیر ۳۵۰۰ تومان، یک بسته خرما ۸۰۰۰ تومان، یک بسته ماکارونی ۲۰۰۰ تومان و در نهایت تخم مرغ دانه‌ای ۵۰۰ تومان است
اگر با منطق وزارت تعاون بخواهیم با ۳۰ هزار تومان همه این اقلام را تهیه کنیم ناچاریم ۵۰ گرم گوشت، ۱۰۰ گرم مرغ، ۱۰۰ گرم ماهی قزل آلا، ۲۵۰ گرم برنج، ۲۰۰ گرم حبوبات و ۱۰۰ گرم شکر بخریم. همچنین با ۳۰ هزار تومان می توان علاوه بر موارد مذکور، یک بسته خرما، یک بسته ماکارونی، یک بسته پنیر، نیم لیتر روغن و دو عدد تخم مرغ نیز خرید.
مسئولان وزارت تعاون توقع دارند که ۱۰ تا ۱۲ میلیون محروم و مستضعف جامعه با ۳۰ هزار تومان سبد کالا بتوانند از همه این مواد غذایی استفاده کنند و جالب اینجاست که با این ۳۰ هزار تومان می‌توان تنها مقادیر اندکی از این محصولات را خرید!
او در جملات تامل برانگیز دیگری تاکید کرد که »تنوع نیز وجود دارد و افراد می‌توانند به فروشگاه هایی که قبلا در سایت اعلام شده مراجعه کنند و با اختیار خود می توانند نه یک بار بلکه چند بار خرید خود را انجام دهند. مطالعه ای انجام شده که نشان می دهد معمولا خرید ها در سه ماه انجام می شود و سه ماه نیز فرصت دارند!»
شاید این جملات علی ربیعی با سبد کالای ۳۰ هزار تومانی در نظر گرفته بسیار خنده‌دار به نظر برسد اما متاسفانه واقعیت تلخی است که در این خصوص وجود دارد.
با توجه به آنچه گفته شد باید دید که این قصه پر غصه سبدهای کالا کی به پایان می رسد. قصه ای که از تعویق آن شروع شده تا صف های طویل و عدم حساب وکتاب صحیح درخصوص توزیع این بسته ها ادامه دارد. بسته هایی که گمان نمی رود حتی با این اوصاف هم تا پایان ماه مبارک رمضان به استان مرکزی برسد.