نگاهی به نظرات دفتر امور بانوان استانداری پیرامون مشکلات زنان/گام اول، پذیرفتن مشکلات

سه شنبه ۱۰ بهمن ۱۳۹۶   شماره ۷۸۰

***

وقایع استان

سهراب جان بزرگی

***

یکی از بزرگترین مشکلاتی که امروز جامعه ایران را درگیر خود کرده است، عدم برنامه ریزی و آمادگی برای گذار از نظام فکری اجتماعی سنتی به مدرن است. بسیار شنیده ایم که می گویند جامعه ایران در حالت گذار است. این اتفاق اجتناب ناپذیر که به واسطه رشد افسار گسیخته تکنولوژی و کمرنگ شدن مرزهای جغرافیایی رخ داده، جامعه ایران را در مقابل هویت های جدید بسیاری قرار داده است. سالهایی نه چندان دور را بخاطر بیاورید، دسترسی به اینترنتی با سرعت بسیار پایین نیاز پروسه ای زمان بر و هزینه بر بود. این یعنی شما برای اینکه بدانید آنطرف مرزهای جغرافیایی تان چه خبر است باید زحمت زیادی می کشیدید. پس از آن ظرف مدت چند سال همه چیز در دسترس عموم جامعه قرار گرفت. تکنولوژی هایی که روز بروز کمیت و کیفیت شان افزوده میشد. قیمت ها در یک فضای رقابتی پایین می آمد تا تهیه شان در توان همه قرار بگیرد. این اتفاقات باعث شد تا شکاف بزرگی میان نسل های سه دهه از ایران شکل بگیرد. تفکرات متفاوت یا حتی متضادی که در این حالت گذار ایجاد شده است، روز بروز بر شدتش افزوده می شود. چرا که به نظر می رسد هنوز هم واقعیت ماجرا جدی گرفته نشده و برنامه ریزی درستی برای آن وجود ندارد.
این اتفاق و تعدد دیدگاه ها و جریانات فکری مختلف که بر سر جامعه ایران ریخته شده است، نوعی بی هویتی را در میان نسل های اخیر به وجود آورده است. وقتی شما در مقابل هزاران هویت قرار داشته باشید که برای ارائه هرکدام از آنها ساعت ها کار و برنامه ریزی و فکر شده است، هر کدام از آنها شما را به سمت خودش می کشد و بعد هویت دیگری که از قبلی قوی تر است بر شما غالب می شود و همینطور در میان دریایی از جریان های فکری قرار دارید. این تعدد آنقدر بالا می رود که هویت و شخصیت شما به صفر میل می کند و دچار نوعی بی هویتی مدرن می شوید چرا که آمادگی ذهنی و فکری برای پذیرش و انتخاب و یا تلفیق درست ترین راه را نداشته اید. برنامه ریزی برای جلوگیری از این اتفاقات هم کار چندان سختی به نظر نمی رسید. با متد شیوه های نوین آموزشی و تربیتی منطبق با تغییرات اجتماعی گسترده ای که کشورهای بسیاری به خصوص جهان سوم را تحت تاثیر قرار داده، می توان به آمادگی خوبی نه برای مقابله که برای تعامل و استفاده از این مدرنیته دست یافت. اما برنامه ای که همیشه در قبال این مدرنیته اتخاذ شده انکار آن بوده است. انکارهایی که شاید در ظاهر تاثیرات آن فرهنگ ها و هویت ها را از بین برده است اما نتیجه واقعیش قوی تر شدن آنها در بی توجهی ما بوده. وقتی که ما موضوعی را از پایه رد میکنیم دیگر ذهن مان درگیرش نمی شود و حتی حضورش را نمی بینیم. اما واقعیت این است آن موضوع ما را زیر نظر گرفته و روز بروز در بی توجهی ما نقاط قوت خودش را قوی تر می کند و ضعف های ما بیشتر می بیند و در جایی آنچنان در مقابلمان قد علم می کند که دیگر کاری از دست هیچکس ساخته نیست.
اما فرصت همچنان باقیست، اگرچه کم است. این روزها سیگنال های بسیاری در جامعه دیده می شود که حاصل همین بی هویتی است که زمان بروزش رسیده است. یکی از مهمترین آسیب های این اتفاق در زمینه ناهنجاری ها و آسیب های اجتماعی به خصوص در حوزه زنان مطرح می شود. طیف وسیعی از جامعه و به خصوص در نسل های جوان تر کارهایی را انجام می دهند که دلیلش را نمی دانند. یا برای دسترسی به مفاهیم جدید از راه هایی وارد می شوند که انتهایش پیدا نیست. حرف های مدیر کل دفتر امور بانوان استانداری مرکزی هم به نمونه هایی از این اتفاقات اشاره دارد. زهرا فرجی در گفتگو با خبرگزاری مهر گفته است «تجربه نشان داده اقدامات فرهنگی در بلندمدت اثرگذاری خود را نشان می دهد و طرح های مقطعی و ضربتی در کاهش معضلات اجتماعی ناموفق است.» این حرف کاملا درستی است اما در حال حاضر موقعیت به گونه ایست که زمانی برای از دست دادن وجود ندارد. اقدامات فرهنگی بلند مدت زمانی را باید همین امروز و از همین لحظه آغاز کرد. رسانه ها، صدا و سیما، دستگاه های دولتی و همه باید در ابتدا مشکل را بپذیرند و با روش هایی درست به درمان آن بپردازند.
در بخش دیگری از صحبت های فرجی آمده است «طی سال های اخیر با رشد آسیب های اجتماعی و کاهش سن گرایش زنان به انحرافات اخلاقی و مشکلاتی از این دست در کشور مواجه هستیم که به تبع آن استان مرکزی نیز از این روند استثنا نبوده است.» به جرات می توان بگویم که این اتفاق یکی از مهمترین و جدی ترین مسائل کشور است و نیاز به ساعت بحث و گفتگو و برنامه ریزی دارد. اینکه در جامعه ای سنتی مانند جامعه ایران نحوه پوشش، مد، رفتار و روابط یک نسل در مدت چند سال تغییرات اینچنینی گسترده ای داشته باشد، مفهومش این است که مدرنیته با کسی شوخی ندارد. اگر جدی گرفته شود می تواند مفید باشد و اگر انکار شود نتیجه های عجیب و غریبی را به بار می آورد. همانطور که مدیر کل دفتر بانوان استانداری مرکزی می گوید «در جامعه ای زندگی می کنیم که در حال گذر از سنتی به مدرن است و به همین سبب آسیب هایی که به عنوان آسیب های نوظهور از آن یاد می شود و در لایه های اجتماع پنهان بوده امروز به سطح جامعه رسیده و هم اکنون با آن مواجه شده ایم.»
زهرا فرجی معتقد است که «آسیب های اجتماعی چند علتی هستند و باید با دقت و وسواس به همه ابعاد و ریشه یابی آن بپردازیم و علل و عواملی که در ایجاد آسیب ها موثر هستند شناسایی شوند تا بتوانیم گامی در راستای کاهش و یا حتی کنترل آن برداریم.»
می خواهم این بخش از صحبت های او را اینگونه تکمیل کنم که آسیب های اجتماعی علت های بسیار بیشتری از آنچه فکر میکنیم دارد. در اقع یک جریان گسترده فکری و چند لایه که در طول سالها شکل گرفته و بر اقتصاد، سیاست، ورزش، هنر و جزئی ترین مسائل زندگی انسان ها تاثیر گذاشته است. مدرنیته ای که مدت هاست به ایران رسیده و ما از حضورش یا بی خبریم و یا همیشه سعی در انکار آن داشته ایم. شاید در ظاهر مطالباتی هم به همراه این جریان در جامعه شکل گرفته باشد اما نکته قابل توجه این است که این مطالبات از کانال های دیگری در حال پاسخگویی و گسترش است. مدیر کل دفتر امور بانوان استانداری در پابان صحبت هایش گفته است «طبق نظرسنجی، بانوان استان مرکزی به دنبال ایجاد عدالت اجتماعی هستند، یعنی در حقیقت آن چیزی که به عنوان یک زن شهروند در حوزه اجتماعی، قانونی و شرعی می توانند از آن برخوردار شوند. این توصیه و تقاضای عدالت اجتماعی اگر محقق شود، همه بخش ها را اعم از توسعه مشارکت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و… تحت تاثیر مطلوب قرار می دهد. مطالبات زنان در جهت تحقق این هدف کلان، شامل توسعه مراکز تفریحی و رفاهی، کاهش آسیب های اجتماعی، ایجاد فضا برای مشارکت بیشتر اقتصادی، اجتماعی فرهنگی و سیاسی زنان، مشارکت در فرایند تصمیم گیری و تصمیم سازی و… است.»