خانه » پیشنهاد سردبیر » نگاهی به فیلم های توقیفی اخیر سینما به بهانه ضرب الاجل تعیین تکلیف آن ها/آرشیوی ها

نگاهی به فیلم های توقیفی اخیر سینما به بهانه ضرب الاجل تعیین تکلیف آن ها/آرشیوی ها

سه شنبه ۲۳ خرداد ۹۶ شماره ۶۰۸
***
وقایع استان
سحر یاری
***
نمی توان انکار کرد که این روزها اقبال مردم به سینما بیشتر شده است و فرهنگ سینما رفتن در میان مردم جا افتاده است. این ها را می توان از آمار فروش فیلم ها و شکسته شدن رکوردها در یکی دو سال اخیر فهمید.
در چند سال گذشته ممکن بود یک فیلم فروش بالایی داشته باشد و از بسیاری از فیلم ها پیشی بگیرد ولی هم اکنون شرایط به گونه ایست که ممکن است چند فیلم همزمان گیشه خوبی داشته باشند و دیگر فروش میلیاردی یک رویا نیست. این استقبال از فیلم ها تنها مربوط به سینماهای تهران نیست در شهرستان ها هم سالن های سینما نسبتا پر است. کافی است سری به سانس های شبانه سینماهای اراک بزنیم تا متوجه شویم که شرایط نسبت به قبل مطلوب تر است.
تبلیغات، تنوع ژانر و موضوع و گروه بازیگران از جمله دلایل انتخاب یک فیلم از سوی مخاطب است؛ هر چند هنوز تا سخت گیری و ارتقا سلیقه مخاطب راه زیادی مانده و هنوز دیده می شود که یک کمدی نازل در کنار فیلمی ساختارمند هر دو در گیشه موفق هستند و فروش همسانی دارند. این نشان می دهد هنوز خیلی ها سینما را فقط یک سرگرمی تام می دانند و می خواند بخندند حالا به هر قیمت و به هر چیزی و هنوز فیلم دیدن مجالی برای لذت و تامل نیست.
در کنار تمام دلایل که مخاطبان و صاحبان سینماها در استقبال از یک فیلم بر آن صحه می گذارند. یک المان دیگر در فروش فیلم ها تاثیر دارد و آن حاشیه های پیرامون یک فیلم است. اگر کمی تیزبین باشیم می بینیم که مردم و جامعه نسبت به هر چه خبرساز تر است تمایل بیشتری دارند. یعنی کافی است فیلمی مورد ممیزی قرار گرفته باشد؟ یک نهاد آن را تحریم کرده باشد و یا عدهه ای افراطی نسبت به پخش آن بیانیه داده باشند یا تجمع خیابانی کرده باشند و یا حتی سینما آتش زده باشند، همین باعث می شود تا مردمی که عاشق حاشیه هستند دلشان بخواهد که حتما آن فیلم را ببینند یا حداقل اخبارش را دنبال کنند. البته در این میان استثناهایی هستند که به دلیل زمان طولانی از گذشت توقیفشان که گاه ده سال هم می شود، در اکران شکست می خورند.
بهرحال این روزها خبرهایی در مورد تلاش برای رفع توقیف فیلم های ممیزی خورده و توقیفی شنیده می شود. فیلم هایی ها که برخی در دولت دهم و برخی در دولت یازدهم توقیف شده اند. یکی از فیلم هایی که هم اکنون از توقیف در آمده مادر قلب اتمی به کارگردانی علی احمدزاده است که بعد از سه سال رفع توقیفش و شروع خوبی را نیز در گیشه داشت.
چندی پیش وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضرب الاجلی را برای تعیین تکلیف فیلم های توقیفی به مدیر سازمان سینمایی کشور مشخص کرد و بنا است تاکمتر از دو ماه آینده تکلیف فیلم های توقیفی روشن و نام فیلم هایی که رفع توقیف شده اند اعلام شود. در ادامه نگاهی داریم به فیلم هایی که در دولت نهم، دهم و یازدهم توقیف شده اند. با اینکه امید می رفت فیلم های توقیفی در دولت یازدهم رفع توقیف شوند؛ولی بیشتر آن ها هنوز رنگ پرده به خود ندیده اند. فیلم هایی که برخیشان از همان ابتدا اجازه اکران نداشتند و برخی دیگر بعد از چند روز نمایش از پرده سینماها پایین کشیده شدند.
در دولت دهم فیلم های «خرس» به کارگردانی خسرو معصومی، «مهمونی کامی» ساخته علی احمدزاده، «این یک رویاست» به کارگردانی محمود غفاری، «بلوک ۹ خروجی ۲ » به کارگردانی علیرضا امینی، «پریناز» به کارگردانی بهرام بهرامیان، «سپید و سیاه» به کارگردانی قاسم جعفری، «صد سال به این سال‌ها» ساخته سامان مقدم،« آشغال‌های دوست‌داشتنی» به کارگردانی محسن امیر یوسفی، «گزارش یک جشن» ساخته ابراهیم حاتمی کیا، «خیابان های آرام» ساخته کمال تبریزی، «عصبانی نیستم» ساخته رضا درمیشیان، «خانه پدری» به نویسندگی و کارگردانی کیانوش عیاری از همان ابتدا اجازه اکران نداشتند و بیشترین آن ها به دلیلی ارتباط با وقایع ۸۸ توقیف شدند به طور ویژه «آشغال های دوست داشتنی»، اما فیلم هایی در این دولت نیز بعد از چند روز اکران از پرده های سینما پایین کشیده شدند و یا تنها در جشنواره فجر نمایش داده شدند از جمله «بی‌خود و بی جهت» ساخته عبدالرضا کاهانی، «زندگی خصوصی» ساخته محمدحسین فرح بخش، «فرزند صبح» به کارگردانی بهروز افخمی، «زادبوم» به کارگردانی ابوالحسن داوودی، «زمهریر» به نویسندگی و کارگردانی علی رویین تن، «هفت و پنج دقیقه» به کارگردانی محمد مهدی عسگر پور، «من مادر هستم» ساخته فریدون جیرانی و «گشت ارشاد» به کارگردانی سعید سهیلی.
پس از اتفاقاتی که برای چند فیلم در دولت نهم و دهم افتاد و مشخص نشدن تکلیف آن ها در ان دولت با شروع کار دولت تدبیر و امید و در پی اعتراض برخی از اهالی سینما چند فیلم توقیفی اجازه اکران پیدا کرد. فیلم «نقش نگار» به کارگردانی علی عطشانی این فیلم به علت حضور ناصر ملک مطیعی در آن پشت خط اکران ماند. نقش نگار داستان پسری است که فرزاد بدون هماهنگی پدرش قصد ازدواج با نگار را دارد. رضایت موقت پدر همه چیز را برای مراسم خواستگاری محیا می کند اما گذشته نگار همه شرایط را دچار تغییر می کند…
«از رییس جمهور پاداش نگیرید» به کارگردانی کمال تبریزی این فیلم هفت سال در توقیف بود و در نهایت با ۱۵ دقیقه سانسور اجازه اکران گرفت هر چند که کارگردان این فیلم معتقد است دقایق مهم و تاثیرگذاری از فیلم حذف شده است. این فیلم در ابتدا پاداش نام داشت و بعد به این نام تغییر پیدا کرد. درست در روز سه شنبه ۲۹ دی سال ۸۸ سید محمد حسینی اما به طور مصداقی درباره توقیف فیلم حرفی نزد و به کلیات بسنده کرد: «وقتی فیلمی معیارها و موازین ارزشی را رعایت نکند، قطعا توقیف می شود».
بعدها جواد شمقدری و علیرضا سجادپور بارها عنوان کردند فیلم تبریزی نیاز به اصلاحات و حتی فیلمبرداری مجدد دارد. داستان این فیلم در مورد یکی از مدیران ارشد کشور است که به صورت کاملا اتفاقی به سفر حج می‌رود و در این سفر اتفاقاتی برایش می‌افتد که ظاهرش خوشایند نیست، اما همه این اتفاقات ناخوشایند باعث می‌شود به معنا و مفهومی از سفر دست پیدا کند.
«ماهی و گربه» به کارگردانی شهرام مکری، قصه این فیلم بر اساس یک ماجرای واقعی نوشته شده است. چند دانشجوی دختر و پسر برای شرکت در جشن بادبادک بازی در شب یلدا به شمال رفته‌اند. در همسایگی کمپ کوچک آنها کلبه‌ای قرار دارد که سه آشپز یک رستوران ساکنان آن هستند. آشپزها برای پخت غذاهای رستوران به گوشت احتیاج دارند و جز این جوان‌ها کسی در آن اطراف نیست. این فیلم در دولت یازدهم در گروه هنر و تجربه اکران شد، «گس» به کارگردانی کیارش اسدی زاده، این فیلم بدون پروانه ساخت ساخته شد و همین مساله برای این فیلم حاشیه ساز شد. با این وجود، فیلم درجشنواره‌های خارجی شرکت کرد و در فستیوال بین المللی فیلم رم ایتالیا جایزه بهترین بازیگر نوظهور نسل نورا در سال ۲۰۱۳ کسب کرد، این جایزه به به مجموعه بازیگران فیلم اهدا شد. این فیلم سرانجام در سال ۹۴ به اکران عمومی رسید.
«قصه‌ها» به کارگردانی رخشان بنی اعتماد، رخشان بنی اعتماد «قصه ها» را سال ۹۰ در سکوت کامل خبری و البته بدون داشتن پروانه ساخت کلید زد. همین نداشتن پروانه ساخت بهترین بهانه برای مسئولین وقت سینمایی بود تا فیلم را توقیف کنند. هر چند که آنها به لحاظ محتوایی هم با فیلم زاویه داشتند. «قصه ها» دو سالی در آرشیو خاک خورد تا اینکه در دولت یازدهم مجوز نمایش گرفت. هر چند در زمان اکران نیز حوزه هنری سینماهایش را در اختیار این فیلم قرار نداد.
«آینه های روبرو» به کارگردانی نگار آذربایجانی، «پوسته» به کارگردانی مصطفی آل احمد، «آمین خواهیم گفت» ساخته سامان سالورو« پرویز» به کارگردانی مجید برزگر نیز دیگر فیلم هایی بودند که در دولت یازدهم رفع توقیف شدند.
اما در دولت یازدهم علی رغم وعده ها باز هم شاهد توقیف چند فیلم بودیم به طوریکه برخی از آن ها با دستور مستقیم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی توقیف شدند از جمله «خانه دختر» ساخته شهرام شاه حسینی، خانه دختر داستان دختر دانشجویی در آستانه ازدواج است که درست در روز عقد اتفاقی برایش رخ می دهد و قصه فیلم از اینجا رقم می خورد. ماجرا از این قرار است که در این فیلم در ابتدا مخاطب فکر می کند که بازیگر خانم پیش از ازدواج با مرد دیگری رابطه داشته و از این جهت است که دچار برخی مشکلات است و نمی تواند شرط مادر شوهرش را برای آزمایش بپذیرد . اما در ادامه فیلم متوجه می شویم که آن فرد کسی نبوده جز پدر این دختر ! منصور با بازی حامد بهداد و بهار با بازی رعنا آزادی‌ور نقش این زوج را بازی می‌کنند و ابتدای این فیلم دوستان دانشجوی بهار با بازی پگاه آهنگرانی و باران کوثری مشغول خرید و آماده کردن خود برای این عروسی هستند که شخصی به آنها اطلاع می دهد بهار فوت کرده است و مراسم عروسی برگزار نمی شود. اما چرا این فیلم توقیف شد به نظر می رسد این فیلم بر روی نقطه ای حساس در جامعه ما یعنی تجاوز به محارم دست گذاشته است و همین باعث شده که فیلم با دستور مستقیم وزیر فرهنگ و ارشاد وقت علی جنتی توقیف شود و هر بار اصلاحات انجام شده باز نتواند راه را برای اکران آن باز کند.
«رستاخیز» به کارگردانی احمدرضا درویش قبل از اکران این فیلم حواشی به وجود آمده اکران آن را به تعویق انداخت، در میان تمام این فیلم ها برخی از آن ها حاشیه های بیشتری داشتند از جمله آشغال های دوست داشتنی، نمایش چهره تعدادی از اهل بیت باعث شده انتقادها به این فیلم شدت بگیرد. هرچند که عوامل فیلم اعلام کرده بودند برای این کار از علما مجوز گرفته اند و حجت الله ایوبی رییس سازمان سینمایی هم این مسئله را تائید کرده و گفته که این مجوز را به سازمان سینمایی تحویل داده بودند.
«ارادتمند نازنین، بهاره و تینا» ساخته عبدالرضا کاهانی، این فیلم داستان سه دختر است که روابط نامتعارفی با مردان مختلف دارند، در جلسه بازبینی فیلم همگی اعضای شورای پروانه نمایش به اتفاق آرا به عدم صدور پروانه نمایش برای این فیلم رای دادند و حتی یکی از چهره‌هایی که معمولاً با چنین موارد مخالفت می‌کند نیز با جدیت با سایرین همراهی کرد و درباره این فیلم وحدت نظر وجود داشت. همان زمان یکی از اعضای شورای پروانه نمایش نیز در گفت و گو با «تابناک» تأکید کرده بود، در صورت صدور پروانه نمایش برای این فیلم، بعید است این فیلم بیش از یک هفته بر پرده سینماها دوام بیاورد و بنابراین، حتی اگر برای این فیلم پروانه نمایش صادر می‌شد، امکان دفاع از این پروانه وجود نداشت و در نهایت به کلیت سینمای ایران آسیب می‌رسید.
«پارادایس» به کارگردانی علی عطشانی هم در مورد دو طلبه جوان است که می‌خواهند برای شرکت در سمیناری دانشگاهی پیرامون ادیان به آلمان بروند. رییس حوزه علمیه آنها که حاج آقا فراستی نام دارد، راه سفر را برآن‌ها می‌بندد. طلبه‌های جوان با اغفال حاج آقا فراستی، ویزایی هم برای او می‌گیرند و او را با خود به آلمان می‌برند. بعد از انتشار پوستری از این فیلم سازمان سینمایی رسما بیانیه ای داد با این مضمون: «در پی انتشار پوستر و بخش هایی از فیلم «پارادایس» ساخته علی عطشانی در فضای مجازی و ایجاد حساسیت کاذب نسبت به سینمای ایران، اداره کل سینمای حرفه ای اعلام می کند که فیلم «پارادایس» تاکنون موفق به اخذ پروانه نمایش نشده و طبعاً هیچ یک از اقلام تبلیغی آن مجوزی دریافت نکرده است و تهیه کننده و صاحبان فیلم مسئول حفظ محتوا و اقلام تبلیغی فیلم هستند و نسبت به همه شئون فیلم مسئول تلقی می شوند.» همانطور که گفته شد با تاکید وزیر فرهنگ و ارشاد بر تعیین تکلیف فیلم های توقیفی هم اکنون مادر قلب اتمی با چند دقیقه حذفی بر روی پرده سینماها است؛ باید گفت عمر توقیف فیلم های سینمایی در کشور ما به قدمت خود سینما است و ارتباطی هم به دوره خاصی ندارد. در خصوص برخی از فیلم های توقیفی هرگز دلیل قانع کننده ای برای عدم اکرانش نبوده است برای همین است که تا امروز فیلم هایی که از محاق بیرون آمده اند و در معرض قضاوت عموم قرار گرفته اند این سوال را پیش می آورد که اصلا هدف چه بوده که جلوی نمایش یک فیلم گرفته شده و حالا که نمایش عمومی دارد چه ضرری داشته؟ بهرحال باید تا دهم مرداد ماه به انتظار نشست و دید کدام فیلم ها از این لیست بلند بالا اجازه اکران پیدا خواهند کرد.

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شدعلامتدارها لازمند *

*

bigtheme
Designed & Developed by: Sepanta Group Team.