خانه » پیشنهاد سردبیر » نگاهی به فلسفه سیاه پوشیدن در محرم و بازار البسه آن در اراک /رنگ سیاه بر تن عزا

نگاهی به فلسفه سیاه پوشیدن در محرم و بازار البسه آن در اراک /رنگ سیاه بر تن عزا

شنبه ۱ مهر ۹۶   شماره ۶۸۶

***

وقایع استان

فرشته غلامی

***

در چشم بر هم زدنی یکسال دیگر قمری هم گذشت و سال ۱۴۳۸ تمام شد و همه آماده برای شروع دیگر آن هم در سوگ و ماتم برای سید و سالار شهیدان نشسته ایم. اکنون محرم از پس ورق های گرد و خاک گرفته تقویم خودنمایی کرده و خبر از فصل نو می دهد، فصلی که یک دنیا سخن دارد و گرم و سوزان است همچون صحرای داغ کربلا.
اکنون لحظه شکل گیری رویدادی بس عظیم و شگرف است و ثانیه ها بی تابند. کاروان آرام آرام رهسپار می شود و نوید اتفاقی غم بار را می دهد، گویی اصلا این کاروان نیست که پیش می رود بلکه حادثه است که به وقوع خود نزدیک و نزدیکتــر می شود. حادثه ای که با خود فقط کوله باری از حزن و اندوه دارد. محرم شروع شده و بار دیگر در تاریخ نقش بسته تا اسطوره ای دیگر را بیافریند. اسطوره ای از جنس ایثار و از خود گذشتگی. محرم آمده تا درهای عشق را به سوی جاودانگی و حیات بگشاید و پذیرای حسین باشد و قلب تاریخ لقب بگیرد.
این روزها با شروع ماه محرم، شهر در حال و هوای عجیبی به سر می برد و کارهایی که تا همین دیروز در شهر انجام می شد تغییر یافته و این روزها پارچه های سیاه در شهر خودی نشان داده و صدای نوحه ها و دسته ها یکی یکی از دور هم شنیده می شوند. رسومی که یکسال بود به دست فراموشی سپرده شده بود اکنون بار دیگر با انرژی چندین برابر سر بر آورده اند.
مراسم ماه محرم در گوشه و اطراف شهر برگزار می شود، سیه پوش کردن مساجد و تکایا و همچنین نصب بنر و پارچه در میادین و خیابان و همچنین پوشیدن لباس مشکی، همه و همه حکایت از آماده شدن برای عزاداری اباعبدالله الحسین(علیه السلام) و یارانش دارد.
فروشگاه هایی که وسایل عزاداری ماه محرم نظیر طبل، زنجیر و … می فروشند نیز در روزهای این ماه و حتی مدت های قبل از فرارسیدن آن، شلوغ می شوند و هر مشتری بنا بر نیاز خود به خرید اجناسی، اقدام می کند.
این روزها اما بازار پوشاک و لباس مشکی بیش از هر چیز دیگری داغ است و طرفداران خاص خود را دارد. با نگاهی به بوتیک لباس ها به وضوح متوجه این موضوع می شویم. آنجا که علی رغم آنچه مسئولان می گویند که افزایش قیمتی در خصوص البسه سیاه در این ماه نیست اما به جرات می توان گفت که فروشندگان از فرصت استفاده کرده و مبالغی که غالبا کم هم نیست را بر روی اجناس خود می کشند. پیراهن های مردانه ای را که تا همین دو یا سه هفته قبل طرفداران آنچنانی نداشت و آنها را با مبلفی حدود ۴۰ یا ۵۰ هزار تومان یا حتی کمتر در بوتیک های شهر می شد خرید اکنون با قیمت های اگر گفته شود دوبرابر پر بی راه نگفته ایم به فروش می رسد. هنگامی هم که از فروشنده سوال می شود که «علت بالا بودن قیمت به دلیل محرم است یا خیر» اگر خیلی خوش شانس باشیم تنها به سکوت و خنده اکتفا می کنند و در غیر این صورت پاسخ درستی نداده و با بهانه تراشی های بی جهت از زیر پاسخ شانه خالی کرده و شلوغ بودن سرشان را بهانه می کنند. داغ بودن بازار لباس های سیاه تنها به پوشاک آقایان اختصاص ندارد بلکه مانتو و شال و دیگر وسایل سیاه را هم در بر می گیرد که اگر نگوییم قیمت دوبرابری گرفته اند و با نگاه انصاف بدانها بنگریم حداقل چیزی قریب به ۱۵ الی بیست هزار تومان بر قیمت آنها اضافه شده است. در بررسی های میدانی اما یک فروشنده، اتحادیه ها و مقامات بالاتر را مقصر می داند و می گوید: با توجه به فرارسیدن ایام عزاداری اتحادیه باید به صورت جدی تر بر بازار فروش البسه محرمی نظارت داشته باشد. در صورتی که به راحتی می توان مشاهده کرد در حالیکه قیمت ها توسط تولیدی ها افزایش نمی یابد اما در برخی از مراکز توزیع بدون هیچ گونه توجیهی بالا می رود.
موضوع پوشیدن لباس سیاه از آن موضوعات پر مناقشه و بحث برانگیزی است که در ماه های محرم و صفر ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده و همواره از دو زاویه بدان نگریسته می شود. گروه اول با علاقه و عشق فراوان در ایام محرم و مراسم سوگواری اهل بیت (ع) لباس سیاه به تن کرده اما عده ای متحیرند و بلاتکلیف که چه باید بکنند.
از نظر فقهی آنچه از روایات استفاده می شود مکروه بودن پوشیدن لباس سیاه در نماز و غیر نماز است و از حد کراهت تجاوز ننموده است. نکته ی قابل توجه اما این است که عده ای از فقها معتقدند که پوشیدن لباس سیاه در عزاداری امام حسین (ع) نه تنها کراهت ندارد بلکه از این حکم مستثنی است، علت کراهت را هم این گونه بیان کرده اند که پوشیدن لباس سیاه در ایام وفات ائمه (ع) خصوصا در ایام محرم و صفر در حقیقت اظهار مودت و محبت به ساحت مقدس اهل بیت (ع) است.
در تاریخ هم براساس آنچه که مورخان نوشته اند، بعد از واقعه جانسوز عاشورا زنان خاندان رسول الله (ص) اولین کسانی بودن که تا یکسال لباس سیاه بر تن داشتند و چنان مشغول عزاداری بودند که امام سجاد (ع) برای آنها غذا مهیا می کردند. در طول تاریخ هم بر تن داشتن لباس سیاه برای اهل بیت (ع) به صورت یک سنت دیرینه و ارزشمند به حساب می آمده و رایج بوده است.
در کنار این موارد، شواهد فراوانی هم در متون کهن ایرانی وجود دارد که سیاهپوشی را نشان ماتم و اندوه قلمداد کرده است.
شاهنامه فردوسی که بیانگر فرهنگ و تمدن کهن ایران است آکنده از مواردی است که جامه سیاه را نمود عزا و ماتم مطرح کرده است. نمونه بارز آن هم هنگام درگذشت رستم، فریدون و بهرام گور می باشد که به صراحت در شاهنامه آورده شده است.
بسیاری از مراجع هم فتوای خود را درخصوص لباس سیاه در هنگام عزاداری و کراهت آن آورده اند که در این خصوص آیت الله بهجت می گوید: پوشیدن پیراهن مشکی مانعی ندارد بلکه مطلوب است. آیت الله فاضل لنکرانی در مورد نماز خواندن با لباس مشکی تاکید کرده است: چون لباس سیاه علامت عزاداری سیدالشهدا (ع) است و عزاداری آن حضرت کمال رجحان را دارد لذا نماز خواندن با آن مکروه نمی باشد. آیت الله نوری همدانی هم اعتقاد دارد: پوشیدن لباس مشکی در عزای ائمه (ع) رجحان دارد و کار خوبی است.
آیت الله خامنه ای هم معتقدند: پوشیدن پیراهن مشکی برای ایران حزن بر مصیبتی است که بر سیدالشهدا و اهل بیت (ع) وارد شده و مطلوب می باشد.آیت االه مکارم شیرازی می گوید: پوشیدن لباس سیاه به عنوان عزاداری که موجب تنظیم شعائر دین است اشکالی ندارد.
به هر روی محرم شروع شده و رنگ سیاه هم که رنگ حزن آور و دلگیری است و نمادی از عزاداری می باشد به وفور در شهر دیده می شود وکه استفاده از آن جزئی از آداب و رسوم برای مراسم عزداری ابا عبدالله الحسین است. گذشته از آنچه که گفته شد و خارج از فلسفه پوشیدن لباس سیاه اینکه هنگامی که پیر و جوان و بزرگ و کوچک در این ایام لباس سیاه بر تن می کنند تنـــها یک نشانه دارد آن هم ارادت به سیدالشهدا و یادآوری حزن و اندوه ناشی از بزرگترین اتفاق تاریخ می تواند باشد.

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شدعلامتدارها لازمند *

*

bigtheme
Designed & Developed by: Sepanta Group Team.