مکتب اراکیه

دوشنبه ۲۰ شهریور ۹۶    شماره ۶۷۶

ابوالفضل عباسی بانی

در سریال تلویزیونی «روشن تر از خاموشی» «حسین یاری» نقشی بیاد ماندنی از ملاصدرا به نمایش گذاشته که در کنار محمود پاک‌نیت در نقش شاه عباس صفوی، جمشید مشایخی در نقش شیخ بهایی، علی نصیریان در نقش میرداماد چهره ممتاز مکتب اصفهان در فلسفه و کلام و محمدعلی کشاورز در نقش میرفندرسکی به یکی از دوره های طلائی این مرز و بوم می پردازد و در فیلمی خوش ساخت و جذاب اتاق فکری را به رخ می کشد که هدایت و رهبری این اتاق بر عهده شیخ بهائی و جالبتر اینکه شاه عباس صفوی مجری قدرقدرت این اتاق فکر بود و آنچه از آبادانی و سازندگی در ایران نوین بویژه اصفهان به یادگار مانده از نتایج دوره صفوی بوده و همچنان از این دوره به عنوان دوران نوین سازندگی ایران به نیکی یاد می شود. شیخ بهاء الدین عاملی، متکلم و فقیه مبارز زمان خود که اعلم علمای اصفهان نیز بود، نقشی سترگ درتدوین مکتب اصفهان در معماری و شهرسازی داشت او صوفی ای بزرگ، معماری برجسته و ریاضی دانی شهیر و مورد احترام همگان بود. شاه عباس صفوی، چهار سال پس از به قدرت رسیدن، پایتخت را از قزوین به اصفهان منتقل و در مدت ۳۷ سال حکومت، آثار بسیاری از خود به جای گذاشت، به طوری که هرگاه سخن از شکوه اصفهان به میان می آید، به دنبال آن نام شاه عباس بر زبان جاری می شود و سیاحان و جهانگردان بسیاری با دیدن اصفهان به وصف زیبایی های آن پرداخته اند. مهمترین اقدام حکومت صفوی در زمینه برنامه ریزی ملی، منطقه ای و شهری بعد از اقدامات دوره سلاجقه است که اقدامات شهرسازی آن دوره، اعم از مسجد جامع معتبر، میدان بزرگ شهر و بازار را به عنوان نخستین طرح جامع و یا گامی مشابه یک طرح جامع تلقی کرد و دومین طرح جامع شهری را می توان متعلق به دوره صفویه دانست. این طرح که از سال ۱۰۰۶ آغاز شد، طرحی برنامه ریزی شده بود که در پایتخت صفوی اجرا شد. پس راه رفته را بازهم می توان رفت، اکنون شورای شهر اراک مدیری قابل و با سابقه چهاردهه مدیریت شهری را کلید دار اراک نموده است. این نوین شهر ایران در قاموس شهر و شهرداری به عنوان «شهر جدید» حدودا در سال ۱۲۰۰ خورشیدی بصورت شطرنجی و با محوریت بازار تاریخی اراک ساخته شده که در برنامه های ارائه شده توسط مهندس داود تاجران رنگ و بوی آشنایی از یک مکتبی بر گرفته از مکتب اصفهان دارد. آنجا که می گوید: اراک شهری انسان محور، اراک شهری با درآمدهای پایدار، اراک شهری با شهروندان مشارکت جو، اراک شهری برای گردشگران و صنعتگران، اراک نمایشگاهی دائمی برای محصولات صنعتی و مرکز تجارت جهانی صنایع، اراک شهری پیشرو در صنعت و مولد انرژیهای تجدید پذیر، سبز و حافظ محیط زیست. و یا حتی زمانی که در خصوص چشم انداز شهرداری اراک در افق ۱۴۰۴ می گوید: شهرداری اراک پیشرو در خدمت رسانی فرهنگی، شهرداری اراک سازمانی چابک با ارائه خدماتی ناب، شهرداری اراک نهادی پاسخگو، پیگیر و مسئولیت پذیر، شهرداری اراک سازمانی مشارکت جو، یادگیرنده و مردم دار دارد؛ امیدوارمان میکند که شهرداری به شهرمان آمده که شهرداری کند چرا که رسالت شهرداری و شهردار نه عوارض و ماده ۱۰۰ و زباله ! که پیشبرد سریع برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، ‌فرهنگی، آموزشی و سایرامور رفاهی از طریق همکاری مردم آن گونه که قانون پیش بینی کرده می باشد تا در افق ۱۴۰۰ مکتبی را شاهد باشیم که «مکتب اراکیه» اش بنامیم یا بنامند.