پنجشنبه ۳۰ شهریور ۹۶ شماره ۶۸۵
فرشته غلامی
بی آنکه دلیلش را بدانید، فراموشکار می شوید، همه چیز را گم می کنید و حتی آدرس منزلتان را هم به سختی پیدا می کنید. حرف زدن و رساندن منظورتان هم دشوار به نظر می آید. گاهی هم احساس میکنید گم شدهاید و در زمان و مکان مبهمی معلقید. سراسیمه به پزشک مراجعه میکنید و با یک کلمه آشنا روبهرو میشوید: آلزایمر؛ بیماری غریبی است. مغول امراض به حساب می آید. بیبهانه سر میرسد و تمام گذشته و خاطرات را تاراج میکند. گاهی چنان آدمی را زیر و رو میکند که گویی «او» دیگر او نیست و انگار به شخص دیگری بدل شده است. شخصی که هویتش، شرحه شرحه است و احساسات و منطقش را به یغما بردهاند.
امروز ۲۱ سپتامبر مصادف با ۳۰ شهریور ماه در تقویم به عنوان روز جهانی آلزایمر نامگذاری شده است. این بیماری نخستین بار سال ۱۹۰۱ از سوی روان شناس و عصب شناس آلمانی، آلویز آلزایمر شناسایی شد. از آن زمان تاکنون، تحقیقــات گسترده ای با هدف شناخت هر چه بیشتر این بیماری انجام شده است و انجمن ها و تحقیقاتی زیادی در خصوص این بیماری هم شکل گرفته است اما علیرغم تلاش های گسترده برای درمان این بیماری، درمان ریشه کن کننده ای که بتواند عوامل به وجود آورنده بیماری آلزایمر را از مغز پاک کند، هنوز یافت نشده است ولی موادی که بتوانند ماده حافظه را تقویت کنند وجود دارند.
آمارها هم نشان می دهند که از سال ۹۰ تا ۹۵ آمار سالمندی در کشور از ۸٫۲ درصد به ۹٫۳ درصد رسیده است و کارشناسان می گویند تا ۲۰، ۳۰ سال آینده هم این رقم سه برابر می شود. حالا تصور کنید در استان مرکزی که دومین استان سالمند کشور است و آن هم در شرایطی که می گویند بیشتر سالمندان در معرض این بیماری قرار دارد خطر ابتلا آن در این استان تا چه میزان بالاست.
پس لازم است به همین بهانه چند نکته را یادآور شویم:
۱- آلزایمر اگرچه حافظه را مختل می کند اما از بین رفتن هویت انسانی نیست، پس یاد بگیریم تا به مبتلایان به آلزایمر نگوییم«آلزایمری». آلزایمر جزیی از وجود آنهاست و نه همه آنها.
۲- تشخیص به موقع و زودهنگام آلزایمر کمک می کند تا بیمار زودتر از حال خود باخبر شود و به پیشگیری بیماری کمک کند.
۳- ما گذشتههای دور را فراموش کردهایم اما اکنون را به یاد می آوریم در حالی که بسیاری از مبتلایان به آلزایمر، گذشتههای دور را به خاطر میآورند ولی از آنچه پیش پایشان رفته است، غافلند. درنگ کنیم. به خاطرههای مخدوشمان ننازیم و مبتلایان به آلزایمر را بارِ گران زندگی فرض نکنیم.
۴- مبتلایان به آلزایمر را کودک تصور نکنیم و میان ترحم و احترام بدانها تمایز قائل شویم.
۵- با توجه به آمارها اینکه روزی همه ما دچار اختلال زوال عقل و آلزایمر شویم دور از ذهن نیست. پس باید به مبتلایان به آلزایمر کمک کنیم تا ذهنی منبسط داشته باشند.
۶- اگرچه برخی مطالعهها نشان دادهاند که افراد حسود یا بدبین بیشتر در معرض ابتلا به آلزایمر هستند. اما این مطالعات دلیل علمی ندارد و منطقی به نظر نمی رسد اگر بگوییم هر که آلزایمر گرفته است، حسود یا بدبین بوده است.
۷- در نهایت با سوال پیچ کردن بیماران آلزایمری آنها را آزار ندهیم چرا که فقط پزشک حق دارد برای بررسی بیمار، او را با سوالپیچ کردن بیازماید.