محلات و دلیجان، محلق بشوند یا نشوند؟/روایتی از یک الحاق

یکشنبه ۲۴ مرداد ۹۵    شماره ۳۹۱

رضا علیخانی/ روزنامه نگار و فعال سیاسی- اجتماعی

بحث الحاق شهرستان های محلات و دلیجان به قم چندین سال است که توسط نمایندگان قم در تبلیغات انتخاباتی و در مجلس مطرح می شود.این موضوع را که در پاییز سال ۹۳ به اوج خود رسیده بود در نشریه گل یاس بررسی کرده و نتایج آن را منتشر نمودیم. با انتشار خبر مربوط به آقای امیرآبادی نماینده قم مبنی بر اینکه نماینده و شورای شهر و مردم دلیجان و محلات خواهان پیوستن به قم هستند و ما هم پیگیر ملحق‌کردن این شهرها به قم هستیم، به بررسی دوباره این موضوع می پردازیم؛ اگر به مشروح مذاکرات مجلس در زمان ایجاد استان قم مراجعه گردد، مشاهده می شود که صرفاً ایجاد یک استان با یک شهر مطرح بوده و هیچ بحثی از الحاق سایر شهرستانها به قم نبوده و به همین دلیل مجلس رأی به تأسیس استان قم داده و مقام معظم رهبری در همان زمان که ریاست جمهوری را به عهده داشته اند، همواره بر استان بودن قم با یک شهرستان تأکید نموده اند و یکی از دلایل اصلی این انتزاع شرایط خاص دینی و مذهبی و تفاوت فرهنگی قم با سایر شهرها بوده است.
شهرستانهای استان مرکزی به دلیل استقرار نوع صنایع مادر و پایین دستی آن در شهرهای تابعه و به صورت خوشه های صنعتی پیوسته به هم شکل گرفته که هرگونه انتزاع به این صنایع و خوشه ها ضربه زده و تولید کشور را دستخوش ضرر و زیان می نماید. راههای مواصلاتی و مَفصلی موجود در استان نیز به گونه ای طراحی گردیده که هر گونه انتزاع ، به پیوستگی استان لطمه وارد می نماید و حوضه های آبریز و سرمایه گذاریهای آب و کشاورزی استان هم بر اساس پیوستگی استان شکل گرفته و اگر این موضوع اتفاق بیفتد، منابع آب سد پانزده خرداد که از سرچشمه های خمین تأمین می گردد ، ممکن است با مخالفتهای مردمی روبرو و بحرانهای جدیدی را به وجود آورد.
مناسبات اجتماعی، فرهنگی، کارگری، دانشجویی، اقتصادی و درآمدی استان به گونه ای در هم تنیده شده که هرگونه انتزاع می تواند موجبات تشنجات جدیدی در یک استان آرام از نگاه سیاسی را به دنبال داشته باشد. لذا اگر بنا به تغییر آرایش جفرافیایی و تقسیمات استانی جدید باشد، باید در سطح ملی و برای کل کشور و با رعایت کلیه ملاحظات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی باشد و در کل کشور اعمال گردد.
موضوع الحاق محلات و دلیجان و هیجان زدگی نمایندگان قم
پس از طرح دوباره موضوع الحاق محلات و دلیجان به قم توسط آقای سلیمی در نماز جمعه محلات در سال ۹۳ بلافاصله نمایندگان استان قم در جلسه مجمع نمایندگان آن استان مسئله مذکور را مطرح نموده و محاسن آن را چنین بر شمردند:
۱- نظر به اینکه دلیجان و محلات در مسیر خط لوله انتقال آب سر شاخه های دز به قم قرار دارند، الحاق این دو شهر باعث می شود که حوزه قضائی این دو شهر به قم اضافه شده و نظارت استان« قم» بر خارج شدن آب از مسیر اصلی اش قوی تر شود و اگر مدیریت آب انتقالی به قم داده نشود ، آب در بالا دست به میزان بیشتر از مجاز برداشت شده و چیزی از آب به اهالی قم نمی رسد.
۲- با اضافه شدن محلات و دلیجان به قم مساحت سرزمین این استان دو برابر می شود و این در حالی است که تنها ۶۰ هزار نفر به جمعیت استان قم اضافه خواهد شد [جالب توجه اینکه نمایندگان مذکور اطلاعی از جمعیت منطقه نیز نداشته اند] ۳- این دو شهر «محلات و دلیجان» معادن بسیاری دارند که در بُعد اقتصادی استان موثر خواهد بود و با الحاق آنها شاخص های استان «قم» ارتقا خواهد یافت.
موارد مطروحه فوق محاسن و مزایای این الحاق برای قم می باشد ولیکن برای عموم مردم منطقه ی محلات و دلیجان کلیت این موضوع که از لحاظ تقسیمات کشوری ، شهرشان زیر مجموعه کدام استان قرار بگیرد شاید تفاوت چندانی نداشته باشد، بخصوص اینکه هنوز مشخص نشده که محاسن و معایب انتزاع از استان فعلی و الحاق به استانی دیگر برای آنان چه می تواند باشد و در میان منازعات نماینده منطقه و مدیران دولتی طرح چند باره این موضوع به عنوان حربه ای در منازعات و امتیاز گیری های سیاسی و کشاندن آن به محافل عمومی ، بدون ملاحظات و امکان سنجی و زیان و فایده آن ، چیزی جز اتلاف وقت و دور شدن از مشکلات اساسی منطقه نخواهد داشت.
فارغ از امکان سنجی سوالی که مطرح است نحوه ی نقش آفرینی الحاق بر مسیر توسعه و سازوکارهای مؤثر بر این توسعه می باشد. مسیری که از سنوات قبل در هر شهر در جمع های مختلف کارشناسی ، سمینار ها ، سخنرانی ها ، مقالات ، جلسات مختلف و … طرح و واکاوی شده و در قالب یک توافق نوشته شده مورد پذیرش افکار عمومی جامعه ی متخصص و نخبگان در سطح شهر و نیز سطوح بالاتر قرار گرفته باشد. آنچه که مهم است بررسی و تحلیل علمی و کارشناسانه جوانب و حواشی بحث الحاق و قرار دادن خوبی ها و بدی ها در کفه ترازو برای افزایش آگاهی عموم مردم است
مسلما چنانچه مردم به طور آگاهانه و به دور از احساسات و بدون حب و بغض گروهی، در جریان فواید و مضرات احتمالی این تصمیمات تاریخی قرار گیرند و سپس از آنها طبق یک فرایند علمی نظر خواهی شود ، نمایندگان و مسئولین نیز تشویق خواهند شد به نتیجه این نظر سنجی علمی توجه کنند و دیگر نمی شود با طومارهای گروهی خاص و یا تصمیم گیری های پشت پرده و موج سواری بر مطالبات احساسی مردم ، تصمیمات سرنوشت سازی برای این منطقه گرفت.