قائم مقام وزیر بهداشت آمار پزشکان و دندان پزشکان را داد /رویای سفید پوش

شنبه ۲۸ بهمن ۱۳۹۶ شماره ۷۹۳
***
وقایع استان
سهراب جان بزرگی
***
چند سال پیش کمتر کسی فکرش را می کرد اوضاع شان تا این حد خوب شود. در دوره دبیرستان روند معمول اینطور بود که مدارس در انتخاب رشته بر اساس معدل دانش آموزان در سال اول، آنها را به ترتیت در رشته های ریاضی، تجربی و علوم انسانی می چید. هرچند اگر کسی می خواست می توانست این انتخاب را نپذیرد اما مهندس شدن فضای قالب فکری اکثر خانواده های ایرانی بود. دانش آموزان هم که تنها دسترسی شان در مدارس خوب به مشاوره های تحصیلی سطح پایینی بود که کوچکترین توجهی به علائق دانش آموزان نشان نمی دادند و سیاست شان این بود که دانش آموز چه می فهمد، همه باید مهندس شوند. در مدارس سطح پایین تر هم که آخرین پناه دانش آموزان فلک زده معلمان پرورشی بودند که تعصب، خشم و جزم اندیشی شان، آنان را به چهره هایی ترسناک تبدیل کرده بود. لحظه غم انگیز زمانی بود که فردی تصمیم می گرفت رشته تحصیلی اش را هنر و مشتقات آن انتخاب کند. خانواده ها از یک سو و مدارس از سوی دیگر، با برخوردهای قهری و سیاه و بی فایده نشان دادن آینده باعث می شد تا دانش آموزان عطای این انتخاب را به لقایش ببخشند و همه مهندس شوند. خدا می داند چه تعداد استعداد هنریِ کشور در میان تفکرات بی هویتِ گیر افتاده در سنت و مدرنیته آموزش و پرورش و خانواده ها، به مهندسانی بی استفاده تبدیل شدند.
در سالهای اخیر اما در مجموع تعداد داوطلبان شرکت در کنکور سراسری کاهش یافته است. همچنین سال به سال به تعداد متقضیان شرکت در کنکور رشته تجربی افزوده می شود. افزایش این روند چندان دور از انتظار نبوده و نیست. سیاست های دولت های گذشته ایران، به خصوص دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد شرایط صنعت را به حدی تضعیف کرد که چرخ کارخانجات بزرگ و دولتی نیز از حرکت ایستاد. کاهش سرمایه گذاری های خارجی از یک سو و نبود نقدینگی در بازار داخلی از سوی دیگر، تولیدکنندگان را به مرز ورشکستی و یا تغییر کاربری کارگاه های صنعتی کوچک و بزرگ رساند. همین امر در کنار افزایش قیمت ارز کار صنعت ایران را یکسره کرد و ماشین زهوار در رفته صنعت ایران ماند و هزاران مهندسی که طی سالها از دانشگاه های کشور برای پیش بردن آن بیرون آمده بودند. دانشگاه آزاد اسلامی هم که توهمات عجیب و غریبی در سر دارد و خودش را بزرگترین دانشگاه جهان معرفی میکند، سالانه در رشته های مختلف فنی و مهندسی فارغ التحصیلانی با میانگین سطح علمی معمولی رو به پایین بیرون می داد. اگرچه ادعای بزرگترین دانشگاه جهان بودن با ساخت واحد در هر شهر و روستای ایران، ادعای چندان دور از دسترسی برای دانشگاه آزاد نبوده اما این واحد ها تبدیل شده بودند به ماشین تولید مهندسان پر مدعایی که روز قبولی شان در دانشگاه با قربانی کردن و سور و سات حسابی از سوی خانواده هایشان جشن گرفته شده بود.
با گذشت چند سال از این فضا اما شرایط کمی تغییر کرد. پزشکی همچنان در اوج مانده بود و مهندسان اشباع شده بیکار مانده بودند. دیگر مهندس بودن افتخار چندانی نداشت. بیشتر فارغ التحصیلان مهندسی از شرایط شان ناراضی بودند. حق هم داشتند. درآمد های بالای پزشکان ایرانی که در مقایسه با کشورهای اروپایی هم وضعیت بهتری داشت، دیدگاه های رایج را تغییر داد. تا جایی که هجوم همه جانبه متقاضیان به کنکور رشته پزشکی باعث شد آمار شرکت کنندگان در کنکور ۹۶ در رشته تجربی به ۳ برابر تعداد متقاضیان در رشته ریاضی برسد. بسیاری از فارغ التحصیلان رشته های مهندسی از دانشگاه های معتبر کشور نیز، پس از فارغ التحصیلی و مهندس شدن به جمع کنکوری های رشته تجربی پیوستند. این اتفاق که سیاست گذراران کشور توجه چندانی به آن نشان نمی دهند می تواند به عنوان یکی از فجایع علمی در تاریخ ایران باشد که به لطف بی برنامگی نظام آموزش و پرورش و آموزش عالی ایران رخ داده است. نمونه اش انصراف رتبه دو کنکور ریاضی که در دانشگاه شریف و رشته مهندسی برق می خواند، برای شرکت در کنکور تجربی. اما حقیقت این است که این تصمیم در هر سنی می تواند تصمیمی درست و منطقی باشد. یک فارغ التحصیل کارشناسی ارشد از دانشگاه های خوب کشور در رشته های برق یا مکانیک و … را در نظر بگیرید. این فرد ۶ سال در دانشگاه درس خوانده است و در شرایط ایده آل اگر بتواند شغلی پیدا کند درآمدش در سالهای اول از دو تا سه میلیون تومان در ماه شروع می شود و در نهایت و در مدت چندین سال کار بی وقفه به پنج یا شش میلیون تومان می رسد. اما یک دانشجوی دندانپزشکی بلافاصله پس از فارغ التحصیلی اش شرایط کاری با درآمد بالای ۵ میلیون تومان را دارد. دانشجویی که زحمت بیشتری از مهندس مکانیک فارغ التحصیل از دانشگاه های خوب ایران را نکشیده است. همین امر باعث می شود تا فارغ التحصیلان رشته های مهندسی ترجیح دهند ۵ سال دیگر درس بخوانند در ۳۰ سالگی به یک درآمد خوب دست یابند تا اینکه تا ۳۰ سالگی در روزنامه ها به دنبال کار باشند و در نهایت به شغلی سطح پایین با حقوقی نا امید کننده مشغول به کار شوند. این هجوم بی سابقه و علاقه مندی برای پزشک شدن در ایران که بدون شک علت اصلی آن شرایط درآمدی بالا و ثابتِ پزشکان در مقایسه با اوضاع نا امید کننده رشته ها و تخصص های دیگر در کشور است، این نگرانی را در سالهای آینده ایجاد می کند که تعداد پزشکان ایرانی هم به حد اشباع برسد و در نهایت پزشک و مهندس در کنار هم به شغل های آزاد فکر کنند. با این شرایط نگاهی به تعداد پزشکان می تواند نظر بسیاری را برای پزشک شدن تغییر دهد.
به گزارش وقایع استان به نقل از ایسنا دکتر ایرج حریرچی قائم مقام وزیر بهداشت ، درباره تعداد پزشک عمومی و متخصص در کشور، گفت: در حال حاضر ۴۲ هزار و ۸۲۲ پزشک عمومی، ۳۹ هزار و ۸۹۲ پزشک متخصص، ۱۴ هزار و ۳۱۴ رزیدنت در حال تحصیل برای تخصص و ۲۰۰۵۱ نفر دندان‌پزشک در کشور مشغول به کار هستند. بر این اساس مجموعا بیش از ۱۱۷ هزار نفر شاغل در کشور پزشک و داندان‌پزشک عمومی، متخصص، فوق تخصص و یا در حال تحصیل برای تخصص داریم. وی افزود: در مقایسه با افزایش حدود ۲ برابری جمعیت بعد از انقلاب اسلامی، شاهد افزایش ۱۲ برابری تعداد پزشکان هستیم، چراکه به طور کلی پیش از انقلاب اسلامی کمتر از ۱۰ هزار نفر پزشک و دندان‌پزشک عمومی و متخصص در کشور مشغول به کار بوده‌اند.
حریرچی ادامه داد: از نزدیک ۴۰ هزار نفر پزشک متخصص و فوق‌تخصص، ۱۳ هزار و ۹۹۷ نفرشان به صورت انحصاری فقط در مراکز دولتی و ۲۴۸۰ نفرشان هم به طور انحصاری در مراکز عمومی غیردولتی مانند ارتش و تامین اجتماعی فعالیت می‌کنند. همچنین ۸۳۷ نفر به طور مشترک در بخش‌های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی فعالیت کرده و مجموع این سه گروه هیچ گونه فعالیت خصوصی ندارند. قائم مقام وزیر بهداشت تاکید کرد: به عبارت دیگر ۱۷ هزار و ۳۷۱ نفر یا ۴۳.۶ درصد پزشکان متخصص در کشور فعالیت خصوصی نداشته و فقط با تعرفه‌های مصوب دولتی کار و خدمت‌رسانی می‌کنند.
به نظر می رسد بازهم مسئولین و سیاست گذاران در جریان نیستند که علت واقعی افزایش تعداد پزشکان و علاقه مندی به پزشک شدن پس از انقلاب و به خصوص در سالهای اخیر که در حرف های قائم مقام وزیر بهداشت با نوعی افتخار از آن یاد می شود، چیست؟ چطور می توان این شرایط را در سالهای آتی مدیریت کرد و برنامه علی اکبر ولایتی به عنوان رئیس هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی برای این ابر ماشین تولید تحصیلکرده بیکارش چیست. جوانانی که خسته از امید یافتن آینده ای کاری، در میان صحنه زندگی منتظر آمدن «گودو»یی هستند که به نظر نمی رسد حالا حالا ها قصد آمدن داشته باشد.