چهارشنبه ۲۵ بهمن ۱۳۹۶ شماره ۷۹۱
***
وقایع استان
سهراب جان بزرگی
***
افزایش آمار مصرف مواد مخدر در میان دانش آموزان ایرانی نگران کننده است. هرچند دسترسی به آماری دقیق و به روز از تعداد دانش آموزانی که مواد مخدر مصرف می کنند یا یک بار آن را امتحان کرده اند، چندان راحت نیست. با سکوت آموزش و پرورش در خصوص آمار آسیب‌های اجتماعی در مدارس به خصوص در حوزه اعتیاد، هرازگاهی کارشناسان حدس و گمان‌هایی در خصوص میزان مصرف مواد مخدر توسط دانش‌آموزان مطرح می‌کنند یا سازمان‌ها و نهادها در لابه‌لای آمار و ارقام خود هشدارهایی در خصوص افزایش خطر آلوده شدن نوجوانان زیر ١٨ سال به مواد مخدر مطرح می‌کنند.
یک اظهار نظر سال گذشته در این رابطه از سوی سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر اینگونه مطرح شد: «اگر جمعیت دانش‌آموزان بین کلاس‌های سوم راهنمایی تا پایان متوسطه را ۵/۴ میلیون نفر در نظر گرفته باشیم می‌توانیم بگوییم که هم‌اکنون ۴۵ هزار نفر از دانش‌آموزان تجربه حداقل یک‌بار مصرف مواد مخدر را در دوران تحصیل خود داشته‌اند.»
پس از این اظهار نظر ها سرانجام مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی آموزش و پرورش با شفافیت بیشتری در مورد اعتیاد دانش‌آموزان صحبت کرد.
پرویز افشار، سخنگوی ستاد مبارزه با مخدر اعلام کرده بود که نیم درصد جمعیت دانش‌آموزانی که در سال ٨٠ بین کلاس‌های سوم راهنمایی تا پایان متوسطه قرار داشتند، حداقل یک بار مصرف مواد مخدر را تجربه کرده‌اند و این میزان در سال ٩٠ دو برابر شده و به یک درصد رسیده است. اما مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی آموزش و پرورش در گفت‌وگویی با خبرگزاری «تسنیم» در خصوص درگیر بودن یک درصد از دانش‌آموزان با اعتیاد توضیح داده بود: « یک درصد از دانش‌آموزان معتاد هستند یعنی جمع زیادی از افراد وابستگی به مواد مخدر دارند در حالی که پروژه میدانی مدیریت مورد با نام مددکاری اجتماعی در مدرسه که در حال فعالیت است حکایت از آن دارد در سال تحصیلی گذشته یک درصد از دانش‌آموزان در معرض خطر شناسایی شدند. یعنی ١٣۶ هزار دانش‌آموز در معرض خطر مصرف مواد مخدر هستند اما افرادی که مصرف مواد داشتند ٣ هزار و ۶٠٠ نفر هستند.» به گفته او این ١٣۶ هزار نفر دانش‌آموزانی هستند که نشانه‌های خطر را دارند یعنی متغیرهای روانی، اجتماعی و محیطی موید این است که این افراد ریسک خطر ابتلا به مصرف مواد مخدر را دارند و بر اساس اقدامات تشخیصی متوجه شدیم از میان آنها ٣ هزار و ۶٠٠ نفر حداقل یک بار مصرف‌کننده مواد مخدر بودند بنابراین اختلال مصرف مواد در آنها احراز شد و این افراد به مراکز درمانی ارجاع شدند و با همراهی دانشگاه‌های علوم پزشکی تحت درمان سرپایی یا بستری قرار گرفتند.
پس از گذشت یک سال نگرانی ها هنوز در رابطه با افزایش گرایش دانش آموزان به مصرف و یا امتحان مواد مخدر ادامه دارد. فعالیت های آموزش و پرورش و دستگاه های مسئول در این رابطه هم آنقدر قابل توجه نیست که بتواند جلوی این روند را بگیرد. نسلی که در سنین نوجوانی با تمام دنیا در ارتباط است و می تواند شرایط خودش را با دیگران مقایسه کند. وضعیت تاسف بار دانشگاه ها و شرایط کاری تحصیل کردگان که تنها واژه فاجعه می تواند آن را تشریح کند. و هزاران مشکل و دردسر دیگر امید به تحصیل و آینده درسی و کاری را در میان دانش آموزان کمرنگ ساخته است. آموزش و پرورش و نهادهای مرتبط دیگر هم که به نظر نمی رسد آینده و حال دانش آموزان برایشان مهم باشد، و یا شاید از روی ناآگاهی و بی اطلاعی، تمام اقداماتش را در حوزه جلسات هم اندیشی و معطوف شدن به راهکارهای از رده خارج شده متمرکز کرده اند. بدون شک آموزش و پرورش هیچ نقشی در تربیت و بهبود شرایط فکری دانش آموزان ندارد و امروز مسئولیت مراقبت از نوجوانان تنها به عهده خانواده است.
در همین راستا دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی گفته است: باتوجه به گستردگی جمعیت دانش آموزی و در معرض خطر بودن این قشر، آموزش و پرورش آگاهسازی دانش آموزان در مورد موادمخدر را جدی بگیرد.
به گزارش وقایع استان به نقل از مهر، نبی الله شاه محمدی اظهار داشته: براساس دستورالعمل ابلاغی از سوی وزارت کشور به نیروی انتظامی، موضوع تامین امنیت پیرامونی مراکز آموزشی از نظر حضور فروشندگان مواد مخدر، مورد تاکید است. دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان مرکزی افزود: امنیت پیرامونی مراکز آموزشی براساس دستورالعمل ابلاغی وزارت کشور در رابطه با موضوع مواد مخدر، برعهده نیروی انتظامی است. وی ادامه داد: براساس دستورالعمل امنیت پیرامونی تمام مراکز آموزشی تا شعاع ۵۰۰ متر بایستی تامین شود تا خطری که در موضوع اعتیاد دانش آموزان و دانشجویان را تهدید می کند کاهش یابد.
راهکارهای وزارت کشور هم در نوبه خودش جالب است. فروشندگان مواد مخدر تا شعاع ۵۰۰ متری از مدارس پیدایشان نشود تا گرایش نوجوانان به مصرف مواد مخدر کاهش یابد. این تصمیم گیری ها نشان از بی اطلاعی مطلق مسئولین از شرایط جامعه و دانش آموزانی دارد که برای امتحان کردن مواد مخدر، چند دقیقه زمان بیشتر نیاز ندارند تا صد متر از حوزه استحفاظی و امن مورد ابلاغ وزارت کشور و مورد اجرای نیروی انتظامی فاصله بگیرند تا همه برنامه های پیشگیری مواد مخدر اساتید و کارشناسان نقش بر آب شود. عدم توجه به اصل موضوع، سیاست گذاران را به سمت و سوی راهکارهایی بی نتیجه و در بعضی موارد مضحک می برد.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان مرکزی با اشاره به ضرورت ارائه آموزش های پیشگیری از اعتیاد، بیان داشت: در این خصوص از سوی شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تاکید شده که در تمامی مراکز آموزش عالی و دانشگاه ها حتما موضوع آموزش دانشجویان جدیدالورود در دستور کار برنامه های پیشگیری از اعتیاد قرار گیرد.
شاه محمدی خاطرنشان کرد: همچنین مسئولان آموزش و پرورش استان نیز در مورد آگاهسازی دانش آموزان مدارس به خصوص در مقطع متوسطه دوم تمهیدات لازم را بیاندیشد. دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان مرکزی ادامه داد: باتوجه به گستردگی جمعیت دانش آموزی و اینکه این قشر بزرگ همواره در معرض خطر اعتیاد و سوء استفاده سوداگران مرگ هستند؛ لازم است آموزش و پرورش استان در این خصوص موضوع آموزش و روشنگری را جدی تلقی کند. دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان مرکزی همچنین عملکرد انجمن معتادان گمنام را در زمینه حفظ بهبود یافتگان اعتیاد و سوق دادن آنان به سمت زندگی سالم، رضایت بخش توصیف کرد و افزود: براساس آمار اعلام شده از سوی نماینده این انجمن، در استان مرکزی به ویژه در اراک کارهای موثری از سوی این انجمن انجام شده و لازم است که تمام دستگاه ها با آن همکاری داشته باشند، چون حضور این نهادهای مردمی، تصدی گری دولت را کاهش می دهد و نتایج مطلوبی در موضوع مبارزه با مواد مخدر به دنبال دارد.
باید دید این برنامه ها و راهکارها تا چه زمانی ادامه خواهند داشت و مسئولین اجرایی چه زمانی از بی نتیجه بودن تصمیم هایشان مطلع خواهند شد. البته این موضوع هم باید مورد توجه قرار گیرد که ارائه نکردن آمارها به معنا کاهش گرایش نوجوانان به مواد مخدر نیست و با مواجه حقیقی با شرایط موجود شاید بتوان راهکارهایی را برای پیشگیری و نجات دانش آموزان از خطر های بسیاری که آنها را احاطه کرده، ارائه کرد.