بعد از چند دهه پیک شادی از تعطیلات نوروزی حذف شد/گشودن بال های کودکی

پنجشنبه ۲۶ بهمن ۱۳۹۶ شماره ۷۹۲
***
وقایع استان
سمیه انصاری فر
***
یکی از خاطرات و تجربه های مشترک خانواده ها در سی سال گذشته خاطرات تکالیف نوروزی خود و فرزندانشان بود که تحت عنوان پیک شادی باید در ایام عید انجام می شد. همه اعضای خانواده از همان روز اول تعطیلات یک استرس مشترک داشتند حل کردن پیک شادی کودکانشان در این مسیر حتی ممکن بود از دیگران نیز یاری بخواهند عمو، دخترخاله، همسایه و … . سوالاتی به تفکیک از درس های مختلف و گاه آنقدر عجیب و غریب که حتی باسوادترین فرد فامیل هم از آن سر در نمی آورد. یکی از خاطرات مشترک دیگر در مورد این پیک ها حل کردن آن در آخــــرین شب تعطیلات بـــود. یعنی هم خانواده ها و هــم دانش آموزانشان ترجیح می داند در دو هفته تعطیلات به این جزوه سوالات نگاه نکنند بلکه مسافرت، مهمانی و … را انجام دهند و بعد در آخرین فرصت به سراغ این تکالیف بروند و کمتر پیش بیاید که دانش آموزی به اختیار یا به اصرار خانواده تکالیف روز به روز این پیک ها را حل کند بنابراین از همان ابتدا هدف طراحی این پیک ها به منظور دور نشدن دانش آموزان از فضای درس و یادگیری خیلی موفق نبود مسئله ای که از همان گذشته مورد بحث آموزش و پرورش، کارشناسان نظام آموزشی و والدین بوده است.
عده‌ای معتقدند که دادن پیک نوروزی، هیچ بار علمی و آموزشی برای دانش‌آموزان در تعطیلات نوروزی ندارد، اما برخی کارشناسان هم نبود تکلیف را در تعطیلات عید که اغلب حدود ۲۰ روز به طول می‌انجامد، برای دانش‌آموزان مضر می دانستند. از سال ۹۱ بود که توزیع اجباری پیک نوروزی متوقف شد و مسئولیت تولید پیک نوروزی به ادارات کل آموزش و پرورش استان‌ها واگذار شده بود تا استان‌ها متناسب با جغرافیا، اقلیم و فرهنگ خود به طراحی و تولید این همراه دانش‌آموزی در ایام عید بپردازند تا پیک‌ها از جذابیت بیشتری برخوردار باشند. ایده بعدی این بود که حتی به جای پیک شادی فعالیت های یادگیرانه از سوی مدارس و معلمین مشخص شود بنابراین ممکن بود در برخی موارد پیکی به دانش آموزان داده نشود؛ ولی به دلیل عدم توانایی معلم در طراحی فعالیت های مهارت محور و جذاب باز هم تکالیف سنگین درسی برای نوروز از سوی معلمین مشخص شود. بنابراین این شیوه نیز نتوانست خیلی کارگشا باشد و برای تکالیف نوروزی دانش آموزان باید راه حل دیگری اندیشیده می شد. در آخرین تصمیم برای تکالیف نوروزی پیک شادی برای همیشه از نظام آموزشی حذف شد تا داستان خوانی، داستان گویی و داستـان نویسی توسط دانش آموزان ابتدایی جایگزین آن شود. به نظر می رسد شیوه جدید هم از لحاظ جذابیت و هم ایجاد خلاقیت در میان دانش آموزان مطلوب تر باشد؛ ولی باید منتظر ماند و دید این طرح در اجرا چقدر موفق خواهد بود و چه تمهیداتی برای اجرای هرچه بهتر آن در نظر گرفته شده است.
به گزارش وقایع استان به نقل از مهر، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش کشور با اعلام این خبر گفت: امسال دستورالعملی تدوین شده است که پیک نوروزی حذف خواهد شد و به جای آن طرحی اجرا می شود که طی آن دانش آموزان را با داستان خوانی، داستان گویی و داستان نویسی آشتی بدهیم و محیطی شاد را برای کودکان ایجاد کنیم.
رضوان حکیم زاده در توضیح بیشتر بیان کرد: بر اساس مصوبه ای که از قبل اعلام شده استان ها حق تولید پیک نوروزی را ندارند.
وی همچنین درباره این سه فعالیت بیان کرد: دانش آموزان می توانند امسال در ایــام تعطیلات یک کتابی را بخوانند و آن را خلاصه نویسی کنند. می توانند روایتگر یک داستان یا خاطره ای باشند که آن را با صدای خود ضبط کردند یا از خود فیلم بگیرند. در شکل دیگر دانش آموزان می توانند داستانی را بنویسند.
حکیم زاده گفت: ما قرار است امسال هفت و نیم میلیون داستان گو و داستان نویس داشته باشیم که در آن خلاقیت، مهارت های دیداری و شنیداری و خواندن در دانش آموزان تقویت می شود.
معاون آموزش ابتدایی در ادامه اظهار کرد: این تصمیم در راستای استفاده بهینه از دوران کودکی و آشتی دادن کودکان با داستان ‏ها گرفته شده است. با توجه به شرایط خاص کودکان در تعطیلات نوروزی که طولانی مدت هم هست و در این مدت از یادگیری ‏فاصله می گیرند، ما اینطور به موضوع نگاه کردیم که از این زمان برای تقویت مهارت هایی که در طول سال سلب می شود ‏استفاده کنیم. در واقع علت ایجاد پیک نوروزی این بود که دانش آموز از یادگیری فاصله می گیرد و قرار بود این پیک ها این ‏یادگیری را جبران کند امـا عملا این اتفـــاق رخ نمی داد.‏
وی ادامه داد: برای جبران همین مشکلات پیک شادی بود که از شکل سراسری به استانی و بعد منطقه ای و مدرسه ای تبدیل شد ‏اما واقعیت این است که پیک های نوروزی در تعمیق و تثبیت یادگیری نقشی نداشتند و تنها خانواده و دانش آموز را دچار ‏درگیری ذهنی می کردند. کودکان تا آخرین روز مشغول تفریح بودند و در روز آخر پیک را تکمیل می کردند. در سال ۹۲-۹۳ هم ‏دستورالعملی جدید در زمینه یادگیری در محیطی شاد و ترویج کتابخوانی مورد تایید قرار گرفت.
بر همین اساس برنامه ‏توانمندسازی معلمان ابتدایی را در برنامه داشتیم و این تصمیم تغییر پیک نوروزی به داستان نویسی و داستان گویی، یک شبه ‏گرفته نشده است.‏
حکیم زاده با اشاره به اینکه در دستورالعمل قبلی که انتخاب فعالیت مناسب برای دانش آموزان در عید نوروز بر عهده معلمان بود ‏و آنها فرصت کافی برای انتخاب فعالیت مناسب نداشتند و در نهایت باز هم رونویسی و تکلیف را جایگزین می کردند، بیان کرد: ‏ما با این شکل جدید از فعالیت دانش آموزان در امر یادگیری در فرصت نوروزی می خواهیم برای تخیل دانش آموزان بستری ‏فراهم کنیم. ضمن اینکه قالب قصه گویی در سراسر قرآن کریم نیز مرتب تاکید شده است و برای بیان حقایق هستی از آن استفاده ‏شده است.‏
وی همچنین گفت: کودکان امروز با فرصتی که فن آوری های نوین برایشان فراهم کرده است فرصت زیادی برای داستان خواندن ‏و داستان شنیدن ندارند و یا سرگرم برنامه های تلویزیونی با تعاملی یکسویه هستند و یا با تبلت خود مشغول بازی هستند. حتی ‏بزرگترها نیز از امر خواندن فاصله گرفته اند. ما هدفمان این بود که هفت و نیم میلیون دانش آموز را با این امر آشتی دوباره بدهیم. یا ‏داستانی خلق کنند و یا داستانی را روایت کنند. حتی از دانش آمــوزان می خواهیم نام داستان و نویسنده و انتشارات را در صورت ‏انتخاب مدل خلاصه نویسی یک داستان ذکر کنند تا مستند نویسی و رعایت امانت را هم تمرین کنند.‏
معاون آموزش ابتدایی با اشاره به اینکه برای رسیدن به اهداف این دستورالعمل نیازمند همراهی معلمان هستیم که بازوان تربیتی ‏ما هستند، اظهار کرد: در زمان باقیمانده فرصت این را داریم با کمک معلمان به دستورالعمل واضح تر برسیم. ما اینجا هستیم تا به ‏قول زنده یاد قیصر امین پور شاعر خوب کشورمان بال های کودکان را باز کنیم.‏
وی ادامه داد: در مرحله اول حق انتخاب کتاب آزاد است و در بازار نشر نیز خوشبختانه کتاب ها برای گروه های سنی مختلف وجود دارد و ‏مشخص شده است. خانواده و مدرسه شرکای اصلی ما هستند که باید به ما کمک کنند. خوشبختانه پایه های اول و دوم دبستان ما ‏نیز قادر به خواندن هستند. ‏
حکیم زاده با اشاره به استقبال از خیرین برای تهیه کتاب برای مناطق محروم تصریح کرد: اصل بر این است که وزارت ارشاد بر بازار نشر نظارت دارد و ما ‏برخی سازمان ها را هم داریم که در حوزه کودکان فعالیت ارزشمند دارند. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را نیز داریم. ‏ویژگی کتاب مناسب را نیز در دستورالعمــل اعلام می کنیم. بـرخی مدارس هم می توانند نمونه کتاب هایی را به خانواده ها معرفی ‏کنند.‏
وی بیان کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش از این اعلام آمادگی کرده بود تا برای ترویج کتابخوانی اقدامات مشترکی ‏انجام دهیم که با تغییر کابینه این امر پیگیری نشد که امیدواریم دوباره پیگیری شود. ‏