شنبه ۲۳ بهمن ۱۳۹۶ شماره ۷۸۸
***
یوسف نیکفام
نویسنده و پژوهشگر
***
بخش چهلم
در صفحه ۵ شماره ۳۹۳ روزنامۀ وقایع اتفاقیه چاپ شده در روز پنجشنبه دوم محرم ۱۲۷۵ هجری قمری دربارۀ اقدامات نصرت الدوله فیروز میرزا حاکم عراق(اراک) و ماجرای نانوایی های بازار سلطان آباد چنین خبری درج شده است: «از قراری که در روزنامۀ عراق نوشته اند نواب مستطاب شاهزادۀ والاتبار نصرت الدوله فیروز میرزا حکمران ولایت عراق در نظم امر ولایت و رفاه حال رعیت و انجام مهمات و مرجوعات دیوانی نهایت مراقبت و رسیدگی را به عمل می آورند و با علما و اعیان و عامه اهالی آن ولایت با نهـایت رافت و عطـوفت رفتـار می نمایند و همه روزه در عمارت دیوانی سلطان آباد نشسته به عرض و داد رعایا غوررسی می نمایند و روزهای پنجشنبه را به خصوص بارعام می دهند که هر کس از اهالی و اوانی عرض مطلبی داشته باشد بدون ممانعت حاجب و دربان آمده عـرض خود را می نماید و به مقتضای عدالت کار او فیصل می یابد و از وقتی که احکام رفع دزدی به ولایات رفته است تاکنون به هیچ وجه سرقت در هیچ یک از ولایات عراق اتفاق نیفتاده است و مترددین در نهایت اطمینان عبور و مرور می نمایند و رسم خدمتانه و سیورسات و اخذ مخارج از رعیت خواه از محصل و خواه از نایب و مباشر به کلی متروک و منسوخ است و رعایا از این مرحله کمال شکرگذاری را دارند. دیگر نوشته اند که در باب خبازی سلطان آباد در سنوات سابقه قرار این بود که هر کس می خواست در خانه یا دکان نان خوب پخته به بازار آورده می فروخت در این چند سال این قاعده موقوف گردیده قرار داده بودند که دیگر در خانه ها نان به جهت فروش نپزند و نان آنجا منحصر به چند باب دکان خبازی که در بازار بود شده و حکام شصت تومان از بابت وجه خبازی جزو عمل وجوهات و اجارات شهر کرده دریافت می نمودند و به این جهت آن طور نان خوب که سابقاً در سلطان آباد به هم می رسید متروک شده بود. نواب نصرت الدوله روزی در سر ناهار که نان از همان دکاکین خبازی آورده بودند گفته بودند چیزی که به خوبی از عراق شهرت داشت نان و پنیر بود چون است که حالا نانش آن امتیاز را ندارد و حضار مجلس عرض کرده بودند که آن وقتها نان خانه پزی قدغن نشده بود و در خانه ها نان خوب پخته به بازار آورده می فروختند حال نان خانه پزی چند سال است قدغن شده و منحصر به چند دکان خبازی بازار گردیده آنها نیز چندان دقت در خوبی آرد و پرداختگی نان نمی کنند. نواب معزی الیه گفتند که بعد از این خبازان از ادای شصت تومان وجه خبازی معاف باشند و سایر مردم کما فی السابق ماذون و مرخص هستند که هر کس بخواهد در خانه خود نان پخته و در هر جا بخواهد بفروشد. بعد از صدور حکم نان به قرار اول آمده هم نانهای خوب از خانه ها به بازار آوردند و هم وفور به هم رساندند.»