اهدای خون همچنان یک نیاز در دنیای امروز است/مثل خون در رگ هایم

چهارشنبه ۲۴ خرداد ۹۶ شماره ۶۰۹
***
وقایع استان
سمیه انصاری فر
***
سال ها پیش وقتی که فرد بیمار یا مجروحی به خون نیاز داشت حتما باید افراد خانواده اش به دلیل شباهت گروه خونی برای اهدای خون به او حاضر می شدند، زیرا ذخایر خون و فرآورده های خونی در کشور پایین بود؛ ولی حالا شرایط تغییر کرده و به گفته مدیر کل دفتر جذب انتقال خون کشور ذخایر خونی در کشور به اندازه‌ای است که به خون جایگزین ( اهدا از سوی اعضای خانواده) احتیاجی نداریم و این شرط حذف شده است. این مساله نشان دهنده این است که اهمیت اهدای خون به عنوان یک نیاز ضروری در کشور نهادینه شده است.
با تمام این ها مساله تامین خون همچنان در دنیا یک چالش اساسی است. همه روزه، در سراسر جهان بسیاری از افراد به خون و فرآورده های خونی نیاز پیدا می کنند، بطوریکه از هر سه نفر مردم دنیا، یک نفر در طول زندگی احتیاج به تزریق خون و فرآورده های خونی پیدا می کند.
بارزترین مثال برای موقعیت هایی که در آن نیاز مبرم به خون پیدا می شود عبارتست از زمان بروز حوادث و سوانح گوناگونی نظیر تصادفات رانندگی، سوختگی ها و اعمال جراحی. همچنین خانم های باردار در حین زایمان، نوزادان و بخصوص نوزادان نارسی که به زردی دچار می شوند، از جمله دیگر نیازمندان به خون می باشند. بیماران سرطانی که تحت شیمی درمانی یا اشعه درمانی قرار دارند هم از مصرف کنندگان خون و فرآورده های آن هستند؛ بسیاری از دیگر بیماران نیز ناگزیرند برای بهره مندی از یک زندگی نسبتاً طبیعی برای تمامی عمر به شکل منظم خون یا فرآورده های خونی دریافت نمایند، مانند بیماران تالاسمی و هموفیلی.
در گذشته ها تصور اغلب مردم این بود که اهدای خون تنها برای فرد نیازمند به خون مفید است؛ ولی هم اکنون دیگر این آگاهی در جامعه به وجود آمده که اهدای خون برای فرد اهدا کننده نیز دارای مزایای بسیاری است. البته نباید از این نکته غافل شد که برای همه گیر شدن فرهنگ اهدای خون سال هاست که در کشور برنامه ریزی های مهم و آموزش های بسیار انجام شده است و شعار « اهدای خون، اهدای زندگی است» دیگر یک برند است. در سال های اخیر تنها مساله اهدای خون مورد اهمیت نیست بلکه اهدا کننده سالم و رسیدن به استانداردهای جهانی در امر خون و فرآورده های آن بیشتر مورد توجه است. بنابراین سازمان انتقال خون به دنبال برنامه ها و هدف گذاری هایی در این راستا است. زیرا همانطور که خون سالم یک سرمایه ملی محسوب می شود در مقابل خون ناسالم می تواند بحران ساز باشد. بنابراین غربالگری و انجام آزمایشات قبل از استفاده از خون اهدا شده و تایید سلامت آن در دستور کار قرار دارد و از آنجاییکه اهدای خون یک کار داوطلبانه است توصیه می شود اهداکنندگان در این زمینه صداقت داشته باشند تا خونی ایمن به حوزه بهداشت و سلامت جامعه تزریق شود.
۲۴ خرداد (۱۴ ژوئن) روز جهانی اهدای خون است، این روز، سالروز تولد پروفسور لنداشتاینر، کاشف گروه‌های خون و برنده جایزه نوبل است که طب انتقال خون پس از این کشف بزرگ پیشرفت زیادی کرد و این پیشرفت سبب شد که این دانشمند به عنوان «پدر طب انتقال خون» انتخاب شود. هدف از برگزاری روز جهانی اهداکنندگان خون، آگاهی بیشتر جامعه در مورد اهمیت اهدای خون داوطلبانه و تشویق تعداد بیشتری از مردم برای اهدای خون مستمر است.
به گزارش وقایع استان به نقل از تسنیم مدیرکل انتقال خون استان مرکزی به مناسبت این روز گفته است: یک هزار و ۵۵۳ واحد خون به پایگاه‌های خارج از استان صادر کردیم که این ‏میزان خون و فرآورده‌های خونی به شهرهایی نظیر تهران، گلپایگان، بروجرد، اهواز، بندرعباس، زاهدان، قم، ‏الیگودرز و خرم‌آباد صادر شده است.‏
فاطمه مهدویانی افزود: ۶۳ هزار و ۸۸۰ واحد خون پارسال به مراکز درمانی استان ارسال شده که نسبت به ‏مدت مشابه در سال قبل از آن هشت و ۶ دهم درصد رشد داشته است و ارسال پلاسماهم به مرکز پالایش استان در ‏سال گذشته ۳۴ هزار و ۵۰۰ واحد بود که رشد ۵۸ و ۸ دهم درصدی را نسبت به مدت مشابه در سال قبل از آن نشان می‌دهد.
وی تصریح کرد: اطلاع‌رسانی در زمینه اهدای ‏پلاکت به روش آفرزیس در استان ضرورت دارد و هم اکنون تنها در اراک این شیوه در تامین پلاکت ‏انجام می‌شود و پلاکت به ساوه ارسال می شود ولی لازم است مردم از اهمیت اهدای ‏پلاکت و ارزش آن به ویژه برای بیماران سرطانی مطلع شوند.‏
مهدویانی بیان کرد: ۹ هزار و ۲۴۱ نفر در استان امسال برای اهدای خون به مراکز خونگیری مراجعه کردند که از ۷ هزار و ۷۱۵ نفر آنان خونگیری به عمل آمد، همچنین امسال ۳۸ نفر در اراک پلاکت خون خود را اهدا کردند.
وی ادامه داد: اهدای خون کاری پسندیده، بسیار مبارک و حائز اهمیت است زیرا سبب بخشیدن زندگی دوباره به بیماران می‌شود، اهداکنندگان پلاکت بخش مهمی از اهداکنندگان مستمر سازمان بوده که فرآورده اهدایی آنها برای بیماران سرطانی و تامین نیاز آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مدیرکل انتقال خون استان مرکزی عنوان کرد: دو دستگاه پلاکت فرزیس در انتقال خون استان مرکزی و در اراک فعال است و سال گذشته ۳۲۰ نفر برای اهدای پلاکت به مرکز انتقال خون اراک مراجعه کردند که از این تعداد ۲۲۶ نفر موفق به اهدای پلاکت شدند.
مهدویانی اضافه کرد: اهداکنندگان با اطلاع از ارزش اهدای پلاکت به این امر خداپسندانه اقدام می‌کنند و هر بار در بازه زمانی ۵۰ دقیقه‌ای این فرآورده را برای کمک به بیماران اهدا می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: ۵۱ هزار و ۹۴۸ نفر در سال گذشته برای اهدای خون به مراکز خونگیری این استان مراجعه کردند که از این تعداد ۴۳هزار و۳۰۷ نفر موفق به اهدای خون خود شدند.
بهرحال باید گفت اهدای خون در کنار یک نیاز در حوزه سلامت یک فرهنگ نیز هست که از نیکوکاری، گذشت و صداقت نشات می گیرد. عدم وجود جایگزین مناسب برای خون، محدود بودن مدت زمان نگهداری خون و فرآورده های خونی و همچنین نیاز همیشگی به خون و فرآورده های آن سبب شده تا اهدای خون در سلامت افراد جامعه از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار شود.