روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
سه شنبه ۳۰ آبان ۹۶ شماره ۷۲۶
***
وقایع استان
سحر یاری
***
«شکاف طبقاتی» واژه ای است که در دنیای امروز کابرد بیشتری نسبت به قبل دارد، زیرا بیشتر از قبل می توان تفاوت ها را دید. شکاف طبقاتی از نابرابری های اقتصادی آغاز می شود و به تبع آن در سایر مسائل به شکل های دیگر خود را بروز می دهد. در واقع این شکاف جامعه را به دو گروه تقسیم می کند گروه ثروتمندان با تعداد بسیار کم از امکانات بسیار زیادی نسبت به گروه دیگر که تعدادشان چندین برابر آن هاست بهره مند می شوند. افزایش تورم و در مقابل توزیع نابرابر درآمدها یکی از دلایل ایجاد شکاف طبقاتی است. به تازگی بانک کردیت سوییس گزارشی منتشر کرده که نشان می دهد یک درصد از ثروتمندان جهان بیشتر از نیمی از دارایی‌های جهان را در اختیار دارند. به معنایی دیگر مجموع سرمایه بیش از سه میلیارد نفر در جهان کمتر از تنها یک درصد ثروت میلیونرهای جهان است. هیچگاه در تاریخ کره خاکی تفاوت بین فقرا و ثروتمندان جهان تا به این اندازه نرسیده است. بنا به این گزارش تعداد ثروتمندان جهان کمتر از ۳۶ میلیون نفر است و انتظار می‌رود در ۵ سال آینده با هشت میلیون رشد به ۴۴ میلیون نفر برسند.
بیشترین تعداد ثروتمندانی که در میان این یک درصد قرار دارند آمریکایی ا‌ند. در ایالات متحده نزدیک به ۱۶میلیون نفر با ثروت بیشتر از یک میلیون دلاری زندگی می کنند. برخلاف انتظار، ژاپنی‌ها همچنان از چینی‌ها جلوترند و پس از ایالات متحده رتبه دوم را در اختیار دارند. تعداد ثروتمندان ژاپنی در حدود دو میلیون و هفتصد هزار نفر است. بریتانیا با دو و ۲ دهم میلیون میلیونر در رتبه سوم قرار دارد و چین با یک و ۹ دهم میلیون ثروتمند چهارمین مکان را در اختیار دارد. با این حال بیشترین رشد جمعیت ثروتمندان در سالهای آتی در چین خواهد بود. تا سال ۲۰۲۲ تعداد میلیونرهای این کشور به دو میلیون و ۸۰۰هزار نفر می‌رسد. یعنی در پنج سال یک میلیون به تعداد چینی‌های میلیون دلاری افزوده خواهد شد. قاره آفریقا مانند تمام دهه‌های اخیر فقیرترین قاره جهان است اما نکته جالب اینکه کشورهای این قاره کمترین میزان بدهی‌های بین‌المللی را دارند.
این اختلاف طبقاتی با توجه به عوامل متعدد در کشورهای مختلف نیز متفاوت است. اما آنچه می توان از روند اقتصادی کشور برداشت کرد این است که هم اکنون شکاف طبقاتی در ایران شیب تندی گرفته است و این اختلاف در حال افزایش است این نتیجه با توجه به شاخص جینی ( ضریب جینی) در ایران که شاخصی برای محاسبه توزیع ثروت در میان مردم یک کشور است قابل استنباط است. آخرین اطلاعات ضریب جینی که توسط مرکز آمار ایران منتشر شد مربوط به سال ۹۴ است طبق این آمار ضریب جینی در حالی در سال ۱۳۹۴ به ۳۹ صدم درصد رسیده است که این شاخص در سال ۱۳۹۳ معادل ۳۸ صدم درصد در سال ۱۳۹۲، ۱۳۹۱ و ۱۳۹۰ معادل ۳۷ صدم درصد و در سال ۱۳۸۹ معادل ۴۱ صدم درصد بوده است.
اما دلیلی این اختلاف درآمدها و افزایش شکاف طبقاتی چیست؟ در واقع در چند سال اخیر افزایش تورم، گسترش بیکاری و افزایش بدون برنامه مخارج دولتی، به تشدید «نابرابری درآمدی» و «انتقال ثروت از دهک‌های پایین درآمدی به دهک‌های بالا» منجر شده است. پروفسور حسین باهر در تعریف شکاف طبقاتی در گفتگو با «قانون» گفته بود: اگر فاصله یک طبقه اجتماعی با طبقه‌ای دیگر آن‌قدر زیاد شود که بین دو طبقه اجتماعی امکان پل زدن و عبور از طبقه پایین نباشد، به آن شکاف طبقاتی می‌گوییم که کشور ماهم اکنون به این بیماری مبتلا است. این جامعه شناس با اشاره به شکاف طبقاتی موجود در جامعه ایرانی می‌افزاید: نحوه توزیع امکانات و منابع مالی اکنون در کشور به نحوی انجام می‌شود که تنها ۱۵ درصد جمعیت کشور می‌توانند از ۸۵ درصد امکانات و منابع مالی بهره‌مند شوند؛درصورتی که ۸۵ درصد جمعیت، فقط ۱۵ درصد امکانات را در اختیار دارند و به تبع آن با مشکلات بی‌شماری دست و پنجه نرم می‌کنند. وی ضمن تایید این موضوع که توزیع امکانات و منابع مالی در کشور شکاف طبقاتی را ایجاد کرده است، ادامه می‌دهد: متاسفانه شکاف طبقاتی در کشور ما تنها به بخش اقتصادی و مالی کشور ختم نمی‌شود و مراتب بیشتری را در دل خود جای می‌دهد.
به هر روی آخرین و رسمی ترین آمار نشان از افزایش این شاخص دارد و به نظر می رسد این روند همچنان ادامه دارد این را به وضوح در زندگی اجتماعی و اقتصادی مردم جامعه می توان دید. سایت مشرق در گزارشی با توجه به آمار افزایش روزافزون خانه های خالی و از سال ۹۰ تا ۹۵ و با توجه به سرشماری نفوس و مسکن سال گذشته به این نتیجه رسیده که این شکاف در حال افزایش است. در این تحلیل با اشاره به بخشی از گزارش سرشماری نفوس و مسکن آمده طی سالهای ۹۰ تا ۹۵، تعداد خانه‌های خالی از یک میلیون و ۶۶۳ هزار و ۴۱۲ مورد به دو میلیون و ۵۸۷ هزار و ۶۰۷ مورد مورد افزایش داشته که رشد ۵۶ درصدی را نشان می‌دهد. از این تعداد، ۴۸۹هزار و ۹۸۶ خانه، معادل ۱۸ و ۹ دهم درصد کل خانه‌های خالی مربوط به استان تهران است. اصفهان با ۹ و چهار دهم، خراسان رضوی با هفت و نیم و فارس با ۶ و ۲ دهم درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در عین حال این گزارش نشان می‌دهد درصد خانواده‌های مستاجر نیز از ۲۲ و ۹ دهم درصد درسال ۱۳۸۵ و ۲۶ و ۶ دهم در سال ۱۳۹۰ به ۳۰ و هفت دهم درصد در سال ۱۳۹۵ افزایش یافته است. این شرایط در شهرها نمود بیشتری دارد.
کنار هم قرار دادن این دو مولفه نشان می‌دهد در پنج سال اخیر تعداد خانه‌های مازاد و خالی طبقه مرفه به نسبت قابل توجهی افزایش داشته و همزمان شرایط طبقه فقیر به‌گونه‌ای رقم خورده که ۱۵ و نیم درصد به تعداد مستاجران افزوده شده است.
ماه گذشته بود که عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی ایران از وجود اختلاف طبقاتی بسیار بالا در شهرهای بزرگ ایران خبر داد. آخوندی گفته است: اختلاف طبقاتی در کلان شهرها بسیار بالا است وی در این رابطه ادامه داده است که قیمت مسکن در تهران در بالاشهر و پائین شهر ۵ برابر تفاوت دارد.
در مورد استان مرکزی توجه به آمار هزینه و درآمد خانوارهای شهری مرکز آمار ایران در سال ۹۰ تا ۹۲ نشان می‌دهد که استان مرکزی با ۱۴۵ میلیون و ۱۳۶ هزار ریال کمترین درآمد را داشته است. این توزیع نابرابر درآمد در افزایش شکاف طبقاتی موثر است. استاندار مرکزی به تازگی نسبت به این سرانه پایین درآمد مردم استان مرکزی واکنش نشان داد و گفت: با وجود واحدهای بزرگ صنعتی، پرداخت مالیات این واحدها به دولت و تراکم جمعیت، نسبت به سایر استان‌ها کشور بسیار پایین است.
به گزارش وقایع استان به نقل از تسنیم سید علی آقازاده افزود: سرانه درآمد مردم در نواحی شهری استان مرکزی حدود ۲۲۰ میلیون ریال و روستاها حدود ۱۵۰ میلیون ریال در سال است.
وی اظهار داشت: سالانه حدود ۵۰ هزار میلیارد ریال مالیات از صنایع استان مرکزی به دولت پرداخت می‌شود که نیمی از این مبلغ در استان صرف شده و مابقی به خزانه ملی واریز می‌شود.
آقازاده افزود: از انتظارات مهم استان مرکزی با توجه به صنعتی بودن و وجود صنایع بزرگ پیمانکاری و مادر تخصصی در استان مرکزی، تولید ثروت است.
استاندار مرکزی تصریح کرد : با وجود اینکه واحدهای بزرگ صنعتی در استان مرکزی وجود دارند اما سرانه درآمد مردم، پرداخت مالیات این واحدها به دولت و تراکم جمعیت، نسبت به سایر استان های سطح کشور پایین تر است.
طبق آمارهای رسمی در سالهای اخیر خشونت و وقوع جرم در کشور افزایش یافته و میزان نزاع، خودکشی، سقط جنین، قتل و… در کشور با رشد مضاعفی روبرو بوده است. بسیاری از کارشناسان میان این موارد و شرایط اقتصادی جامعه رابطه‌ای مستقیم قائل می‌شوند و دلیل این همه ناهنجاری را افزایش شکاف طبقاتی در جامعه می‌دانند. بحران اقتصادی و تورم و بیکاری در کشور باعث هرج و مرج و رشد ناموزون ثروت عدهای و فقر عدهای دیگر می‌شود و این تقسیم ناعادلانه، سبب فساد اجتماعی چه در طبقه مرفه و چه در طبقه فقیر می‌شود.
